ÇOCUKLUK SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 5

Poidonomos, Antik Yunan şehir devletlerinde özellikle de Sparta’da okul çağındaki çocukların eğitiminden mesul resmî anlamda görevlendirilmiş kişilerdir.

Doğru yanıt d seçeneğidir.

Aristo, insan hayatında çocukluk dönemini bir “felaket” olarak değerlendirmiştir. Bunun nedenini de “çocukluğu” insan yaşamının en tehlikeye açık, zorlukların, hastalıkların ve kazaların yaşandığı dönem olmasından kaynaklandığını ifade etmiştir. Dolayısıyla, doğru cevap: E

XVIII. Yüzyıl ortalarında, Voltaire, Diderot ve Helvetius gibi aydınlanma düşünürleri, çocukluğu, “şeytanın üzerinden elini çekmediği, kötülüğe ve günaha sürekli bir eğilim değil, bir saflık dönemi” olarak sunmaya ve tanıtmaya çalışmışlardır. Dolayısıyla, doğru cevap: C

Babil uygarlığında, çocukların politik tutsak veya babanın borçlarının karşılığında bir güvence temini rehine olarak bırakıldığı tespiti yapılmıştır. Bu zaman diliminde çocuk bir ticari anlaşmanın teminatı gibi emtia değeri görmüş ve alacaklı ta- rafından kapalı ortamlarda, kafeslerde tutulmuştur. Dolayısıla, doğru cevap: A

Geleneksel Doğu kültürlerininkarakteristik özellikleri değerlendirilecek olursa, erkek-kız çocuk ayrımı mutlak görülür. Çünkü erkek çocuk, kıza göre daha işlevsel kabul edilir. Dolayısıyla, doğru cevap: D

Geleneksel Batı kültürü, Eski Yunan ve Roma kültürlerini içerir. “Antik Çağ’daki çocuk imgesi, toplumun yasaları ve kültürü içinde eğitilmesi gereken küçük bir yurttaş imgesidir. Dolayısıyla, doğru cevap: A

Sparta eğitim sisteminde bunlar yaşanırken, çocukların temel ihtiyacı olan yazma ve hesap işleri ihmal edilmiştir. Bu yüzden de Sparta’da bilim felsefe pek fazla gelişmemiştir. Doğru cevap: C

Çocukluk tarihi çalışmalarının öncüsü sayılan Aires’e göre 1600’lere kadar ayrı bir çocukluk kavramı yoktu. Ortaçağda çocukların temel ihtiyaçları giderilse de özel bir ilgiyle korunmazlardı. Çünkü çocuğu yetişkinlerden ayıran özellikler bilinmezdi. Dolayısıyla, doğru cevap: E

İslamiyetten önceki Türk toplumlarında yaşından beklenmeyecek kadar olgunluk gösteren erkek çocuklar için ataç ifadesi kullanılmıştır.

Modern çocukluk imgesi, Rönesans, Reform, Aydınlanma,  kapitalizmin doğuşu, sanayileşme süreçleriyle birlikte oluşmuştur. Batı’da, kimilerinin modernite adını verdiği, genelde Rönesans Döneminde doğduğu ve Aydınlanma yüzyılında yayıldığı kabul edilen şeyin gelişimiyle birlikte ‘birey’ figürünün ağırlığının arttığı tespiti yapılmıştır. Bu hareket içinde hem davranışlar hem de (toplumsal pratikler daha çok bireyselleşmiş olduğundan) tasarımlar, bire ine değer kazandırarak konu değiştirmişlerdir. Dolayısıyla, doğru cevap: A

Çocukların korunmasında toplumun ve devleti bulunduğu algısıyla oluşturulan politikalar özellikle XIX. Yüzyıldan sonra geliştirilmiştir. Tarihsel geçmişe bakıldığında gerek ülkemizde gerekse diğer devletlerde, korunmaya muhtaç çocuklar sorununa iş ve uğraşı edindirmekle çözüm aranmaya çalışıldığı görülmektedir. Dolayısıyla, doğru cevap: C

XIX. Yüzyılın en tanınmış filozoflarından biri olarak kabul edilen Rousseau’ya göre de “Çocuk vahşi bir çiçektir.” Çocuğun alacağı eğitim onun doğal gelişimini bozmayacak şekilde verilmelidir. Çünkü, eğitim çocuk açısından bir tür eksiltme sürecidir ve yetişkinlikte yapılan hatalar, burada yapılan hatalarla özdeştir.

Doğru yanıt b seçeneğidir.

Eski Türklerde erkek çocukları ifade ederken, “ataç” ifadesi kullanılmıştır. Doğru yanıt c seçeneğidir.

Eski Türklerde aile hukukun güvence altına alınması için “kalıng” denilen başlık parası veya külfetli miktar mülkü ifade eden kazanımdır (Ögel, 2001). Doğru yanıt b seçeneğidir.

İslamiyet’ten önce Türklerde kadının ve çocuğunun kendilerine ait mülkü ya da parası olmuştur (Doruk, 1980). Türklerde ailenin bölünmemesine
önem verildiğinden oğlan evlendikten sonra babasının izni olmadan evinden ayrılabilmesi mümkün değildir (Aksoy, 2011). Çocuk babasının vefatının
ardından ocağın ateşinin sönmemesini sağlayacak kişidir. Bunun içinde en küçük çocuklara “ot tiğin” denmiştir. Doğru yanıt d seçeneğidir.

Dünyada ilk çocuk mahkemesi ABD’de 1878’de; Avrupa’daki ilk çocuk mahkemesi ise İngiltere’de1905’te kurulmuştur. Portekiz’de 1911’de,
 Japonya’da 1923’te, Yunanistan’da 1939’da kuruldu. Türkiye ise bu konudaki çalışmalarına 1945’te başlamış, ancak ilk çocuk mahkemesi
1987’de kurulabilmiştir. (http://www.unicef. org/turkey/pdf/_cr23.pdf)

Doğru yanıt a seçeneğidir.

İslamiyet öncesinde Arap kabilelerinde aile reisinin çocukları üzerinde sınırsız bir hâkimiyeti vardı. Özellikle kız çocukların satabilir hatta öldürebilirdi. İslamiyet’in kabulünden sonra babanın bu hakkı dini kitap aracılığıyla kaldırıldı.

İslamiyet öncesi Türklerde evlat edinme de önemli bir husustur. Evlat edinme de yabancı kavimlerden çocuk alınamazdı. Bunun sebebi soyun devamlılığını sağlayabilmekti. Evlatlığın yakın akrabadan alınması, boyların töresi gereği idi. Evlat edinme bir de savaşlar sırasında gerçekleşebilirdi. Savaşların ardından düşmanların bıraktığı çocuklar da evlat edinilebilirlerdi. Hatta Türklerde evlat edinme törenleri dahi yapılmaktaydı. Bunun için ”bozaska” kurban kesilirdi. Kurbanın “aşıklı kemiği” aksakal tarafından erkek çocuğuna verilirdi.

Geleceğin karşımıza çıkardığı çocuklar, iletişimsiz, kablosuz ağlarla gerçek hayattan koparılmış, irili ufaklı ekranlara bağlantılı sanal bir kuşak olacaktır ki bunlar, elektrikler kesildiğinde oyun dahi oynayamaz hale gelecektir.

XVIII ve XIX. Yüzyıllarda Sanayi Devrimi ile işgücüne ihtiyaç duyulmuş yoksulluk içindeki anne- babaların ısrarı ile çocuklar fabrikalarda çalıştırılmaya başlanmıştır. Çocukların genellikle bir örgü veya dokuma makinesinin başında durmak ve koptuklarında ipleri bağlamak gibi görevleri vardı.