ÇOCUKLARI TANIMA VE DEĞERLENDİRME

Ailenin çocuklarının eğitim-öğretim sürecine katılmasının nedenleri şöyle sıralanabilir:
• Çocuklarıyla birlikte yoğun zaman geçiren anne-babaların gözlemlerinden ve görüşlerinden yararlanmak çocuğun gelişimi için önemlidir.
• Çocuklarının ilk öğretmenleri olmaları nedeniyle ailelerin eğitim-öğretim sürecine katılmaları bir gerekliliktir.
• Sınıf ve okul ortamı içinde ortak bir kültürün oluşması için ailelerin eğitim sürecine katılmaları gerekmektedir.
• Aileler, çocuklarının gelişimi için en iyi ve etkili yöntemleri bulmak için zorlanmaktadırlar.
• Aile katılımı okul yönetiminin demokratikleşmesi sürecinin bir parçasıdır. Verilen tüm öncüller doğru olduğu için cevap E’dir.

Epstein (2001) öğrencinin öğrenmesini ve gelişimini etkileyen üç önemli etmenin olduğunu belirtmiştir. Bu etmenler aile-okul ve toplumdur bunların birbirleriyle etkileşimi öğrenciyi etkilemektedir. Epstein, aile katılımını altı kategoride sınıflandırmıştır (2001):

Ailelerin ölçme-değerlendirme sürecine katılmasının bazı nedenleri şöyle sıralanabilir:
• Ölçme-değerlendirme süreci öğretim sürecinin bir parçası olduğu için aileler bu sürece katılabilir.
• Aileler, çocukların gelişimsel özellikleri (bilişsel, duygusal, psikomotor, dil ve sosyal) hakkında birincil kaynaktan bilgi almak için ölçme-değerlendirme sürecine katılabilir.
• Aileler, çocukların zayıf ve güçlü yönlerini belirlemek için ölçme-değerlendirme sürecine katılabilir.
• Ölçme-değerlendirme ile çocukların, öğrendiklerini günlük yaşamda nasıl kullandığı da belirlenir. Aileler, çocukların günlük yaşamlarının vazgeçilmez bir parçası olduğu için çocukları en iyi biçimde yine aileler gözlemleyecektir. Dolayısıyla iyi bir gözlemci olarak aileler ölçme-değerlendirme sürecine katılabilir.
• Aileler, çocuklarındaki sınav kaygısı, başarısız olma gibi olumsuz tutumlarını en az düzeye indirmek için ölçme-değerlendirme sürecine katılabilir.
• Aileler, çocuklarını daha iyi tanımak bir veli rolünde değil de bir uzman olarak çocuklarının yeterlilikleri hakkında nesnel biçimde doğru bir karara varmak için ölçme-değerlendirme sürecine katılabilir. Verilen tüm öncüller doğru olduğundan dolayı cevap E’dir.

Aile katılımının işlevsel ve nitelikli olması için ailenin kendisini okulun doğal bir parçası olarak görmelidir. Aileler için hazırlanan anket çocuklar aracılığı ile ailelere ulaştırılacağı gibi posta, e-mail yolu ile de ailelere ulaştırılabilir. Burada önemli olan en başta ailenin anketi doldurmaya gönüllü olmasıdır. Anket yolu ile elde edilen bilgiler eğer genel geçer bilgiler değilse (örneğin ailenin kaç kişiden oluştuğu, aile bireylerin çalışma durumları, meslekleri gibi aile ilgili genel bilgiler) aileye özgün daha özel bilgilerse öğretmenin bu bilgileri başkalarıyla paylaşması doğru olmayacaktır. Verilen tüm öncüller doğru olduğu için cevap E’dir.

Ailelerin çocuklarını tanımaya yönelik yapabilecekleri çalışmalar aşağıda verilmiştir:
• Ürün dosyası oluşturma
• Denetim listelerini doldurma
• Kişisel bilgi formu doldurma
• Birlikte ödev yapma
• Birlikte zaman geçirme
• Resim yapma
• Gözlem yapma
• Ben bugün çocuğumla ilgili ……………..öğrendim/Boşluk doldurma:
• Yansıtıcı defter oluşturma
• Canlandırma yapma’dır. Verilen tüm öncüller doğru olduğu için cevap E’dir.

Psikolojik görev: Aile içinde sevgi, saygı, dayanışma, hoşgörü ortamının gelişmesi

Okul aile iş birliği ile çocuğun okuldaki başarısı yükseltilir, anne ve babaların okulu, problemlerini, öğrenmenin nasıl oluştuğunu anlamaları ve öğretme-öğrenme sürecinde etkin rol oynamaları sağlanır. Ayrıca çocukların eğitiminde aile katılımının önemli olduğu ve okul yaşamının çocukların ve ailelerin bilgi ve becerilerini geliştirecek olanaklar sunduğu anlaşılır, ailelerin çocukla sağlıklı iletişim kurması sağlanır 

Çocuğun okulda öğrendikleri ile okul dışında öğrendikleri arasında tutarlılığın sağlanması, okul-aile ve okul-çevre arasındaki işbirliğini gerekli kılmaktadır.

Gordon Modeli: Gordon’un (1979) modelinde birbiri ile etkileşim içinde olan ve çocuğun gelişimini etkileyen aile-okul-toplum olmak üzere üç model vardır. Aile modeli, ailelerin eğitim sisteminin bir parçası olmak istediklerini ancak nasıl katılacaklarını ve çocuğun başarısı için çocuklarına nasıl yardım edeceklerini bilmediklerini ifade etmektedir. Okul modelinde ailelerin, gönüllü olarak okul etkinliklerine katılmasını ve bu katılımının okul ve öğretmen sistemini değiştireceğini belirtmektedir. Gordon’un üçüncü modeli olan toplum modeline göre ise, toplum kaynakları okul ve ailelerin hizmetine sunulmalı ve aile–okul-toplum arasındaki ilişki güçlendirilip geliştirilmelidir. Gordon’a göre eğitimsel başarı aile-okul-toplumun iş birliği ile gerçekleşmektedir.

Epstein Aile Katılım Modeli: Epstein (2001) öğrencinin öğrenmesini ve gelişimini etkileyen üç önemli etmenin olduğunu belirtmiştir. Bu etmenler aile-okul ve toplumdur bunların birbirleriyle etkileşimi öğrenciyi etkilemektedir

Grolnick ve Slowiaezek Modeli: Aile katılımını, ailenin sahip olduğu olanak ve kaynakları çocuğuna adaması olarak tanımlayan Grolnick ve Slowiaezek, aile katılımını davranışsal, bilişsel ve kişisel olmak üzere üç boyutta ele almıştır. Davranışsal boyut, ailenin okula giderek okul etkinliklerine katılımını içermektedir. Eğer çocuk bu davranışı görürse, aile çocuğa okulun önemini ortaya koymuş olmaktadır. Kişisel boyutta ailenin okula yönelik tutumu, çocuğun okula karşı olumlu tutum geliştirmesi üzerinde durulur. Bilişsel boyut ise, çocuğun bilişsel gelişimini desteklemek için ailenin çocuğa uyarıcı etkinlikler, kitap vb. materyalleri sağlamasını içermektedir (Grolnick ve Slowiaezek, 1994).

Hill ve Taylor Modeli: Hill ve Taylor (2004), aile katılımında başarıyı yükseltmek için iki mekanizmadan söz etmektedirler. Bunlardan biri sosyal etkileşim diğeri ise sosyal kontroldür. Sosyal etkileşim, ailelerin okulun beklentilerini, çocuklara evde nasıl öğrenme ortamını düzenleyeceklerini ve ev ödevlerine nasıl yardım edeceklerini ailelerden ve okuldan öğrenmelerini ifade eder. Eğer aileler öğretmenlerle iletişim kurarsa, evde çocukların öğrenmesine, ödevlerine nasıl yardım edeceği konuları hakkında bilgi sahibi olur. Ayrıca bilgi alışverişinde bulunacakları diğer velilerle de karşılaşırlar. Öğretmen ile aile iş birliği içinde olursa öğretmen de ailelerin çocukları ile ilgili beklentileri hakkında bilgi sahibi olur. Sosyal kontrol ise, gerek evde gerekse okulda etkili olan davranışlar konusunda okul ve aileler ortak bir görüşe sahip oldukları zaman oluşur. Okul ile aile çocuğa verilecek davranışlar konusunda aynı görüşü paylaşırlarsa davranışlar daha kolay kazandırılır.

Konu                                                                    Amaç

Güçlendirme                  Aileleri, okul-aile iş birliği konusunda bilgilendirmek.

Anne-Babalık               Aileleri, çocukları yetiştirme ve çocuklara rehberlik etme konularında    desteklemek.

Aileyi Desteklemek         Ailelerin içinde bulundukları problemlerin çözümünde ailelere yardımcı  olmak.

Çocuk ve Kardeşler         Okul çağına gelmiş çocukları ve kardeşlerini okula hazırlamak.

Toplum Kaynakları          Ailelere, toplum kuruluşlarından yararlanmaları için gerekli olan bilgi    ve beceriyi kazandırmak.

Eğitimsel Model              Ailelerin tanımlanan eğitimsel amaçlara katılmalarını sağlamak ve        aileleri çocukları için öğrenme olanakları sağlamalarını desteklemek.

Aile-Öğretmen İlişkileri    Çocukların aileleri ile öğretmen arasında nitelikli iletişimi sağlamak.

Ailenin toplum yaşamında üstlendiği birtakım görevler vardır: Biyolojik görev, ekonomik görev, koruyuculuk, psikolojik görev, boş zamanları değerlendirme, dini görev, statü sağlama, eğitim

Hill ve Taylor Modeli: Hill ve Taylor (2004), aile katılımında başarıyı yükseltmek için iki mekanizmadan söz etmektedirler. Bunlardan biri sosyal etkileşim diğeri ise sosyal kontroldür

Ailelerin ölçme-değerlendirme sürecine katılımını sağlayan bazı stratejiler vardır. Bunlar; bilgi alma, bilgi verme, takım üyesi olma ve desteklemedir.

Ailelerin çocuklarını tanımaya yönelik yapabilecekleri çalışmalar: Ürün dosyası oluşturma, denetim listelerini doldurma, kişisel bilgi formu doldurma, birlikte ödev yapma, birlikte zaman geçirme, resim yapma, gözlem yapma, ben bugün çocuğumla ilgili ……………..öğrendim/Boşluk doldurma,Yansıtıcı defter oluşturma, canlandırma yapma.

Yapılandırılmış grid: Öğrenci seviyelerine göre bir konuda hazırlanan sorulara verilebilecek cevapların numaralandırılmış 9-12 ya da 16-20 kutucuktan oluşan bir tabloya dağıtılmasıyla oluşan bir ölçme ve değerlendirme aracıdır.

Ailenin toplum yaşamında üstlendiği birtakım görevler vardır. Bu görevler şu şekilde sıralanabilir (Özkalp, 1990):

• Biyolojik görev: Neslinin devamının sağlanması.

B Şıkkı bir aile katılım modeli değildir. Anderson aile katılımıyla ilgili çalışmalar yürüten bir araştırmacıdır.

Epstein Aile Katılım Modeli: Epstein (2001) öğrencinin öğrenmesini ve gelişimini etkileyen üç önemli etmenin olduğunu belirtmiştir. Bu etmenler aile-okul ve toplumdur bunların birbirleriyle etkileşimi öğrenciyi etkilemektedir. Epstein, aile katılımını altı kategoride sınıflandırmıştır (2001):

Anne- Babalık: Anne ve babaların, çocuk yetiştirme, anne-babalık becerileri, ço- cuk ve ergen gelişimi, her yaş ve düzeyde çocukların öğrenmelerine yardımcı ol- mak için ev koşullarını düzenleme gibi konularda desteklenmesidir.

İletişim: Aileler, okul programları ve öğrenci gelişimi ile ilgili olarak okulla iletişim içinde olmalıdır.

Gönüllülük: Ailelerin öğrencileri desteklemek için gönüllü olarak eğitim etkinlik- lerine ve programlarına katılımını ifade eder.

Evde Öğrenme: Ailelerin, çocukların ödevlerine ve diğer okul ile ilgili etkinliklere yardımcı olmasını ifade eder.

Karar Alma: Ailelerin, okul yönetimine ve okul kararlarına katılmalarıdır.

Toplumla İş birliği: Aileler, öğrencilerin öğrenmelerini ve gelişimini desteklemek için toplumun diğer kurumları ile (üniversiteler, iş çevreleri) iş birliği içerisinde olmalıdır.

III. madde evde öğrenme değil gönüllülük kategorisidir.

İş birliği defteri: Bir dersle ilgili olarak her öğrenci için derste işlenen tema kapsa- mında ev-okul iş birliği defteri oluşturularak o tema ile ilgili öğretmenin ve ailenin deftere bir şeyler yazması beklenir.