ÇOCUKLARI TANIMA VE DEĞERLENDİRME

Gözlemin bilimsel bir sorgulama aracı olarak kullanılabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi
beklenir. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Gözlem, çerçevesi belirlenmiş bir değerlendirme amacına hizmet eder.
• Gözlem sistematik olarak planlanır ve kaydedilir.

• Belirli bir plan dâhilinde gözlem insan ve/veya makineler aracılığıyla yapılır.
• Gözlem geçerlik ve güvenirlik denetimlerine tabi tutulur.

Zamansal Desenler: Çocukların yaşadığı küçük bir kazaya müdahale ederek
uygun ilk yardımı gerçekleştirme süresi  (tablo 3.1)

Gözlemin Aşamaları: 

a. Değerlendirmenin konusu ve amaçlarının belirlenmesi
b. Gözlenecek çocukların, nesnelerin ve durumların tespit edilmesi
c. Gözlenmesi tasarlanan durumun gözlenebilir ölçütlerinin belirlenmesi

d. Gözlem ortamın (doğal veya yapay) seçilmesi
e. Gözlem biçiminin belirlenmesi
f. Eğer yapay ortamda gözlem gerçekleştirilecekse deney ortamının düzenlenmesi
g. Gerekiyorsa gözlenecek çocuklarla önceden iletişime geçilmesi ve gerekli yerlerden
onayların alınması
h. Bir örnekleme stratejisinin belirlenmesi ve uygulanması
i. Gözlemin gerçekleştirilmesi ve alan (saha) notlarının ve/veya kayıtların sistematik
olarak (saat, gün, hafta, ay, yıl) kaydedilmesi
j. Gözlemin sonlandırılması
k. Verilerin analizi
l. Bulguların düzenlenmesi ve raporlaştırılması

Çocukların yaşamındaki önemli ve belirleyici olaylara yönelik yapılan gözlemleri betimlemek üzere tutulan kısa notlara Anekdot Kaydı denir.

Bir anekdot kaydında mutlaka bulunması gereken temel ögeler şu şekilde sıralanabilir:
• Gözlenen çocuğun adı, soyadı, yaşı (yıl ve ay olarak) ve sınıfı
• Gözlemcinin adı, soyadı, görevi
• Gözlemin yapıldığı ortam ve bağlam (evcilik köşesinde grup etkinliği, blok köşesi,
bahçe vb.)
• Gözlem tarihi ve zamanı (gün ve saat olarak)
• Gözlenen davranışın tanımı
• Gözlenen davranışa ilişkin yorum

Ardıl: Gözlenen davranışın sonunda ortaya çıkan olay, sonuç ya da yarattığı etki.

Zamana dayalı örneklem alma, daha önceden belirlenen önemli davranışların belirli bir zaman diliminde gözlenerek kaydedilmesi yöntemidir.

Derecelendirme ölçekleri, değerlendirilmek istenen beceri ya da özelliğin farklı düzeylerini belirlemek için kullanılan, gözleme dayalı araçlardır. Denetim listelerinde olduğu gibi, derecelendirme ölçeklerinde de gözlem sonuçları sayısal verilere dönüştürülebilir. Ancak, denetim listelerinden en temel farklılıkları, değerlendirilen beceri ya da özelliğin var olup olmamasını değil farklı düzeylerini belirlemeleridir. Okul öncesi eğitim ortamlarında çocukları, öğretmenleri, eğitim ortamlarını ya da öğretim programlarını değerlendirmek amacıyla derecelendirme ölçekleri kullanılabilir.

Bir değerlendirme tablosu geliştirirken uyulması gereken genel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Tanımlayıcılarda çok genel ölçütler kullanılmamalıdır.
• Gereksiz ve tanımlamaya yardımcı olmayan detaylara yer verilmemelidir.
• Tanımlayıcıların farklı düzeyleri arasındaki geçişler yumuşak olmalıdır.
• Öğretim programındaki hedef ve amaçlar doğrultusunda ölçütler kullanılmalıdır.
• Ölçütler gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır.
• Tanımlayıcıların sayısı 6’dan fazla olmamalıdır.
• Tanımlayıcıların dereceleri arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır.
• Tanımlayıcıların içinde “az, iyi, bazen” gibi belirsiz ifadeler yer almamalıdır.
• Az sayıda gözlemde kullanılarak bir pilot çalışma yapılmalı ve gerekirse düzeltmeler yapılmalıdır.

Sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Gözlemin bilimsel bir sorgulama aracı olarak kullanılabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi beklenir. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Gözlem, çerçevesi belirlenmiş bir değerlendirme amacına hizmet eder.

Gözlem  sistematik olarak planlanır ve kaydedilir.

Belirli bir plan dâhilinde gözlem insan ve/veya makineler aracılığıyla yapılır.

Gözlem  geçerlik ve güvenirlik denetimlerine tabi tutulur.