ÇOCUKLARI TANIMA VE DEĞERLENDİRME

Fizyolojik Kuramlar: Bu kuram davranışların biyolojik ve fizyolojik temelleri ile ilgilenmektedir. Bu kurama yapılan en temel eleştiri insan davranışlarını ve kişiliğini açıklarken aşırı indirgemeci olmasıdır. Bu kuram insanların kişiliklerini ve hareketlerini biyolojik kökenlerinin şekillendirdiğini determinist [belirlemeci] bir biçimde savunmaktadır.

Bilişsel Kuramlar: Bilişsel kurama göre davranışlar bilgi süreçlerinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu kuram temelinde insan davranışları bir dizi bilişsel süreçle, dışsal uyarılara verilen tepkiyle açıklanmakta ve davranışlar genetik faktörlerin tersine bireylerin kendi düşünme süreçleri ile açıklanmaktadır.

Humanistik kuram özellikle psikanalize dayalı psikodinamik kurama tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Humanistik kuram özellikle psikanalize dayalı psikodinamik kurama tepki olarak ortaya çıkmıştır. Carl Rogers ve Abraham Maslow öncülüğünde gelişen bu kurama göre insan davranışlarını artırmaya yarayan motivasyonlar bireylerin basit ihtiyaçlarına bağlı olarak şekillenmektedir.

Etik sorun; bir davranışın iyi olup olmamasıyla ilgili tereddütlerin veya itirazların ortaya çıkma durumu.

Çocuklarla araştırma yapmanın yetişkinlerden farklı olmasına yol açan faktörler; dilin anlaşılırlığı, uygun araştırma yönteminin kullanımı, analiz, geçerlik ve güvenirlik, araştırma bağlamı ve ortamı olabilir. Ancak ünitede zeka konusunda bir farklılığa değinilmemiştir. Doğru cevap E'dir.

Çocuklarla yapılan araştırmalarda; günlükler, resimler, cümle tamamlama-yazma, çizim yapma gibi farklı veri toplama tekniklerinin işe koşulması konusunda bir eğilim olduğu belirtilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Araştırmacının, çocukların nasıl öğrendiğini, bunlara uygun öğrenme-öğretim etkinliklerini, çocukların güdülenmesi için kullanılabilecek etkinlik ve yöntemleri, çocukların gelişim süreçleri gibi konularda bilgi ve deneyim sahibi olması gerekmektedir. Veya araştırma ekibinde bunları bilenlerin olması sağlanmalıdır. Doğru cevap D'dir.

Fizyolojik kuram davranışların biyolojik ve fizyolojik temelleri ile ilgilenmektedir. Bu kurama yapılan en temel eleştiri insan davranışlarını ve kişiliğini açıklarken aşırı indirgemeci olmasıdır. Bu kuram insanların kişiliklerini ve hareketlerini biyolojik kökenlerinin şekillendirdiğini determinist [belirlemeci] bir biçimde savunmaktadır. Bu kurama dayalı araştırmalar çocukların beyin fonksiyonlarındaki değişime bakarak çocukların nasıl öğrendiklerini ve geliştiklerini anlamaya çalışmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Davranışçı kuramlar çoğu zaman eleştirilse de çocukluk araştırmalarında çok kullanılan kuramlardan biridir. Özellikle günümüzde nicel olarak gerçekleştirilen özel eğitim araştırmalarında davranışçı kuramın tercih edildiği ve nitelikli çalışmalar ortaya konduğu görülmektedir. Öğretmenler ve eğitimciler de özellikle sınıflarındaki ve okullarındaki kaynaştıma öğrencisi olan çocuklarla davranışçı kuramın varsayımlarına uygun araştırmalar yürütebilir. Doğru cevap C'dir.

Uygulamalı araştırmaların amacı günlük yaşamda karşılaşılan sorunlara çözüm yolları bulmaktır. Örneğin sınıfta istenmeyen davaranışların ortadan kaldırılmasında ödül-ceza uygulamalarının etkiliğinin karşılaştırılması. Doğru cevap E'dir.

Çocuklarla yapılan nicel araştırmaların; tasarlanmasında, verilerin toplanmasında ve analizinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır. İyi tasarlanmış bir araştırmadan elde edilen veriler, problemin çözümüne önemli katkılar sağlayacaktır. 12 yaş altındaki çocukların; kendilerinin cevaplayacakları ölçme araçları uygulanacaksa, bunun araştırmacı veya yardımcılar eşliğinde yapılması gerektiği belirtilmektedir. Öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar etkinliğin dışında bırakılmamalı, çocukların süreçten olumsuz etkilenmemelerine dikkat edilmelidir. Çocuklarla yapılan nicel araştırmalarda kullanılan ölçme araçları, yapısı itibariyle yetişkinlerinkinden fark- lı olmak durumundadır. Kullanılacak ölçme aracının çocukların bilişsel yeterliklerine uygun biçimde tasarlanması gerektiği unutulmamalıdır. 60 maddeden ve beş sayfadan oluşan bir anket, çocuklar için uygun olmayacaktır. Çocuklar için hazırlanan ölçme araç- larının yönerge ve madde yazımında, anlaşılırlığa ve sadeliğe önem verilmelidir. Çocuğun anlamakta güçlük çektiği ölçme aracıyla elde edilen verilerin geçerli ve güvenilir olmayacağı unutulmamalıdır. Burada çocuklara uygun bir dilin kullanılması diğer önemli bir gerekliliktir. Doğru cevap D'dir.

McNiff ve Whitehead (2011) eylem araştırmalarında araştırmacının kendisine sürekli olarak “Ben ne yapıyorum? Yaptığım bu işte geliştirmem gereken bir şey var mı? Eğer varsa geliştirmem gereken şey nedir? Bunu nasıl geliştirebilirim? Ben bunu neden geliştirmeliyim?” gibi birçok soruyu sorması (Akt. Derince ve Özgen, 2015) gerektiğini vurgulamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Veri toplama sürecinin planlanması ve uygulanmasında; temel etik ilkeler, çocuk katılımı, etik danışmanlık gibi yasal ve mesleki gereklilikler, kültür-cinsiyet gibi temel konular göz önünde bulundurulmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Unicef’in belirlediği çocuklarla araştırma yapmadaki etik ilkelerden biri olan, yürürlükteki yasalar tarafından belirlenen süreçlere uygun izinler alınırken çocukların (0-18 yaş aralığı) yazılı izin vererek araştırmaya rıza göstermeleri mümkün olmadığı için velilerinden/vasilerinden yazılı izin alma süreç, aydınlatılmış onamdır. Doğru cevap A'dır.

Çocuklarla araştırma yaparken;

Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

…Her iki çalışmada da araştırmacılar çocuklara akranları tarafından yapılan duygusal istismar durumlarına şahit olmuştur. Bu çalışmalarda yazarlar etik ikilem olduğunu belirtmemiştir. Buradaki etik ikilem araştırmacıların çocuklara müdahale etmeden veri toplamaya devam etmeleri ve çocukların akranlarına zarar vermelerine göz yummaları olarak ortaya çıkmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

…Punch, bu farklılıkların yetişkinlerin çocuklara ilişkin algılarından, çocukların toplumdaki konumlarının hafife alınmasından, çocukların toplumsal olarak ötekileştirilmesinden ve son olarak çocukların doğalarından kaynaklandığını ileri sürmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Fizyolojik kuram davranışların biyolojik ve fizyolojik temelleri ile ilgilenmektedir. Bu kurama yapılan en temel eleştiri insan davranışlarını ve kişiliğini açıklarken aşırı indirgemeci olmasıdır. Bu kuram insanların kişiliklerini ve hareketlerini biyolojik kökenlerinin şekillendirdiğini determinist [belirlemeci] bir biçimde savunmaktadır. Bu kurama dayalı araştırmalar çocukların beyin fonksiyonlarındaki değişime bakarak çocukların nasıl öğrendiklerini ve geliştiklerini anlamaya çalışmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Pavlov, Skinner ve Bandura başta olmak üzere davranışçı kuramın temsilcilerinin görüşlerine dayalı olarak, öğrenmenin edimsel koşullanmaya, ödül ceza sistemine bağlı olarak gerçekleşebileceği ve dönüştürülebileceği konularında katkılar sağlamış olup, çocukların gözlem, model alma yollarıyla öğrenebileceği prensiplerini geliştirmişlerdir. Doğru cevap C şıkkıdır.