ÇOCUKLARI TANIMA VE DEĞERLENDİRME - Deneme Sınavı - 8

Anekdot Kayıtlarının Sınırlılıkları
Çocukları tanıma ve değerlendirmede sıklıkla kullanılan bir gözlemsel teknik olarak anekdot kayıtları, bazı sınırlılıklara da sahiptir. Bunlar şu şekilde belirtilebilir:
• Hangi davranışın gözlenmesi gerektiğine karar vermek zor olabilir.
• Gözlenen davranışın unutulmadan ve kısa bir süre içinde kayıt edilmesi gerekir.
• Gözlemcinin çocuğa ilişkin önceki deneyimleri nesnelliği olumsuz yönde etkileyebilir.
• Kaydedilen davranışlarda örneklem hatası yanlış değerlendirmelere yol açabilir.
• Bir gün içindeki çok kısa bir kesitten alınan gözlem sonuçları yanıltıcı olabilir.

Doğru cevap A'dır.

Fiziksel Eylemler: Bir çocuğun resim çizme süresince yaptığı hareketler
Sözel Davranışlar: Velilerin çocuklarını okuldan alırken bekleme sırasındaki
konuşmaları
Anlamlı Davranışlar: Yüz ifadeleri, ses tonu, beden dili şekilleri
Mekânsal İlişkiler ve Konumlar: Bir çocuğun odasının diğer odalara olan yakınlığı
Zamansal Desenler: Çocukların yaşadığı küçük bir kazaya müdahale ederek
uygun ilk yardımı gerçekleştirme süresi
Fiziksel Nesneler: Çocukların bir haftada geliştirdiği ürünler
Sözel ve Biçimsel Kayıtlar: Bir çocuk kitabındaki görsellerin sayısı

Doğru cevap E'dir.

Fiziksel Eylemler: Bir çocuğun resim çizme süresince yaptığı hareketler
Sözel Davranışlar: Velilerin çocuklarını okuldan alırken bekleme sırasındaki
konuşmaları
Anlamlı Davranışlar: Yüz ifadeleri, ses tonu, beden dili şekilleri
Mekânsal İlişkiler ve Konumlar: Bir çocuğun odasının diğer odalara olan yakınlığı
Zamansal Desenler: Çocukların yaşadığı küçük bir kazaya müdahale ederek
uygun ilk yardımı gerçekleştirme süresi
Fiziksel Nesneler:Çocukların bir haftada geliştirdiği ürünler
Sözel ve Biçimsel Kayıtlar: Bir çocuk kitabındaki görsellerin sayısı

 Doğru cevap A'dır.

Gözlem, sergilenen durum ve davranış hakkında toplanan farklı türde bilgiler bütünüdür. Genellikle bu izleme sürecinde araştırmacının gözlem yaptığı çocuk veya grupla iletişim kurması beklenmez. Doğru cevap B'dir.

Gözlemin bilimsel bir sorgulama aracı olarak kullanılabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi beklenir. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Gözlem, çerçevesi belirlenmiş bir değerlendirme amacına hizmet eder.
• Gözlem sistematik olarak planlanır ve kaydedilir.
• Belirli bir plan dâhilinde gözlem insan ve/veya makineler aracılığıyla yapılır.
• Gözlem geçerlik ve güvenirlik denetimlerine tabi tutulur.

Doğru cevap C'dir.

Sistematik gözlem sırasında özen gösterilmesi gereken kurallar şöyle sıralanabilir:
• Olabildiğince nesnel olun. Çocuğa ilişkin ya da daha önceden tanınan kardeşlerine ilişkin görüşlerinizin gözlem sonuçlarını etkilemesine izin vermeyin.
• Gözlenen davranışlara ilişkin yorum ve değerlendirmelerinizi daha sonra yapın.
• Fark edilmeden gözleyin. Mümkün olduğunca, günlük sınıf rutinlerini bozmadan
ve çocuklara fark ettirmeden gözlemi gerçekleştirmeye çalışın.
• Sadece bir çocuğa ya da bir davranışa odaklanın. Eğer gözleminizi etkileyecekse, diğer sorumluluklarınızı sınıftaki yardımcı öğretmenle paylaşın ve tüm dikkatinizi gözleme ayırın.
• Hem sözel hem de bedensel davranışları gözleyin.

Doğru cevap C'dir.

Örnekleme ya da örneklem alma, belirli bir evrenden o evreni temsil yeterliği bulunan küçük bir küme seçmektir. Örneğin, genel seçimler öncesinde partilerin alacağı oy oranını belirlemek için yapılan kamuoyu araştırmalarında Türkiye’de oy kullanma yaşına gelmiş tüm seçmenlere ulaşarak görüşlerini sormak mümkün olmadığı için, bu kitleyi temsil ettiği düşünülen küçük bir
grup seçmene (örneğin, yaklaşık 3.000) ulaşılarak görüşleri öğrenilir. Bu seçmenlerden alınan görüşlerin tüm Türkiye’ye genellenebileceği düşünülür ve seçimde partilerin alacağı oy oranlarına ilişkin tahminlerde bulunulur. Doğru cevap D'dir.

Olaya dayalı örneklem alma yöntemi neden-sonuç ilişkilerini inceleyen bir gözlem
olduğu için Öncül-Davranış-Ardıl formatının kullanılması önerilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Gözlem ile ilgili verilenlerden I ve II numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap B'dir.

I, II, IV, V numaralı maddeler gözlemin aşamalarındandır. Doğru cevap D'dir.

Bir değerlendirme tablosu geliştirirken uyulması gereken genel ilkeler şu şekilde sıralanabilir:
• Tanımlayıcılarda çok genel ölçütler kullanılmamalıdır.
• Gereksiz ve tanımlamaya yardımcı olmayan detaylara yer verilmemelidir.
• Tanımlayıcıların farklı düzeyleri arasındaki geçişler yumuşak olmalıdır.
• Öğretim programındaki hedef ve amaçlar doğrultusunda ölçütler kullanılmalıdır.
• Ölçütler gözlenebilir ve ölçülebilir olmalıdır.
• Tanımlayıcıların sayısı 6'dan fazla olmamalıdır.
• Tanımlayıcıların dereceleri arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır.
• Tanımlayıcıların içinde az, iyi, bazen gibi belirsiz ifadeler yer almamalıdır.
• Az sayıda gözlemde kullanılarak bir pilot çalışma yapılmalı ve gerekirse düzeltmeler yapılmalıdır.

Doğru cevap A'dır.

Çocukları tanımada gözlem yöntemini kullanmanın en temel amacı, çocukların davranışları aracılığıyla öğrenme düzeylerini ya da herhangi bir aşamada gelişim düzeylerini belirlemektir. doğru cevap A'dır.

Gözlemcinin yaşı anektot kayıtlarında mutlaka bulunması gereken temel öğe değildir. Doğru cevap C'dir.

I ve III numaralı olan maddeler anektot kayıtlarının üstünklerindendir. Doğru cevap B'dir.

Doğru yanıt C'dir.

"Öncül-Davranış-Ardıl yöntemi" davranışı tetikleyen belirli olayları ya da davranış örüntülerini belirlemeyi ve daha kolay çözümler üretebilmeyi kolaylaştırmak için kullanılmaktadır.  Doğru cevap A'dır.

"I-Değerlendirme Tablosu, II Derecelendirme Ölçekleri, III- Denetim Listeleri" şeklindeki eşleştirme doğrudur. Doğru cevap C'dir.

III ve V numaralı ifadeler doğrudur. Doğru cevap D'dir.

Çocuk gelişimcilerin sıklıkla kullandığı gözleme dayalı teknikler; anekdot kaydı, sistematik gözlem formu, derecelendirme ölçeği, gözlem listesi ve değerlendirme tablosudur. Doğru cevap E'dir.

Gözlemin bilimsel bir sorgulama aracı olarak kullanılabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi beklenir. Bunlar şartlar;

Bununla birlikte gözlem çalışmalarında konunun seçimi ve gözlemin süreci çocuk gelişimcileri ve ilgili uzmanlar (okul psikoloğu, müdür vb.) tarafından planlanmalıdır. Bu bağlamda gözlem konusunun çalışmacının kendisi tarafından belirlenmesi söz konusu değildir. Doğru cevap C'dir.