ÇOCUK VE OYUN

Piaget’nin (1962) oyun kuramına dayanarak söyleyebiliriz ki, çocuklar yaklaşık 2 yaşına kadar yoğun olarak kendi vücutlarını ve dış dünyayı keşfetme dönemindedirler. Bu dönemde oynanan oyunlar dokunma, el sallama, el çırpma, ses çıkarma, ayaklarını sallama, dönme, salınma gibi temel fiziksel hareketlerin ritmik sayılabilecek bir şekilde tekrarlanması üzerine kuruludur. Doğru cevap A'dır.

Oyunun net ve tek bir tanımını yapmak zordur. Oyun, oyuna katılanların bulunduğu çevredeki koşullara göre şekillenir yani değişken bir yapısı vardır. Aynı zamanda soyuttur, oyunu görselleştirerek tam olarak işaret etmemiz mümkün değildir. Örneğin oyun, içten gelen bir motivasyon ile başlatılıp sürdürülen ve hayal gücü ile gerçeklik arasında yer alarak çocuğa keyif veren bir etkinlik olarak tanımlanabilir. Ya da oyunun, çocukları günlük endişelerinden uzaklaştırarak onlara keyif veren, aynı zamanda günlük endişelerini oyunlarına taşıyarak onların üstesinden gelmelerine olanak sağlayan özgürleştirici bir eylem olduğunu söyleyebiliriz. Başka şekilde de oyun, içten gelen bir güdülenme ile enerji, çaba, gönüllülük, iletişim, bilinç ve duygu içeren bir durum olarak tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Serbest oyun kurallarının çocuk tarafından konulduğu, süreçte çocuğun istediği, uygun gördüğü şekilde kurallarının, konusunun, odak noktasının değiştiği, çocuk istediği zaman başlayan ve istediği zaman ve şekilde sonlanan oyundur. Doğru cevap D'dir.

Oyun özellikle 19. yüzyılın sonlarından başlayarak insanların üzerinde düşündükleri ve araştırma yaptıkları bir konu olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Sembolik oyun, -mış gibi durumu içeren sosyo-dramatik oyunlardır. Evcilik oyunu, buna örenktir. Doğru cevap B'dir.

Oyun, doğal bir şekilde çocuklara farklı deneyimler edinme olanakları sağlar. Çocukların sosyal, bilişsel, dil ve psikomotor alanlara ait beceriler kazanmaları için uygun zemin hazırlar. Oyun oynayan çocuk problem durumları ile karşılaşır, problemleri çözmek için çözüm yolları geliştirir. Oyun esnasında çocuk çevresiyle girdiği etkileşim sonucu kendi duygu, düşünce ve davranışlarını düzenler.  Çocukların kendilerini tanımalarına, başka çocuklar ve yetişkinler ile sosyal ilişkiler içerisinde bulunmalarına ve dış dünyayı keşfetmelerine olanak sağlar. Doğru cevap D'dir.

Oyun doğumdan itibaren insanların beyin gelişimine fizyolojik olarak destek olurken, yaşam boyu zihinsel süreçlerini destekler. Erken çocukluk eğitimini etkilemiş iki teorisyen Vygostky (1978) ve Piaget’ye (1962) göre sosyo-dramatik oyun yoluyla çocuklar –mış gibi yapıp roller üstlenerek, çevrelerini hayal güçleri doğrultusunda düzenleyip materyal- leri sahip oldukları amaçlarının dışında kullanmaya başladıkça soyut düşüncenin temelini oluşturan sembolik ve temsilî düşünce süreçlerini deneyimlerler. Doğru cevap C'dir.

Özel konuşma ise çocukların oyun sırasında ortaya çıkan problem durumlarını çözme ve duygu çözümlemeleri süreçlerine destek olur. Doğru cevap A'dır.

Erken çocukluk dönemi hakkında fikir üretmiş olan önemli düşünürler Jean-Jacques Rousseau, Friedrich Wilhelm Froebel, Maria Montessori ve David Elkind’indir. Doğru cevap E'dir.

Jean-Jacques Rousseau oyunun bir yol, eğitimde bir araç olarak kullanılması gerektiği fikrini ortaya atan ilk düşünür olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Piaget’nin (1962) oyun kuramına dayanarak söyleyebiliriz ki, çocuklar yaklaşık 2 yaşına kadar yoğun olarak kendi vücutlarını ve dış dünyayı keşfetme dönemindedirler.

Bu dönemde oynanan oyunlar dokunma, el sallama, el çırpma, ses çıkarma, ayaklarını sallama, dönme, salınma gibi temel fiziksel hareketlerin ritmik sayılabilecek bir şekilde tekrarlanması üzerine kuruludur.

Vygotsky’e (1978) göre çocukların hayalî durumlar yarattıkları, roller üstlenerek oyun kuralları oluşturup kuralları takip ettikleri ve sosyal olarak iletişim içerisinde bulundukları bu tür oyunlar çocukların üst bilişsel yetenekler kazanma sürecine katkı sağlar.

(Parten, 1932). Özetle, çocukların gelişim özellikleri ile bağlantılı olarak, yaşları ilerledikçe, oyunları ve oyunlara katılım biçimleri de başkalaşır.

Huizinga (1955) oyunun, toplumların kültüründe önemli bir yere sahip olduğunu belirtmiştir. Çocuk oyunlarının kültürel değerlerden etkilendiğini fakat bunun da ötesinde
oyunların toplumsal kültürün oluşumuna katkı sağladığını söylemektedir.

Örneğin; Göncü, Tuemer, Jain, Johnson (1999) Türkiye’de, Amerika Birleşik Devletleri’nde, Guetemala’ da ve Hindistan’ da çocukların oyunlarını derinlemesine incelemişlerdir.

Oyunun özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
1. Oyun gönüllülük esasına dayalıdır. Bir eylemin oyun olarak tanımlanmasının en temel unsurlarından biri çocukların gönüllü bir şekilde oyunda yer almalarıdır.
Çocuklar oyunlara kendi istekleri ile katılırlar ve oyunu kendi istekleri ile sürdürürler. 
2. Oyun içten güdümlüdür. Oyunun başlangıç, süreç ve bitiş aşamalarında çocuk dıştan değil daha çok içten bir motivasyon ile oyuna katılır ve oyunu sürdürür.
3. Oyun keyifli bir eylemdir. İçerisinde risk alma, heyecan, tedirginlik gibi farklı duygu durumları bulundurmasına rağmen temelde oynayan kişiye doyum hissi ve keyif verir.
4. Oyun sonuç değil süreç odaklıdır. Oyun baştan hedeflenmiş sonuçlara ulaşmak ya
da sonunda ortaya bir ürün çıkarmak amacı taşımaz.

5. Oyun, içerisinde mecazi durumlar barındırır. 
Oyun oynayan çocuk hayal gücünü kullanıp “–mış gibi” yaparak, oyun içerisinde
hayalî durumlar yaratır. Bu hayal ürünü durumlar içerisinde olayları, kişileri, eşyaları gerçek hayatta sahip oldukları anlamlar dışında kullanılır.
6. Oyun doğaçlamalar içerir. Kurallı oyunlar dışında, oyunun önceden belirlenmiş
kuralları yoktur. Oyun içerisinde etkinlikler ve diyaloglar doğal bir şekilde, kendiliğinden gelişir.
7. Oyun aktif bir eylemdir. Oyun esnasında çocuk, zihin ve beden birlikteliği içerisinde aktif bir şekilde oyunu başlatır, sürdürür ve şekillendirir.
8. Oyun çocuklara özgürce seçim yapma şansı verir. Oyun esnasında çocuklar istedikleri rollere bürünerek, oyunun senaryosuna ve süresine karar verirler. Eğer bu
kararlar çocuk yerine yetişkin bir birey ya da öğretmen tarafından verilirse, o zaman
oyun, bir etkinliğe ya da işe dönüşmüş olur.

Doğru cevap B'dir.

Serbest oyun; kurallarının çocuk tarafından konulduğu, süreçte çocuğun istediği, uygun gördüğü şekilde kurallarının, konusunun, odak noktasının değiştiği, çocuk istediği zaman başlayan ve istediği zaman ve şekilde sonlanan oyundur. Doğru cevap A'dır.

Okulöncesi Eğitim Programı çocuk merkezli, gelişim temelli, oyun temelli ve sarmal olarak tasarlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Özel (kendine yönelik) konuşma: Çocukların okulöncesi dönemde kendi kendilerine
yaptıkları dış konuşmaya Vygotsky’nin verdiği ad. Piaget tarafından bu konuşma
benmerkezci konuşma olarak adlandırılır. Doğru cevap E'dir.