ÇOCUK VE OYUN - Deneme Sınavı - 19

Erken çocukluk döneminin, hayatın diğer dönemlerine kıyasla kayda değer bir şekilde
farklı olduğu görüşünün kabul edilmesi ile bu dönemde çocukların gelecek yaşamlarına
temel oluşturacak bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla eğitilmesi gündeme gelmiştir.

Çocukluğunda zamanının çoğunu dışarıda ve doğada keşif yaparak geçiren Friedrich Froebel, kendi kurduğu anaokulunda da çocuklara hem içerde hem dışarıda oyun oynayarak ve keşfederek geçirecekleri olanaklar tanımıştır. Bu doğrultuda, çocuğun doğayla uyum ve etkileşimini desteklemek amacıyla her çocuğa kendi bitkilerini yetiştirip gelişimini gözlemleyebileceği küçük bir bahçe alanı vermiştir. Bunların yanı sıra, çocukların ve öğretmenlerin doğayı keşfedebileceği alanlara sık sık yürüyüşler düzenlenmesini teşvik etmiştir

Toplumların uğradığı değişim dış mekân oyunlarına verilen önemin azalmasına ve dış
mekân oyun alanlarının kalitesinin düşmesine neden olmuştur.

Dışarıda alınan temiz havanın çocukların dikkat sürelerini artırırken, dış mekân oyunları sırasında doğal bir şekilde faydalanılan güneş ışığının da çocukların kemiklerinin
gelişimine ve büyümelerine katkı sağladığı vurgulanmaktadır.  Örneğin Danimarka’da yapılan bir çalışmada, günlük eğitim akışının önemli bir kısmını dış mekân oyunlarına ayıran ve çocuklara çeşitli dış mekân etkinlikleri sunan anaokullarına devam eden çocuklarla, günlük eğitim akışında dış mekân oyunlarına çok az ya da hiç yer vermeyen anaokullarına devam eden çocuklar karşılaştırılmış ve ilk grupta yer alan çocukların daha iyi dikkat süresi, yaratıcılık ve fiziksel gelişim ve kontrol becerisine sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışma, ilk grupta yer alan çocukların daha az enfeksiyon ve alerjik reaksiyon yaşadıklarını ortaya koymuştur.

Dış mekânın diğer bir avantajı ise, sınıf ortamına kıyasla daha geniş bir alana sahip
olmasından kaynaklanmaktadır. Dış mekânın bir diğer avantajı ise durağanlıktan uzak, sürekli değişime açık bir yapıya sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Sıcaklık, hava koşulları ve mevsimler ve bu bileşenlerdeki değişimler dış mekânı sürekli değişen dinamik bir ortam yapmaktadır. Bu durum çocuklar için oldukça ilgi çekicidir. Bu geniş alan, çocuklara ciddi bir hareket özgürlüğü sağlamaktadır. Ayrıca, fiziksel anlamda daha geniş bir alana sahip olması nedeniyle, dış mekân, iç mekânda bulunması oldukça güç olan ve çocukların büyük motor becerilerini destekleyen büyük donanım ve materyalleri içermektedir. Öte yandan  mevsimlerin geçişini ve süreçte yaşanan değişimi bizzat yaparak yaşayarak öğrenme imkânı sağlamaktadır.

Yapılan çalışmalarda ortaya koyulan ve sıklıkla vurgulan ideal bir dış mekânın bileşenler; Yeterli Alan, Güvenlik, Zeminde Çeşitlilik, Serbest Parçalar, Dış Mekânın Organizasyonu, Gizemli Yerler, Materyal ve Donanımlar ve Materyal Depoları ve Kıyafet Raflarıdır.

National Association for the Education of Young Children ([NAEYC], 2007)
tarafından ortaya koyulmuş ‘Fiziksel Öğrenme Ortamları İçin Standart Akreditasyon Kriterleri’ uluslararası anlamda geçerliliğini koruyan bir rehber niteliğindedir. Bu kriterler arasında, okul dış mekânı için en uygun alandan bahsedilirken bir çocuk için en az 75 metrekarelik bir alanın olması gerektiği vurgulanmaktadır.

Dış mekânın farklı yüzeyler içermesi sadece güvenlik açısından değil aynı zamanda dış
mekânın farklı oyun türlerine yer vermesi açısından da önemlidir. Örneğin, sert bir zeminde çocuklar bisiklete binme, araba sürme gibi oyunlar oynayabilirken, çim bir zeminde rahatlıkla koşma, zıplama, emekleme ya da yerde yuvarlanma gibi hareketleri içeren oyunları oynayabilir, aynı zamanda kum bir zemin de pek çok yaratıcı oyuna ev sahipliği yapabilir.  Mekânın barındırdığı materyal ve donanımın çeşitliliği kadar niteliği de önemsenmektedir. Çünkü daha önce de belirtildiği gibi dış mekânda bulunan her şey çocuğun oyun davranışını, oyun süresini ve çocuklar arasındaki etkileşimi doğrudan etkilemektedir. Bu bağlamda, yapılan araştırmalarda dış mekânın mümkün olduğunca doğal materyal içermesi ve doğa ile iç içe olması, toksik madde içeren materyal ve donanımların kesinlikle yer almaması önemsenmektedir.

Çocukların dışarıda geçirdiği zamanın giderek azalması, doğa ile etkileşiminin çok sınırlı hâle gelmesi ve dolayısıyla günün çoğunu binaların içinde geçirmelerine ilişkin çeşitli nedenler öne sürülmektedir. Yapılan çalışmalar doğrultusunda ileri sürülen nedenlerin başında ise evde teknoloji kullanımının artması, şehirleşme ve bu şehirleşmeye bağlı olarak ailelerin güvenlik kaygıları gelmektedir.

Oyun yoluyla öğrenme ve öğrenirken keyif alma Orman Okulları’nın temel hedefleri
arasındadır.

Dil ve konuşma güçlüğü olan çocukların oyun sırasında gözlemlenen temel yetersizlikleri çevresindeki bireylerle uygun şekilde iletişim kuramamalarıdır.Doğru cevap D'dir.

Oyun sırasında diğer çocukları anlamada ve kendilerini uygun şekilde ifade etmede sorunları vardır. Çoğu zaman çocuklar arasındaki bu iletişimi öğretmen sağlamak durumunda kalmaktadır. Öğretmen oyunun tam bir katılımcısı olmasa da oyunu uzaktan izleyerek gerektiğinde müdahale etmelidir. Böyle durumlarda, görsel resimler ya da hazırlanan iletişim kartları öğretmenlerin işlerini kolaylaştırabilir. Doğru cevap E'dir.

Otizmli çocukların üç temel alanda sorunlar yaşamaları bu çocukların oyun davranışlarında yetersizlikler yaşamasına neden olmaktadır. Bu üç temel alan: sosyal etkileşim sorunları; sözel ve sözel olmayan iletişimde ve hayal gücünde sorunlar; sınırlı ve yinelenen ilgiler, etkinlikler ve davranışlardır. Doğru cevap D'dir.

Otizmli çocuklarda sembolik oyunlar genellikle çok az ortaya çıkmaktadır. Oyunlar sırasında hayal gücü ve oyunlarının çeşitliliği çok az görülür. Doğru cevap A'dır.

Piaget, oyunun özümseme ve uyumsama mekanizmalarının işlemesi yoluyla zihinsel gelişime katkı sunduğunu savunur.

Vygotsky için oyunu diğer etkinliklerden farklı kılan en temel özellik oyun esnasında çocukların hayalî bir durum yaratmasıdır. Oyun yakınsal gelişim alanını oluşturur ve çocuğun gelişim basamaklarını tırmanmasını sağlar.

Erken çocuklukta kazandırılması beklenen kavram ve becerilerin önceden
belirlenip müfredat kapsamında tutulmasının çeşitli faydaları vardır:
Öncelikle, öğretmenlere, verecekleri eğitim kapsamında yaş gruplarına göre çocuklardan beklentilerinin neler olması gerektiğine dair bir rehber görevi görür. Gelişimsel olarak uygun planlanmış, yani hem zorlayıcı hem de kazanılabilir hedeflerin varlığı, programın uygulanması ve bireyselleştirilmesinde yol gösterici olur. Çocukların informal yollarla kazandığı bilgi ve becerilerle sahip oldukları potansiyelleri ve kavram ve beceri gelişiminde gözlenen gelişimsel basamakları gösteren empirik veriler ışığında geliştirilmiş bir müfredat sıkıcı olmaktan ziyade öğrenme deneyimlerinde çıtanın yükseltilmesini sağlayacaktır. İkinci olarak, yaş gruplarına göre sıralanmış kazanım ve göstergelerin varlığı gelişimsel geriliklerin erken dönemde tespiti ve akabinde gerekli erken müdahalelerin sağlanması açısından önemli bir yol göstericidir. Ayrıca, genel kabul gören, bilimsel temelli kazanım ve göstergeleri içeren bir müfredat eğitim kurumlarının değerlendirilmesinde de yardımcı olur.

NCTM’nin okul öncesi
standartlarında yer alan beş ana
öğe şunlardır:
1. Sayılar ve işlemler
2. Geometri
3. Ölçme
4. Cebir ve örüntüler
5. Veri analizi

Pestalozzi gibi Rousseau’nun görüşlerinden etkilenen bir başka eğitimci ise Almanya’da ilk anaokulunun kurucusu olan ve erken çocukluk eğitiminde anaokullarının babası olarak görülen Friedrich Froebel’dir

Resim yapma (5 yaş): Deneme-yanıma yoluyla şekilleri oluşturmak istedikleri resme uygun şekilde bir araya getirir ve farklı şekilleri tek bir görevi görmek üzere birleştirebilirler. Kol şekli oluşturmak için birden fazla şekli kullanma gibi