ÇOCUK VE ERGEN BAKIMI

İletişim, hangi türde ve hangi modelde gerçekleşirse gerçekleşsin temel unsurlara sahiptir. Bunlar;
a) iletişim birimleri (kaynak/gönderici ve hedef/alıcı birim),
b) iletişim ortamı (bağlam),
c) geri bildirim,
d) ileti (mesaj) ve
e) kod

İletişim birimlerinin birbirine gönderdiği her tür duygu ve düşünce bir mesajdır. Konuşan iki kişinin birbirine söylediği sözler, oturuş şekilleri, davranış biçimleri, el kol hareketleri, ses tonları ve mimikleri birer mesajdır. Sözlü ve sözsüz tüm iletişim ögeleri mesaj olarak değerlendirilir. İleti gönderen birim, gönderdiği iletiyi bir seçim sürecinden geçirir. Kaynak birim iletmek istediği duygu veya düşünceyi çeşitli iletişim türlerinden faydalanarak, alıcı birime gönderir.

Kod: Kaynak birim (gönderici) ve hedef birim (alıcı) arasında yapılan iletişimin her iki birim tarafından da bilinen yapıya sahip olmasıdır. Örneğin millet ya da kültürlerde konuşulan diller, trafik işaretleri, televizyon yayınlarının içeriyle ilgili bilgilendirici semboller vb.

Geri bildirim: Kaynaktan gelen iletiye karşılık alıcının gönderdiği iletiye geri bildirim denir. İletişim sürecinde geri bildirimin sağlanması iki yönlülük ilkesine esastır. Tek yönlü iletişim ancak bir iletim olabilir. İletişimde iletilen mesaj her zaman alınan mesajla aynı değildir. Etkin bir iletişimcinin, iletmek istediklerinin doğru anlaşılıp anlaşılmadığını öğrenmek üzere kullanabileceği en uygun araçtır geri bildirim. Başka bir deyişle, geri bildirim etkin bir iletişimcinin dostudur. Geri bildirim iletilmek istenen mesajla örtüşmediği takdirde, kaynak birim aldığı geri bildirimler ışığında iletmek istediği mesajı başka bir yöntem veya kanal aracılığıyla alıcıya iletebilir. Ne kadar başarılı olduğunun sağlamasını ancak gelen yeni geri bildirimlerle yapabilir.

Tek Yönlü (Linear) Model: Bu iletişim modelinde kaynak birim (Speaker) mesajı sadece iletmekte, geri bildirime ihtiyaç duymamaktadır. Yani hedef birim, bir sonraki aşamada kaynak birim konumuna geçememektedir. Bu bağlamda bu model iletişim modeli olmaktan çok bir
“iletim” modeli olarak da değerlendirilebilmektedir. Çünkü kaynak birim iletişim kanalını sadece iletme yönünde kullanmaktadır. Ancak iletişimin sadece sözlü olmadığı, sözsüz de olduğu hatırlanacak olursa, hedef birim mesaja aynı mesaj türü ile (sözlü mesaj ile) geri bildirimde bulunmasa da sözsüz iletişim türünde bir mesaj ile geri bildirimde bulunmaması mümkün değildir. Dolayısıyla bu yönüyle bir
iletişim modeli olarak kabul edilmektedir.

“Anne-babalarla böyle şeyler paylaşılmaz, bir daha olmasın” diyerek çocuğunun çok komik bulduğu bir karikatürü kendisi de komik bulduğu hâlde anne-baba ve çocuk arasındaki iletişimde bir sınır olması gerektiğini düşünerek yaşanan heyecanı ketleyen anne ya da babanın davranışı Çift Yönlü (Interactional) Modeline örnek verilebilir.

Sibernetikte, bir bilgi kaynağından tek yönlü bilgi iletimi ‘enformasyon’, karşılıklı bilgi alışverişi ise ‘komünikasyon veya iletişim’ olarak tanımlanır.

Gönderilen mesaj her zaman alınan mesajla aynı olmayabilir:
Her birey kendi gerçekliğiyle yaşamaktadır. Bireyler arasındaki gerçeklik anlayışı ve görüş farklılıkları, iletilen mesajın istenilenin dışında bir anlamlandırma sürecinden geçmesine yol açabilir. Sözlü, sözsüz, yazılı ve görsel mesajlar, farklı kişiler tarafından farklı algılanabilir.

Sağlıklı ailelerde kuralların konuşulmasına, tartışılmasına, her bireyin düşüncesini dile getirmesine, kendini önemli ve değerli hissetmesine olanak sağlayan beş temel özgürlük vardır. Bunlar;
1. Şimdi ve burada olanı algılama özgürlüğü
2. Düşüncelerin olduğu gibi ifade edilme özgürlüğü
3. Duyguların olduğu gibi ifade edilme özgürlüğü
4. Bir şeyi kendi arzusuna göre isteme ya da reddetme özgürlüğü
5. Kendi özünü gerçekleştirme özgürlüğüdür.

Doğuştan gelen ve evrensel olan dört temel otantik duygu vardır. Bireyin varlığını tehdit eden herhangi bir durumda yaşanan korku; bireyde hoşnutluk yaratan herhangi bir durumda yaşanan memnuniyet; istek ve beklentilerin gerçekleşmemesi durumunda yaşanan üzüntü ve bireye zarar veren herhangi bir durum karşısında yaşanan kızgınlık.