ÇOCUK VE DRAMA

Amerika Matematik Öğretmenleri Ulusal Konseyi (NCTM), okul öncesi dönem çocuklarının matematik eğitimi ile ilgili olarak standartlarını oluşturmuştur. Bu standartlar içerik ve süreç standartı olmak üzere iki çeşittir. İçerik standartı çocukların matematik öğretiminde öğrenmesi gereken konuları belirleyen standartlardır. Türkiye’de okul öncesi eğitim programı çerçevesinde, matematiğe yönelik çocukların hangi kavramları ve konuları bilmeleri ve ne yapabilmeleri gerektiğine dair içerik standartı bulunmamaktadır.
NCTM’nin oluşturduğu içerik standartları şu şekildedir (NCTM, 2015; Orçan, 2013):
• Sayılar ve İşlemler
• Cebir
• Geometri
• Ölçme ve Veri Analizi
• İstatistik

Fen veya matematik ile ilgili kavram veya olayı konu alan drama planı hazırlanırken,
5N1K kuralı gözden geçirilmelidir. 5N1K kuralında: Kim? Ne? Nerede? Niçin? Nasıl? Ne Oldu? soruları bulunmaktadır ve öncelikli olarak bu sorulara cevaplar bulabilmeliyiz.

Eshach ve Fried (2005)’e göre, fen eğitiminin çocukların yaşamları üzerinde önemli rolleri olduğunu savunmaktadır. Bu önemli rolleri altı neden altında toplamışlardır. Bunlar:

Yaşam bilimi, dünya üzerinde yaşayan hayvan ve bitkilerin türlerini temel alan bir alandır. Bu alanda çocuklara, farklı hayvan ve bitki türlerinin davranışları, hareketleri ve yaşam koşulları gibi özelliklerin kazandırılması hedeflenmektedir.

Gözlem yapma becerisi en temel becerilerden birisidir. Tüm duyu organları ile gerçekleşmekte ve çocuğun tüm duyu organlarını kullanarak (görme, duyma, tatma, dokunma, koklama) çevresinde gerçekleşen olayları ve kavramları anlamlandırması olarak tanımlanmaktadır.

Amerika Matematik Öğretmenleri Ulusal Konseyi'nin okul öncesi dönem çocuklarının matematik eğitimi ile ilgili olarak oluşturduğu içerik standartları şu şekildedir:

• Sayılar ve İşlemler
• Cebir
• Geometri
• Ölçme ve Veri Analizi
• İstatistik

Bağlantı kurma çocuğun daha kolay anlamlandırmasını sağlar. Çünkü bağlantı kurma sayesinde çocuk belli bir kuralın pek çok şeye uygulanabileceğini fark eder ve kalıcı öğrenmeler gerçekleşir.

Akıl yürütme, problem çözme becerisinin bir parçasıdır. Çocuklar akıl yürütme ve ispat etme basamağında, matematiksel hipotezler kurmayı, varsayımlarda bulunmayı, keşfetmeyi öğrenir. Aynı zamanda akıl yürütmede sorgulama eylemi gerçekleştirilmelidir.

Fen ve matematik etkinliğini drama yöntemiyle hazırlarken aşağıdaki basamakları izlemekte yarar vardır:
1. basamak: Öncelikli olarak fen veya matematik ile ilgili drama planı hazırlamadan önce drama yönteminin ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve nasıl uygun ve etkin bir plan hazırlanacağına dair alanyazın ayrıntılı olarak taranmalı ve detaylı olarak okunmalıdır.

2. basamak: Drama uygulaması hangi alanda hazırlanırsa hazırlansın temel olarak 3 aşamadan meydana gelir. Bu aşamalar: Isınma-Hazırlık Aşaması/ Canlandırma Aşaması/ Değerlendirme Aşaması’dır. Konu olarak belirlenen kavram veya olayın muhakkak bu üç aşamaya uygun olarak yapılandırılması gerekmektedir.

3. basamak: Fen veya matematik ile ilgili kavram veya olayı konu alan drama planı hazırlanırken, 5N1K kuralı gözden geçirilmelidir. 5N1K kuralında: Kim? Ne? Nerede? Niçin? Nasıl? Ne Oldu? soruları bulunmaktadır ve öncelikli olarak bu sorulara cevaplar bulabilmeliyiz.

4. basamak: Eğitimci 5N1K yöntemindeki sorulara cevap bulduktan sonra planını yapılandırmaya geçer. Drama planı, günlük hazırlanan eğitim öğretim planlarından biraz farklıdır. İlk olarak plana araç olarak seçilen konu başlığı yazılır. Örneğin matematikle ilgili bir drama planınızda konunuz “Üçgen”, “Sayılar” veya “Örüntü” olabilir. Fen ile ilgiliyse “Gezegenler”, “Renkler” veya “Organlar” gibi konu başlıkları olabilir.

5. basamak: Konu kısmını yazdıktan sonra kime uygulayacağınız hakkında küçük bir bilgi vermeniz gerekmektedir. Örneğin “Sınıf: 60-72 aylık çocuklar (8 kız, 7 erkek)” gibi. Bu aşamada drama çalışmanızı kaç çocuk ile uygulayacağınızı ve bu çocuklarda kaçının kız, kaçının erkek çocuk olduğunu belirtmelisiniz.

6. basamak: Uygulayacağınız drama çalışmasının ne kadar süreceğini ve ısınma/hazırlık, canlandırma ve değerlendirme aşamasında hangi drama tekniklerini kullanacağınızı ve çalışmada kullanılan araç-gereçleri detaylı olarak planın künyesine yazmalısınız.
7. basamak: Planın genel bilgileri hazırlandıktan sonra drama çalışmasının kazanımlarının belirlenmesi ve yazılması aşamasına geçilir.

Drama planının genel bilgileri hazırlandıktan sonra drama çalışmasının kazanımlarının belirlenmesi ve yazılması aşamasına geçilir

Isınma/Hazırlık Etkinlikleri: Isınma/Hazırlık aşaması bir drama planındaki ilk etkinliklerdir. Isınma/Hazırlık aşamasının üç amacı bulunmaktadır. İlk amaç grubun birbirleri ile kaynaşmasıdır. Özellikle uygulama yapacağınız bireyler daha önce birbirlerini tanımıyorlar veya yeni tanışmışlar ise bu aşamada grubun birbirini tanıması ve birbiri ile etkileşime girmesi üzerine etkinlikler gerçekleştirilebilir. İkinci amacı çalışmaya katılan bireyleri bedensel olarak ısındırmaktır. Son amaç ise drama planına alınan konunun ana kavramlarını oyunsu bir süreçte vermektir.

5N1K kuralında: Kim? Ne? Nerede? Niçin? Nasıl? Ne Oldu? soruları bulunmaktadır ve “Nasıl?” sorusu sayesinde planı uygulayacak kişi, drama çalışmasının aşamalarını nasıl kurgulayacağına ve kazanıma nasıl hizmet edeceğine dair cevaplar aramaktadır.

Fen eğitiminin, çocukların yaşamları üzerinde önemli rolleri arasında yer alır. Bunların başında da fen kavramlarını öğrenmeyi ileri yaşlara bırakmaması gelir.

Toplum Bilimi, çocuklara fen eğitimi kapsamında yer almaz.

Maddeler (katı-sıvı-gaz), enerji, ışık, ısı, ses, elektrik, hareket konuları, fiziksel bilim alanına girer.

Yaşam bilimi, hayvan ve bitkilerin türlerini kapsar?

Çocuğun bir problemi belirlemesi ve tanımlaması, çözümler üretmesinde, fayda-zarar analizini yapabilmesi, çözümlemesi için uygulama yapılır ve çocukların çözümü değerlendirmek için gerekli olan yetenekleri geliştirmeye çalışması, bilim ve teknoloji kapsamında yer alır.

Liderlik etme, temel bilimsel süreç becerilerini kapsamaz.

Sayılar ve işlemler, matematiğe yönelik çocukların hangi kavramları ve konuları bilmeleri ve ne yapabilmeleri gerektiğine dair içerik standartı bulunmamakla birlikte, matematik içeriğinde yer alır.

İletişim, NCTM’nin belirlemiş olduğu matematik süreç standardı içinde yer alır.