ÇOCUK VE DRAMA - Deneme Sınavı - 9

Farklı yaşam alanlarında çocuklarla yapılan drama çalışmalarında dikkat edilmesi gereken araçlar şunlardır. Çalışmayla ilgili gerekli yasal izinler çalışmanın öncesinde gerek kurumlardan gerekse aileler ya da yasal vasilerden alınmalıdır. Çocukların özel ilgi ve gereksinimlerinin farkında olunmalıdır. Çocuklara kendilerini ifade etme şansı verilmelidir. Lider/öğretmen, çocuklardan daha güçlü bir pozisyonda olmadığından ve çocuklara bu şekilde hissettirmediğinden emin olmalıdır. Çocuklara drama oturumları sırasında paylaştıkları sırların üçüncü kişilerle paylaşılmayacağını aktarmalıdır. Çalışmaların yürütüleceği ortam kadar gruptaki bireylerin birbirine güven duyması da önemlidir. Çalışma grubu farklı yaşlardan çocuklardan oluşacaktır. Her yaşın gelişimsel özelliklerini bilmek önemlidir. Çalışma grubundaki çocuklar farklı kültürlerden geleceklerdir. Çocukların geldikleri kültürler hakkında bilgi sahibi olmak planlama ve uygulamada yararlı olacaktır. Çocukların ana dilleri farklı olabilir ve sizin kullandığınız dile hakim olmayabilirler. Anlaşmaya yardımcı olabilecek, güvenilir birinden yardım istenmelidir. Grup dinamiğinin oluşması ancak çocukların birbirini tanımasıyla mümkündür. İlk haftalarda tanışma çalışmalarına yer verilmesi önerilmektedir. Çocuklara yapılması planlanan drama çalışmaları hakkında bilgi verilmelidir. Çalışmalar gönüllülük esasına dayanmalıdır. Çalışmanın başlangıcında etkinlikleri bütün grupla yapacak şekilde planlama önemlidir. Çalışmalar, her yaşam alanının özelliğine göre planlanmalıdır. A, C, D, E şıklarında yer alan ifadeler ise dramanın amaçları arasında sayılabilir. Doğru cevap B'dir.

İmge tiyatrosu, sırasıyla somut imge oluşturma, ideal imgeyi kurgulama ve geçiş imgesi yaratma olmak üzere üç aşamalıdır. İlk aşamada, bir katılımcı, grubundaki bütün katılımcıların da ilgisini çekeceğini düşündüğü bir temayı diğer katılımcıların bedenlerini bir kilmiş gibi kullanarak ifade eder. Herkes imgeyi anladığında ikinci aşamaya geçilir ve ilk aşamada var olan durumu canlandırırken ikinci aşamada "olması gereken" yine herykel formunda canlandırılır. Üçüncü aşamda ise var olan gerçeklikten, olması gerekene geçiş formunun canlandırılması istenir. Doğru cevap D'dir.

Farklı yaşam alanlarında yaşayan çocuklarla drama çalışmaları yapılabilmektedir. Bunlar, sokakta yaşayan, hastane ortamındaki, cezaevlerinde kalan, yetiştirme yurtlarında kalan, göç eden ve mülteci çocuklar olabilir. Doğru cevap B'dir.

A, B, C, D şıklarında yer alan ifadeler de farklı yaşam alanlarında çocuklarla yapılan çalışmalarda dikkat edilmesi gereken noktalar, bununla birlikte mülteci çocuklar söz konusu olduğunda dil birliğini sağlamak karşılaşılabilecek önemli sorunlardan birisidir. Doğru cevap E'dir.

Paylaşımlı düşünme, gayriresmi öğrenmenin bir özelliğidir. Farkındalık, drama sürecinde ve sonrasında kazanılması beklenen bir beceridir. Doğaçlama, drama etkinlikliklerinde kullanılır. Forum tiyatrosu, ezilenlerin tiyatrosu yaklaşımına ait tekniklerden birisidir. Soruda belirtilen drama tekniği süreçsel dramadır. Doğru cevap C'dir.

A, B, C, E şıklarında yer alan ifadeler ortama ilişkin özellikler iken E şıkkı katılımcılara ilişkin bir özelliktir. Doğru cevap D'dir.

Greenfield ve Lave (1982) ve Resnick (1987) gayriresmi olarak adlandırılan sınıf dışı ortamların eğitim ve öğrenme üzerinde etkili olduğunu vurgulamaktadır. Bu tür eğitim ve öğrenme ortamlarının ise L. S. Vygotsky tarafından geliştirilen sosyokültürel kuramla örtüştüğü söylenebilir. B, C, D, E şıklarında yer alan ifadeler ise sosyokültürel kuramla drama arasındaki ilişki değil dramanın amaçlarını ve bireyde gelişmesi beklenen kazanımlardır. Doğru cevap A'dır.

Drama;

Uzman Mantosu, Dorthy Heathcote tarafından, yeni başladığı için ne yapacağını şaşıran drama liderleri/ öğretmenleri için geliştirilmiş bir tekniktir. Teknik iki kelimeden oluşmuştur: uzman ve manto. Uzman ile kastedilen, yapılacak çalışmanın ne ile ilgili olduğu, geliştirilen mantıklı ve gerçekçi bilgiye saygı duyulmasıdır. Manto kelimesi ise insanların görevleri nedeniyle üzerlerine aldıkları sorumluluğu ya da otoriteyi karşıladığı için seçilmiştir. Bir araya özellikle getirilen bu iki kelimenin oluşturduğu ortak anlam ise etik, sorumlu vatandaş üzerine yorum yapabilmektir.

Drama alanına Augusto Boal tarafından kazandırılan yaklaşım ise Ezilenlerin Tiyatrosudur. Ezilenlerin Tiyatrosu, Paulo Freire’nin Ezilenlerin Pedagojisi isimli eleştirel eğitim akımından yola çıkarak geliştirilen bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımda, var olan tarihi, sosyal ve politik yapının irdelenmesi amaçlanmaktadır.

Ezilenlerin Tiyatrosu yaklaşımıyla ilişkili ikinci teknik ise İmge Tiyatrosudur. Bu teknik bir heykel çalışmasıdır. Ancak seyircinin doğrudan katılımını gerektirir. Üç aşamalıdır: somut imge oluşturma, ideal imgeyi kurgulama ve geçiş imgesi yaratma.

Çalışma grubundaki çocuklar farklı kültürlerden geleceklerdir. Çocukların geldikleri kültürler hakkında sahip olacağınız bilgiler planlama ve uygulamada yararlı olacaktır.

Çocukları sokağa iten çeşitli sebepler göç, gecekondulaşma, yoksulluk, aile ilişkisi ve öğrenim durumu gibi nedenlerdir. Bir önceki cümlede sayılan bütün sebepler ise çocukların mutsuzluk, yalnızlık ve terk edilmişlik gibi duyguları hissetmesine sebep olabilmekte, bu durum ise onları her türlü suça açık, her türlü art niyetli davranışa maruz kalabilecek duruma getirmektedir. İçinde yasadıkları dünya, gerçek yasam onlar için zordur.

Bazı ortamlar öğrenmeye güdüleme, kendini ifade etme, yaratıcılığını ortaya koyma, çevresindekilerle etkileşime girme gibi bilişsel, psikolojik ve sosyal alanlarda olumlu yönde etkiye sahipken bazıları tam tersi bir etkiye de sebep olabilir. Liderin bu durumu gözden kaçırmayarak planlama yapması önemlidir. Diğer alanlar özel ilgi duyan çocuklar için drama yapılabilecek farklı yaşam alanları olabilecekken kütüphane bunlardan biri değildir.

Günümüzde pek çok çocuk farklı nedenlerden ötürü suça itilmekte, suç olarak nitelendirilen eylemler içerisinde bulunmaktadır. Suç kavramı her ne kadar eski bir kavram olsa da çocuk kelimesiyle yan yana gelerek çocuk suçluluğu kavramını oluşturması 19. yüzyıla dayanmaktadır.

Resnick'e göre "Sembolleri Kullanma" resmi öğrenmenin boyutları arasında yer almaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Uzman Mantosu tekniği Dorthy Heathcote tarafından, yeni başladığı için ne yapacağını şaşıran drama liderleri/ öğretmenleri için geliştirilmiştir. Bu tekniğin aşamaları ise dairelerle ifade edilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Resmi eğitim günlük yaşamdan uzaktır. Greenfield ve Lave'e göre gayriresmi eğitim günlük yaşam etkinliklerinde yer alır.

Resnick (1987) çalısmasında bilissel antropologlar, sosyologlar ve psikologların
yaptıkları araştırmaları analiz etmiş ve resmi ve resmi olmayan öğrenmeyi dört boyutta karşılaştırmıştır. Buna göre, sembolleri kullanma ve genellenmiş beceri ve bilgi resmi öğrenmenin boyutlarındandır.

ABD'de “yaratıcı drama”, Almanya’da “okul oyunu” ya da “oyun ve etkileşim”, dramayı eğitim süreçlerinde kullanmada en deneyimli ülke olan İngiltere’de “eğitimde drama”, Türkiye’de ise “yaratıcı drama” kavramları kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir