ÇOCUK VE DRAMA - Deneme Sınavı - 5

Sembolik oyundan taklidi oyuna ilerleyen model, yaratıcı etkileyici modeldir.Doğru cevap C'dir.

Duyguları yansıtma süreçlerini içeren model Görevler ve beceriler modelidir.Doğru cevap A'dır.

Bireyin kendi farkına varması üzerine odaklanan bu model, kendini savunma modeli olarak adlandırılır.Doğru cevapA'dır.

Gruplar halinde çalışılması bu tür drama çalışmaları için ilkesel bir özellik taşır. Doğru cevap B'dir.

Düşük özgüven üstün  yetenekli çocuklarda bir drama çalışması yansıması olarak değerlendirilmez. Doğru cevap E'dir

Seçeneklerde özgür bırakmak. Doğru cevap C'dir.

İşitme yetersizliğinden etkilenmiş çocukların drama çalıştırıcısının ağız hareketlerini görebilecekleri bir yerde konumlandırılmaları önceliklidir. Cevap A'dır.

İfadelerin sözle verilmesi önceliklidir. Doğru cevap D'dir.

Sinir sistemi ve kaslarda oluşan yetersizlikleri göz önünde bulundurarak öz algı geliştiren etkinliklere yer verilmesi amaçlanmalıdır.Doğru cevap A'dır.

İnsan onuruna saygı duymak başlı başına etik bir önceliktir. Doğru cevap D'dir.

Öğretmenin bütün özel gereksinimli çocuklarla drama uygulaması yaparken dikkat etmesi gereken genel ilkeler vardır. Bunlar;
• Güvenli bir ortamın hazırlanması,
• Drama yapılacak ortamın düzenlenmesi,
• Planlamada gelişim düzeyi, ilgi ve ihtiyaçların göz önünde bulundurulması,
• Özel gereksinimli çocukların diğer çocuklara oranla daha çok yardıma ihtiyaç duyduğunun
bilinmesi,
• Daha fazla ve sık tekrar yapılması,
• Özel gereksinimli çocuğun güdülenmeye daha çok ihtiyaç duyduğunun farkında
olunması,
• Gruplar halinde çalışılması,
• Özel gereksinimli çocuğa göre drama planının düzenlenmesi,
• Hem planlamada hem de uygulamada günlük yaşam deneyimlerinden yararlanılması,
• Gerçekçi ve aynı zamanda eğlenceli unsurları barındırması,
• Cinsiyet eşitliği, kendine güven, problem çözme gibi konularla güvensizlik yaratan
durumların en aza indirilmesi,
• Basite indirgenerek uygulama yapılması,
• Özel gereksinimli bireyin içinde bulunduğu grupla ilişki kurabilmesi ve birlikte bir
şeyler yapabilmesinin sağlanması,
• Verilen yönergelerin açık, anlaşılır ve net olmasının sağlanması,
• Her çocuğun istediği şekilde dramaya katılabilmesidir.

Üstün yetenekli çocukların karakter özelliklerinin drama etkinliklerine yansıması dört başlık altında incelenebilir. Bu başlıklar açıklamalarıyla birlikte aşağıda verilmiştir.
Yüksek düzeyde dikkat: Üstün yetenekli çocuklar, diğer alanlarda olduğu gibi drama çalışmalarında da ciddi çalışma gösterirler. Doğaçlamalarda detaylandırma ve yapılandırma söz konusudur. Buna ek olarak çok iyi oynamaya odaklanmışlardır. Çoğunlukla ulaşmada başarılı oldukları amaçları iyi bir ürün, ciddi katılım ve ortalamanın üstünde bir performanstır.
Sosyal liderler: Çalıştıkları grupların içinde baskındırlar. Çok çalışırlar ve arkadaşları tarafından istendik bir sonuca varma konusunda takip edilirler.
Yaratıcı entelektüeller: Özgündürler. Durumları seçme özgürlüğü isterler ve çoğunlukla gülünç olan özgün çalışmalarda bulunurlar.
Asiler: Grup içerisinde kurallara uymayanlar, düzeni bozuyor gibi algılansalar da zaman zaman destekleyici de olabilmektedirler. Uygun bir yönlendirmeyle farklı ve ilginç sonuçlar ortaya çıkarabilirler. Ancak zaman zaman arkadaşları arasında birlikte çalışma noktasında uyumsuz olabilirler.

Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocuklarla drama uygulaması planlayan bir liderin/öğretmenin ise aşağıdakilere dikkat etmesi, çalışmanın etkililiğini artırmak açısından önerilmektedir:
• Yönergeyi açık ve net olarak verin: Karakter kim Bu karakter nasıl yürür Karakter şimdi ne yapıyor Bunu nasıl yapıyor Karakter ne söylüyor vb.
• Verdiğiniz yönergeyi tekrar edin.
• Becerileri tekrar edin.
• Uygulamalarda model olma, ipucu verme, genelleme yapma, sözel ve fiziksel destek sağlama gibi yöntemleri kullanın.
• Taklit yeteneklerinin iyi olduğunun farkında olun.
• Motivasyonlarının düşük olduğunu gözden kaçırmayın.
• Normal gelişim gösteren akranlarına oranla daha fazla yardıma ihtiyaç duyduklarını unutmayın.
• Dikkat sürelerinin kısa olduğunun farkında olarak kısa süreli dikkat gerektiren etkinlikler planlayın.

İşitme yetersizliğinden etkilenmiş çocuklarla drama uygulaması planlayan bir liderin/öğretmenin aşağıdaki noktalara dikkat etmesi önerilmektedir:
• Ortam düzenlemesinde çocuğun gereksinimleri göz önünde bulundurulmalıdır.
• İşitme yetersizliği olan çocuğun, drama liderinin ağız hareketlerini görebileceği bir yerde, karşısında olması gerekir.
• Sözel iletişim önemlidir.
• Pandomim, kullanılabilecek önemli bir tiyatro tekniğidir. Bu tekniği basit, rutin etkinliklerle başlatmalı devamında daha zor durumların canlandırmasına geçilmelidir.
• Müziği hissedemese de ritmi hissedebilen bu çocuklar ritme uygun dans edebilirler.
• Bütün sözsüz etkinlikler bu çocuklarla uygulanabilir

Grupla çalışmanın ön planda olduğu drama çalışmaları, bu noktada işitme yetersizliği olan çocukların grup içerisinde kendi varlıklarını kabul ettirmelerini kolaylaştırır. İşitme yetersizliği olan bireyin drama uygulamalarına katılmasıyla iletişim becerilerinde gelişme olacak, empati kurma becerisi gelişecek, duygu ve düşüncelerini aktif şekilde ifade edebilme fırsatını yakalayacaktır.  Pandomim, kullanılabilecek önemli bir tiyatro tekniğidir. Bu tekniği basit, rutin etkinliklerle başlatmalı devamında daha zor durumların canlandırmasına geçilmelidir.

Yaratıcı-Etkileyici Model: En önemli ve yaygın olarak kullanılan modeldir. Model, grubun bütün olarak ya da bireysel olarak yaratıcılıklarını farketmeleri ve kendileriyle ilgili beğendikleri yönlerine odaklanmalarına imkân vermektedir. Sözlü iletişimin yanında sözsüz iletişim örnekleri de yer almaktadır. Kişiler arası iletişim ve etkileşim yüksek düzeydedir. Gerek öz saygı ve özgüven gerekse grup içi dinamiğinin oluşmasında etkilidir.

Görme yetersizliği, bireyin görme gücünde olan kayıptan dolayı diğer bireylerle olan iletişiminin olumsuz etkilenmesi, bunun da akademik performansı ve sosyal uyumunu sınırlandırması olarak tanımlanabilir. Görme yetersizliğinden etkilenen çocukların diğer gelişimsel alanlarda da sorun yaşadığı görülebilmektedir. Dil gelişimi açısından yapılan çalışmalar incelendiğinde, bu çocukların bireysel ilgi ve etkinlikleri hakkında daha çok konuştukları, akranlarından ise daha az bahsettikleri görülmektedir. Bu nedenle, benmerkezci bir dilin hâkim olduğu söylenebilir. Buna ek olarak güncel konular ve o esnada konuşulan konularla ilgisi bulunmayan sorular sordukları da diğer bir bulgudur. Sosyal gelişimde, çevrelerindeki insanların yüz ifadelerini görememekten dolayı sosyal davranışları gözlemleme şansları pek olmayabilir. Büyük kas gelişiminde ise yetersizliklerinden dolayı çevrelerini keşfetme ihtimalleri düşmekte, bu da pratik bilgiye ilişkin uzamsal kavramlarda sorun yaşamalarına sebep olmaktadır. Diğer gelişim alanlarını da olumsuz olarak etkileyebilen görme yetersizliğinden etkilenmiş bireylere verilecek eğitimde amaç, çocukların bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilmelerini sağlamaktır.

Özel gereksinimli çocuklarla drama planı hazırlayan bir lider/öğretmen sorumlu oldukları etik değerleri benimsemeli, bu etik değerlere aykırı tutum ve davranışlar göstermemelidir. Bu etik değerler şöyle sıralanabilir:
• Bu etik değerlerden ilki insan onuruna saygı duymadır. Drama lideri/öğretmeni
her bireyi ciddiye almalıdır.
• İkinci etik değer, uluslararası düzenlemeleri (İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi vb.) bilmesi ve uygun hareket etmesidir.
• Üçüncü olarak, katılımcıların dünyayı algılayışlarında, estetik değerlerinin gelişiminde onlara yeni ufuklar açması; iyi hissediş ve kendini her alanda geliştirmenin diğer bütün faydalardan önceki amaç olmasıdır.
• Dördüncü etik değer, katılımcıların paylaştığı özel bilgilerin korunması, üçüncü kişilerle paylaşılmamasıdır.
• Beşinci olarak, bağımlılık oluşturacak her türlü yasak maddeyi kullanmama, bu konuda örnek davranış oluşturmama, önüne geçmek üzere ise eğitim vermeleridir.
• Altıncı etik değer kapsamında, kültürler arası iletişime değer vererek insancıl bakış açısıyla hareket etmelidirler.
• Son etik değere göre ise bilimsel olarak kendilerini geliştirmeli ve hatta bu bilimsel bilgiyi katılımcılarıyla paylaşmalıdırlar.

Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler ise Etik değerleri benimseyen drama lideri/öğretmeninin öğrenenlerin kapasitesini güçlendirme ve öğrenenlerin durumunu dikkate alma sorumlulukları içinde değerlendirilmektedir.

Özel gereksinimli çocuklarla drama planı hazırlayan bir lider/öğretmen sorumlu oldukları etik değerleri benimsemeli, bu etik değerlere aykırı tutum ve davranışlar göstermemelidir. Katılımcıların paylaştığı özel bilgilerin korunması, üçüncü kişilerle paylaşılmaması da öğretmenin/liderin drama uygulamalarında benimsemesi gerekli olan etik değerler içerisinde yer almaktadır.

Ortopedik yetersizlik, sinir sisteminin zedelenmesi, hastalıklar, kazalar ve genetik problemlermnedeniyle kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler olarak tanımlanmaktadır. Bu yetersizlik kimi durumlarda gözle görülemezken (yorgunluk vb.) kimi durumlarda
ise gözle görülebilir (kollar ve bacaklarda uzunluk farkından dolayı duruş bozuklukları, yardımcı araç kullanımı vb.) dir. Kimi çocuklarda ise ortopedik yetersizliğe ek yetersizlikler eşlik edebilir; zihinsel yetersizlik gibi. Bu durum anlama ve kavramada güçlük gibi algılama eksikliklerine yol açabilmektedir. Eşlik edebilecek diğer ek yetersizlikler ise dil ve sosyal gelişim alanında görülebilir. Aşırı korumacı tutum nedeniyle çocukların bağımsız kişilik geliştirmeleri güçleşir ve başkalarına bağımlı bir yaşam geliştirmelerine sebep olabilir.