ÇOCUK VE DRAMA - Deneme Sınavı - 3

Dramatizasyon: Dramatizasyon, yazılı olsun ya da olmasın başı-ortası-sonu belli olan, bitmiş olan, çocukların kendilerinden fazla bir şey katamayacağı bir öykü ya da durumun olduğu gibi, değişiklik yapılmadan, aslına sadık kalınarak canlandırılmasıdır. Dramatizasyonda, yaratıcılık diğer tekniklere göre daha sınırlıdır. Katılımcı belirli bir olaya sadık kalmak zorunda olduğu için, olaya kendinden fazlaca bir şey katamaz. Ancak, öğreneni pasif olmaktan çıkarıp aktif hâle getirdiği için, geçmişte etkili bir teknik olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise drama çalışmalarında dramatizasyon, belli bir doğaçlamayı tekrar ve olabildiğince aynı şekilde oynamak istendiğinde kullanılan bir teknik olarak teknikler arasındaki yerini almaktadır. Dramatizasyon başta çocuklar olmak üzere bireylerin öykünme, devinim, dille ifade gibi güçlerine dayanan, doğal, kültürel ve toplumsal tüm olayların, imgelerin daha yoğun olduğu bir ortamda canlandırıldığı bir öğrenme yoludur. Dramatizasyon çocukların yaşamında geniş ölçüde yer alır. Çocukların oynadıkları oyunların hemen hepsi kendi kendine bir gelişimi olan ve öykünmeye özgü özelliği nedeniyle dramatizasyonu destekler. Doğru cevap B'dir.

Drama, bilişsel davranışları, duyuşsal özellikleri ve devinişsel becerileri kazandırmada bir öğretim yöntemi, başta duyuların eğitimi olmak üzere bütüncül ve estetik anlayış oluşturmada sanat eğitimi alanı ve yaşanılan süreci betimlemede, açıklama ve kontrol edebilme olanaklarıyla bir disiplin olarak değerlendirilir. Drama sürecinde, katılımcıların yaşantılarından yola çıkarak, bir amacın, düşüncenin, doğaçlama, rol oynama vb. tekniklerden yararlanarak canlandırılması söz konusudur. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Yeni teknik üretebilmek liderin görevleri arasında yer almamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Doğaçlama tekniği, tüm drama tekniklerinde işe koşulur. Doğru cevap B'dir.

Verilen ifadelerin hepsi tekniklerin kullanım amaçlarındandır. Doğru cevap D hepsi seçeneğidir.

Drama süreci dinamik bir yapıya sahip olup planlanan sürece her zaman uyulamayabilir. Bu nedenle, liderin gidişatı değiştirmek üzere farklı teknikleri işe koşması gerekebilir. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Dramanın iki temel tekniği rol oynama ve doğaçlamadır. Doğru cevap A'dır.

Yazılı olsun ya da olmasın başı-ortası-sonu belli olan, çocukların kendilerinden fazla bir şey katamayacağı bir öykü ya da durumun olduğu gibi, aslına sadık kalınarak canlandırılmasını ifade eden drama tekniği dramatizasyondur. Doğru cevap A'dır.

Drama sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması donuk imge tekniğinin özelliğidir. Doğru cevap B'dir.

Drama sürecinde, ana karakterin karşılaştığı herhangi bir ikilem ya da içinden çıkamadığı durum bilinç koridoru tekniği ile ele alınabilir. Bu teknikte çocuklar yüzleri birbirine dönük olacak şekilde karşılıklı iki sıra hâlinde dizilirler. Ana karakter, çocukların oluşturduğu iki sıra arasında yürür ve bu sırada çocuklar kahramanın karar veremediği konuda kendi görüşlerini söylerler. Doğru cevap C'dir.

Sıcak sandalye tekniğinde, drama çalışmasında yer alan bir karaktere, verdiği bir karar ya da yapmış olduğu bir davranıştan dolayı sorular sorulur. Doğru cevap E'dir.

Eğitim, öğrenme kuramları ve psikiloloji biliminin verileri üzerine oluşturulmuş ilke, yaklaşım, yöntem, teknik ve etkinlikler yoluyla gerçekleşen öğrenmelerin değerlendirilmesini içeren programlı bir süreçtir. Bir eğitim programı hazırlanırken öncelikle bir yöntem seçilir. Yöntem, “Bir şey yaparken tutulan, bir amaca erişmek için izlenen düzenli yol ya da bilimde belli bir sonuca erişmek için bir plana göre izlenen dizgesel yoldur”. Teknik ise “Bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünüdür.” Bir teknik hiçbir zaman yöntemin üstünde değildir. Uygun öğretim yöntem ve teknikler kullanıldığında, belirlenen amaca ulaşmak mümkün olmaz. Doğru Cevap C'dir.

* Teknikler canlandırmalara bir sanat formu vermek amacıyla kullanılabilirler.

* Teknikler drama sürecine yeni bilgiler eklemek için kullanılabilir.

* Teknikler sürece ilgi çekmek, merakı ayakta tutmak, daha sonra ne olacak hissi uyandırmak için kullanılabilir.

* Teknikler süreç için bir odak bulmayı kolaylaştırmak amacı ile kullanılabilir.

* Teknikler sürecin gidişatını değiştirmek amacı ile kullanılabilir.

* Teknikler sorunu çözmede etkili birer araç olarak görev yapabilirler.

Doğru Cevap B'dir.

Dramada kullanılan iki temel teknikten bir diğeri ise doğaçlamadır. Dramada birkaç teknik hariç, hangi teknik uygulanırsa uygulansın sonuçta doğaçlama yapılmaktadır. Doğaçlama, atölye ortamında katılımcıların sonucunu öngörmeden, içten geldiği gibi rol oynayarak olayları olguları araştırma inceleme tekniği olarak ifade edilmektedir. Dramada doğaçlama iki şekilde uygulanmaktadır. Bunlardan birincisi roller ya da çıkış noktası gibi belli konulara karar verip sonucu öngörülmeden oynanan doğaçlamadır. Doğru Cevap D'dir.

Donuk imge dramada sıklıkla kullanılan tekniklerden biridir. Bu teknikte, drama sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması söz konusudur

Drama sürecinde, ana karakterin karşılaştığı herhangi bir ikilem ya da içinden çıkamadığı durum bilinç koridoru tekniği ile ele alınabilir. Çocukların yüzleri birbirine dönük olacak şekilde karşılıklı iki sıra hâlinde dizilirler. Ana karakter, çocukların oluşturduğu iki sıra arasında yürür ve bu sırada çocuklar kahramanın karar veremediği konuda kendi görüşlerini söylerler. Bu görüş karşı görüş ya da destekleyen görüş şeklinde olabilir. Çocukların her biri değişik düşünce ve duyguları yansıtan birer cümle söyleyerek karakterin vicdanının sesi olurlar. Koridor boyunca önerilen düşünceler ve duygusal uyarımlar, karakterin bir karara varmasına yardımcı olur. Ana karakter geçidin sonuna ulaştığında kararını verir. Doğru Cevap A'dır.

Bu teknikte çocuklar “nesneler, mektuplar, raporlar, kostümler, oyuncaklar, kimlik belgeleri vb. dikkatle seçilmiş kişisel eşyalar”dan yola çıkarak bir karakter yaratırlar. Örneğin, bir çantanın içinden çıkan objelerden yola çıkarak çantanın kime ait olabilceği ile ilgili düşünceler üretilebilir ve bu şekilde bir karakter yaratılmış olunur. Doğru Cevap D'dir.

Yaşam Çemberi;

Parçalara bölünmüş kağıtların her birine karakterin evi, ailesi, sosyal yaşamı, okul yaşamı ile ilgili bilgiler yazılır. Bu şekilde karakterin yaşamı ile ile ilgili bilgiler oluşturulur. Bu karakterden yola çıkarak büyük grup ya da küçük grup doğaçlamaları yapılabilir.

Doğru Cevap B'dir.

Düşünce Takibi: Bu teknik, karakterin düşüncelerinin dışavurumunu sağlar. Bir gruptaki bireyler canlandırmalarını yaparken bir pozisyonda donarlar. Lider o kişilere düşünce ve duygularını yüksek sesle ve birkaç cümleyle anlatmaları için soru sorar. Bu her bireyin omuzuna hafifçe dokunma ya da onların başının üstünde mukavvadan yapılmış bir düşünce balonu tutmayla yapılabilir. Seçenek olarak düşünce izleme, grubun bir üyesinin, bir karakterin duygularını ve düşüncelerini yüksek sesle söylemesi biçiminde de olabilir.

Doğru Cevap E'dir.

* Tekniklerin yapıları birbirinden farklıdır ve bu yapılar dikkate alınarak tekniğin sürecin neresinde kullanılacağına karar vermek gerekmektedir. Dramanın farklı aşamalarında kullanılan tekniklerin içerik ve yapı olarak birbirinden farklı olması söz konusu olabilir. Ayrıca, yeni bir grubun başlangıç aşamasında kullanılan teknikler daha çok tanışma, grup dinamiği oluşturma, uyum ve güveni sağlamaya yönelik teknikler olurken, ilerleyen aşamalarda belirli bir konunun derinlemesine işlenmesinde, sonlandırılmasında farklı teknikler tercih edilebilir.

* Teknikler drama sürecinde hiçbir zaman amaç değildir, amaca giden yolda araç olarak kullanılırlar. Tekniklerin grup sürecine yön vermek, grubu belli bir odağa çekmek, grup sürecini hızlandırmak ve grup üyelerinin ihtiyaçlarına cevap vermek için kullanıldığı unutulmamalıdır.

• Her bir tekniğin hangi amaçla kullanıldığının bilinmesi drama sürecine katkı sağlar. Bir drama çalışmasında ne kadar sayıda teknik kullanılacağı, tekniklerin nasıl kullanılacağı ve hangi amaca ya da amaçlara hizmet edeceğinin farkında olunmalıdır. Grubu oluşturan bireylerin özellikleri de tercih edilecek teknik ya da teknikler üzerinde etkili olacaktır. Bu nedenle her grubun birbirinden farklı olduğu, her grubu oluşturan bireylerin de birbirinden farklı olduğu unutulmamalı ve süreçte kullanılacak tekniklerde bu farklılıklar dikkate alınmalıdır.

• Teknik kullanmada herhangi bir eğitsel amacın olmaması, sırf kullanmış olmak için süreçte bazı tekniklere yer verilmesi sürecin etkili geçirilmesinin önünde bir engel olacaktır. Teknikler katılımcıların gereksinimine, hazır bulunuşluğuna, işlenecek temanın içeriğine ve liderin becerisine göre belirlendiği zaman fazladan teknik kullanımı söz konusu olmayacaktır

*  Teknikleri sadece kitaplardan okumak ya da başka bir liderden duymak yeterli değildir. Liderinin o etkinliği bizzat yaşamış olması gerekir.

Doğru Cevap C'dir.