ÇOCUK VE DRAMA - Deneme Sınavı - 2

Çocukların, ele alınan içerik doğrultusunda ve canlandırılan roldeki kişinin ağzından rapor, mektup, kartpostal, çağrı yazısı, mahkeme karar yazısı, toplantı duyurusu vb. yazmalarıdır. Çocuklar bunu birbirinden ayrı ayrı yapabilecekleri gibi, ikili, üçlü gruplar hâlinde ya da tek bir grup olarak da yapabilirler

Doğru Cevap B'dir.

Dramada tekniklerin önemini ve teknik kullanmanın amaçlarını belirtebilmek Drama liderinin amaçlara ulaşmak için yararlanabileceği pek çok aracı vardır. Bu araçlar, teknik veya strateji olarak da adlandırılabilir. Dramada teknikler canlandırma
aşamasında liderin amaçlarına ulaşmasında etkilidir. Teknikler lider tarafından başvurulacak yollardan bir ya da bir kaçını oluşturabilir. Önemli olan hangi tekniğin hangi amaçla kullanılabileceğini bilmek, onu planlayabilmek, uygulayabilmek ve değerlendirebilmektir. Dramada kullanılan teknikleri lider amacına, grubun yapısına ve hazır bulunuşluğuna göre kullanabilir.
Teknik kullanmadaki amaçlar ise şunlardır:
• Canlandırmalara bir sanat formu katmak. Drama sürecine yeni bilgiler eklemek.
• Sürece ilgi çekmek, merakı ayakta tutmak, daha sonra ne olacak hissi uyandırmak.
• Süreç için bir odak bulmak.
• Sürecin gidişatını değiştirmek.
• Sorunu çözmek dolaysıyla süreci bitirmek.
• Süreci monotonluktan çıkarmak

Teknikleri gruba sunarken liderinin dikkat etmesi gereken birçok önemli nokta bulunmaktadır. Bu noktalar şu şekilde sıralanmıştır;
• Her tekniğin yapısının farklı olması. Dramanın ısınma, canlandırma ve değerlendirme aşamasındaki kullanılan tekniklerin içerik ve yapı olarak birbirinden nispeten farklı olması gerekir.
• Tekniklerin amaç değil araç olması. Dramada teknik kullanımında unutulmaması gereken diğer önemli bir konu tekniklerin bir amaç değil sadece bir araç olmasıdır.
• Tekniklerin amacının bilinmesi. Drama sürecinde veya belirli bir oturumda ne kadar sayıda teknik kullanılacağı, ne tür tekniklerin kullanılacağı, tekniklerin nasıl kullanılacağı ve hangi amaca hizmet ettiklerini bilmenin önemi büyüktür.
• Teknik yapmış olmak için yapmamak. Tekniklerin, katılımcıların gözünde “Ne çok şey biliyor” görüntüsü uyandırmak amacıyla kullanılması doğru olmaz.
• Tekniğin önceden deneyimlenmesi. Teknikleri sadece kitaplardan okumak ya da başka bir liderden duymak yeterli değildir.

Rol Oynama: Rol oynama drama çalışmalarında iki temel teknikten biridir. Rol oynama, drama sürecine katılan çocukların başka bir kimliğe, canlı ya da cansız varlığa bürünerek, onun olası duygu, düşünce ve davranışlarını anlayıp yansıtmak, oynamak anlamına gelmektedir. Isınma çalışmalarından itibaren rol oynama başlar ve tüm drama sürecinde sıklıkla bu teknikten yararlanılır. Rol oynama grubun değil, bir katılımcının yaptığı etkinliktir.

Donuk İmge: Donuk imge dramada sıklıkla kullanılan tekniklerden biridir. Bu teknikte, drama sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması söz konusudur.

Özel Mülkiyet: Bu teknikte çocuklar “nesneler, mektuplar, raporlar, kostümler, oyuncaklar,kimlik belgeleri vb. dikkatle seçilmiş kişisel eşyalar”dan yola çıkarak bir karakter yaratırlar. Örneğin, bir çantanın içinden çıkan objelerden yola çıkarak çantanın kime aitolabilceği ile ilgili düşünceler üretilebilir ve bu şekilde bir karakter yaratılmış olunur.

Rol İçinde Yazma: Çocukların, ele alınan içerik doğrultusunda ve canlandırılan roldeki kişinin ağzından rapor, mektup, kartpostal, çağrı yazısı, mahkeme karar yazısı, toplantı duyurusu vb. yazmalarıdır. Çocuklar bunu birbirinden ayrı ayrı yapabilecekleri gibi, ikili, üçlü gruplar hâlinde ya da tek bir grup olarak da yapabilirler.

Bitmemiş Nesneler: Bitmemiş nesnelerde, gruba tamamlanmamış yazı, resim veya
şema sunularak, onlardan bunu tamamlamaları veya bitmemesine sebep olan problemi çözmeleri istenir.

Sıcak Sandalye: Bu teknik drama çalışmasında yer alan bir karaktere, verdiği bir karar ya da yapmış olduğu bir davranıştan dolayı sorular sorulması biçiminde ilerlemektedir. Karakter, çocukların karşısına bir sandalyeye yüzü dönük olarak oturtulur. Karaktere, gruptaki üyeler tarafından, onun değer yargıları, güdüleri, ilişkileri ve davranışları hakkında sorular sorulur. Sorulan sorular ve verilen yanıtlar yoluyla karakterin pek çok yönünün bulmasına olanak sağlamada oldukça etkili bir tekniktir.

Yaşam Çemberi: Parçalara bölünmüş kağıtların her birine karakterin evi, ailesi, sosyal yaşamı, okul yaşamı ile ilgili bilgiler yazılır. Bu şekilde karakterin yaşamı ile ile ilgili bilgiler oluşturulur. Bu karakterden yola çıkarak büyük grup ya da küçük grup doğaçlamaları yapılabilir.

Teknikler canlandırmalara bir sanat formu vermek amacıyla kullanılabilirler: Dramada semboller, şiirler ve beden dili sık sık kullanılır. Örneğin, ilkokula giden bir çocuğun arkadaşının dolabından gizlice bir kitap alma anı, “donuk imge” tekniği ile yapılabilir. Kullanılan donuk imge tekniği anlatımı kuvvetlendirir; aynı zamanda kısa sürede bir çok şeyin anlatımı sağlanmış olur.

Liderin yaşantı yoluyla öğrendiği teknikler onun drama planı yapmasında ve belirtilen bu amaçlarla süreci yönlendirmesinde göz önünde bulundurması gereken faktörler vardır:

• Tekniklerin yapıları birbirinden farklıdır ve bu yapılar dikkate alınarak tekniğin sürecin neresinde kullanılacağına karar vermek gerekmektedir.

• Teknikler drama sürecinde hiçbir zaman amaç değildir, amaca giden yolda araç olarak kullanılırlar.

• Her bir tekniğin hangi amaçla kullanıldığının bilinmesi drama sürecine katkı sağlar. Bir drama çalışmasında ne kadar sayıda teknik kullanılacağı, tekniklerin nasıl kullanılacağı ve hangi amaca ya da amaçlara hizmet edeceğinin farkında olunmalıdır.

• Teknik kullanmada herhangi bir eğitsel amacın olmaması, sırf kullanmış olmak için süreçte bazı tekniklere yer verilmesi sürecin etkili geçirilmesinin önünde bir engel olacaktır.

• Teknikleri sadece kitaplardan okumak ya da başka bir liderden duymak yeterli değildir.

B seçeneği yanlış bilgidir.

Rol oynama drama çalışmalarında iki temel teknikten biridir. Rol oynama, drama sürecine katılan çocukların başka bir kimliğe, canlı ya da cansız varlığa bürünerek, onun olası duygu, düşünce ve davranışlarını anlayıp yansıtmak, oynamak anlamına gelmektedir. Isınma çalışmalarından itibaren rol oynama başlar ve tüm drama sürecinde sıklıkla bu teknikten yararlanılır. Rol oynama grubun değil, bir katılımcının yaptığı etkinliktir.

Dramatizasyon: Dramatizasyon, yazılı olsun ya da olmasın başı-ortası-sonu belli olan, bitmiş olan, çocukların kendilerinden fazla bir şey katamayacağı bir öykü ya da durumun olduğu gibi, değişiklik yapılmadan, aslına sadık kalınarak canlandırılmasıdır. Dramatizasyonda, yaratıcılık diğer tekniklere göre daha sınırlıdır. Katılımcı belirli bir olaya sadık kalmak zorunda olduğu için, olaya kendinden fazlaca bir şey katamaz. Ancak, öğreneni pasif olmaktan çıkarıp aktif hâle getirdiği için, geçmişte etkili bir teknik olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise drama çalışmalarında dramatizasyon, belli bir doğaçlamayı tekrar ve olabildiğince aynı şekilde oynamak istendiğinde kullanılan bir teknik olarak teknikler arasındaki yerini almaktadır.

Donuk imge dramada sıklıkla kullanılan tekniklerden biridir. Bu teknikte, drama sırasında önemli bir oluşum gerçekleştirilirken, liderin grubu durdurması ve grubun “o an” üzerine tartışması söz konusudur.

Düşünce Takibi: Bu teknik, karakterin düşüncelerinin dışavurumunu sağlar. Bir gruptaki bireyler canlandırmalarını yaparken bir pozisyonda donarlar. Lider o kişilere düşünce ve duygularını yüksek sesle ve birkaç cümleyle anlatmaları için soru sorar. Bu her bireyin omuzuna hafifçe dokunma ya da onların başının üstünde mukavvadan yapılmış bir düşünce balonu tutmayla yapılabilir. Seçenek olarak düşünce izleme, grubun bir üyesinin, bir karakterin duygularını ve düşüncelerini yüksek sesle söylemesi biçiminde de olabilir.

Özel Mülkiyet: Bu teknikte çocuklar “nesneler, mektuplar, raporlar, kostümler, oyuncaklar, kimlik belgeleri vb. dikkatle seçilmiş kişisel eşyalar”dan yola çıkarak bir karakter yaratırlar. Örneğin, bir çantanın içinden çıkan objelerden yola çıkarak çantanın kime ait olabilceği ile ilgili düşünceler üretilebilir ve bu şekilde bir karakter yaratılmış olunur.

Duvardaki Rol: Drama sürecinde yer alacak olan ana karakterin resmi yapılır. Resim duvardaki bir karton, bez parçası ya da başka bir malzemeye yapılabilceği gibi, bu malzeme yerde de olabilir ve çocuklar karakterin resmini buraya yaparlar. Drama sürecinde çocuklar ana karakter ile ilgili sürekli yeni bilgiler eklerler; bu bilgiler karakterin kişiliği, yaşadığı ortam, karakterin yaşamında olan kişiler ile ilgili olabilir. Gelen tüm öneriler dikkate alınarak karakter yaratılır.

Sıcak Sandalye: Bu teknik drama çalışmasında yer alan bir karaktere, verdiği bir karar ya da yapmış olduğu bir davranıştan dolayı sorular sorulması biçiminde ilerlemektedir. Karakter, çocukların karşısına bir sandalyeye yüzü dönük olarak oturtulur. Karaktere, gruptaki üyeler tarafından, onun değer yargıları, güdüleri, ilişkileri ve davranışları hakkında sorular sorulur. Sorulan sorular ve verilen yanıtlar yoluyla karakterin pek çok yönünün bulmasına olanak sağlamada oldukça etkili bir tekniktir.

Yaşam Çemberi: Parçalara bölünmüş kağıtların her birine karakterin evi, ailesi, sosyal yaşamı, okul yaşamı ile ilgili bilgiler yazılır. Bu şekilde karakterin yaşamı ile ile ilgili bilgiler oluşturulur. Bu karakterden yola çıkarak büyük grup ya da küçük grup doğaçlamaları yapılabilir.