ÇOCUK GELİŞİMİNDE PROGRAM

Kurum merkezli eğitim kapsamında yer alan eğitim programlarında ve uygulamada, bütüncül bir yaklaşımla tüm gelişim alanlarında desteklenmesi hedeflenmelidir.

Kurum merkezli eğitimde hedef kitle, doğumdan zorunlu öğrenim çağına kadar olan yaş aralığındaki çocuklardır. Bu yas aralığı, ülkelerin zorunlu öğretime başlama yasındaki farklılıklar nedeniyle değişkenlik gösterebilir. Örneğin Türkiye’de kurum merkezli okul öncesi eğitim hizmetinin 0-66 ay aralığındaki çocuklara verilmesi gerekli kılınmıştır.

Okul öncesi eğitimde gelişimsel programların amacı hiçbir zaman doğrudan okuma yazma öğretmek değildir. Okuma yazmaya hazırlık çalışmaları yaparak çocuğun erken okuryazarlık becerilerini desteklemektir.

Gelişimsel programlarda değerlendirme boyutu da programların oluşturulması ve uygulanması kadar önemli bir süreçtir. Değerlendirme sürecinde elde edilecek bilgiler programın eğitsel hedeflerine ne derece ulaşıldığı ve daha iyiye doğru geliştirilmesi konusunda okul öncesi kuruma rehberlik edecektir.

Gelişimsel programların kapsamında etkinlikler, çocukları soru sorma, araştırma yapma, problem çözme ve denemeye teşvik edici özellikte olduğu için hiçbir zaman bilgiye dayalı öğrenme ve ezber yapma amaçlanmamıştır.

Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan gelişimsel programların temelinde, çocuğun ev ve okulda geçirdiği yaşantılarla ilgili çocuk hakkında bilgi alışverişinde bulunabilmek için aile ile okul personeli arasında oldukça güçlü ve işbirlikli bir iletişimin kurulması yatmaktadır. Bu nedenle program, uygulamada aile katılımının sağlanmasına olanak verecek biçimde yapılandırılmalıdır.

Türkiye’de kurum merkezli okul öncesi eğitimi veren gündüz bakımevleri 37-66 aylar arasındaki çocuklara hizmet vermektedir.

Okul öncesi eğitimde gerek 0-36 ay gerekse 37-66 aylar arasında uygulanan eğitim programları ders temelli değildir.

MEB Okul Öncesi Eğitim Programının (2013) çocuk merkezli gelişimsel bir programdır.

Öğrenme süreci, günlük akış kapsamında etkinlik planında yer almaktadır.

Doğumdan zorunlu öğrenim çağına kadar olan yılları içine alan çocuklara bakım ve eğitim hizmetinin; çocukların tüm alanlardaki gelişimlerini destekleyen zengin çevre olanaklarıyla planlı ve düzenli olarak kurum çatısı altında verilmesini sağlayan eğitim modeli kurum (okul) merkezli eğitimdir.

Türkiye'de zorunlu öğrenime başlama yaşının 66 ay olarak düzenlenmesi ile birlikte kurum merkezli okul öncesi eğitim 0-66 ay aralığındaki çocukları kapsamaya başlamıştır.

Hizmeti sunan kurum ve yaş grubu  eşleştirmelerinden doğru olanlar aşağıda verilmiştir. 

I- Kreş 0-36 ay

II- Anaokulu 36-66 ay 

IV- Anasınıfı 48-66 ay

Verilenler içinde sadece özel ve tüzel kişiler tarafından açılan kreşler  Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri genel Müdürlüğüne bağlıdır. Diğer seçeneklerde verilen kurumlar Milli Eğitim Bakanlığına bağlıdır.

Özel ve tüzel kişiler tarafından açılan gündüz bakımevleri Milli Eğitim Bakanlığına bağlı değildir. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri genel Müdürlüğüne bağlıdır. Diğer seçeneklerde verilen tüm kurumlar Milli Eğitim Bakanlığına bağlıdır.

Çocuklara okuma yazma öğretmek kurum merkezli gelişimsel programların amaçlarından biri değildir. Diğer seçeneklerde amaçlar doğru olarak verilmiştir.

Gelişimsel programlar akademik becerilere odaklanmak yerine çocuğun bütün olarak tüm gelişim alanlarının desteklenmesine odaklanırlar. Bu nedenle bu programların kapsamında akademik becerilere odaklanmak yoktur.

Verilen tüm maddeler aşağıda değerlendirilmiştir. 

I- Çocukların sağlığını ve fiziksel güvenliğini gözetmek - Önemlidir ve dikkate alınmalıdır. 

II- Çocuklarda güven duygusu oluşturmak - Önemlidir ve dikkate alınmalıdır. 

III- Kurallar olmamalı - Çocuklara özgürlük tanımalı, kendi seçebilecekleri etkinlikler yer almalı, oyun ve keşifi içermelidir ancak sınıfın kurallarının olması önemlidir. Sınıfın öğretmen ve çocuklar tarafından birlikte kurallar oluşturmaları ve bu kuralların nedenleri üzerinde konuşarak kurallara uyulması önemlidir. 

IV- Oyun materyalleri açısından zengin olmalı - Önemlidir ve dikkate alınmalıdır. 

V- Oyun da dahil tüm etkinlikleri öğretmen yönlendirmeli - Öğretmen ve çocuk tarafından seçilen ve yönlendirilen etkinlikler arasında bir denge kurulmalıdır. Öğrenme merkezlerinde oyun çocukların kendi seçimlerini yapıp kendi oyunlarını özgürce yönlendirdikleri bir zamandır. Oyun süreci öğretmen tarafından yönlendirilmemelidir.

2013 programına göre aylık planda yer alması gereken kazanım ve göstergelerdir. A ve D maddelerindde yer alanlar günlük eğitim akışında yer alması gereken bölümlerdir. B ve C maddelerinde ise etkinlik planında yer alması gerekenler verilmiştir.

2013 Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Programına göre etkinlik planında verilenler içerisinden "C Öğrenme süreci"  yer almalıdır. Günü değerlendirme ve etkinlik zamanı günlük eğitim akışında yer alır. Alan gezileri ve belirli gün ve haftalar ise aylık eğitim planında yer alır.