ÇOCUK GELİŞİMİNDE PROGRAM

Aile merkezli gelişimsel destek programları kapsamında gerçekleştirilen en yaygın uygulamalar; erken müdahale, anne baba eğitimi, ev ziyaretleri ve oyun gruplarıyla destekleme biçiminde görülmektedir.

Erken müdahale programları, genel olarak 0–8 yaş arasında gelişimsel yetersizlikleri olan ya da gelişimleri risk altında olan çocukların gelişim ve öğrenmelerini destekleyerek, fiziksel, bilişsel, duygusal ve kaynak sınırlılıklarının etkilerini en aza indirmeyi ya da bu sınırlılıkları önlemeyi amaçlayan programlardır (Blackman, 2002). Erken müdahale yaklaşımları; çocuğun gelişiminde kritik dönemlerde sağlanan deneyimlerin etkili olduğu, insan yaşamındaki yoğun deneyimlerin süreğen ve birikimli bir etki oluşturduğu ve çocuğun yaşantısında değişiklik yapabilmek için toplumun ve ailenin yeniden yapılandırılması gerektiği varsayımlarına dayanmaktadır (McBride, 1989). Erken çocukluk müdahale programları, aileler ve çocuklar için eğitim başta olmak üzere sağlık yardımı, sosyal hizmetler, aile rehberliği gibi konulardaki diğer destekleri birleştiren bir yapıya sahiptir (McDevitt ve Ormrod, 2010).

Aile merkezli erken eğitimin yapısında, çocuğun büyümesi ve gelişmesi; çocuğun öğrenme olanakları; anne-babalık desteği ve aile-toplum desteği olmak üzere dört temel boyuttan söz edilebilir (Dunst, 1999).

Aile merkezli gelişimsel destek programları aileye odaklandığı için okulun öğrenme ortamına yönelik amaçlar içermez. Bu nedenle doğru cevap C şıkkında verilmiştir.

Aile merkezli erken eğitimin yapısında, çocuğun büyümesi ve gelişmesi; çocuğun öğrenme olanakları; anne-babalık desteği ve aile-toplum desteği olmak üzere dört temel boyuttan söz edilebilir. E seçeneğinde verilen işveren desteği bu yapının boyutlarından biri değildir.

Aile eğitimi çalışmalarının ilk basamağı ailelerin eğitim gereksinimlerinin belirlenmesidir. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

Anne Çocuk Eğitim Programı (AÇEP) Türkiye'de uygulanan bir programdır ve bu programın bölümlerinden biri de Zihinsel Eğitim Programı (ZEP)dır. Bu nedenle anne bu programa yönlendirilebilir.

Program ilk olarak Amerika Birleşik Devletlerinde uygulanmamıştır. Aile Çocuk Eğitim Programı Türkiye'de geliştirilen bir programdır. Program Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesinde başlatılan "0-4 Yaş Erken Çocuk Eğitim Projesinin" sonuçlarına dayalı olarak geliştirilmiştir.

Aile eğitimi çalışmalarının amacı ve kapsamı ne olursa olsun ilk basamağı ailelerin eğitim gereksinimlerin belirlenmesidir. Anne-babaların çocuk gelişimi ve eğitimi konusunda gereksinimlerini belirlemek, çalışmaların planlanmasını ve anne-babaların katılımını kolaylaştıracaktır. Ailelerin gereksinimlerinin belirlenmesinde farklı yöntemler kullanılabilir. Anne babalara ayrıntılı anket uygulama, basit bilgi formu geliştirme, görüşme, gözlem vb. kullanılan yöntemlerden kimileridir (Tezel Şahin, Özyürek, 2011).

Anne-Çocuk Eğitim Programı (AÇEP); Anne-Destek Programı (ADP), Zihinsel Eğitim Programı (ZEP) ve Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Programı olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.

Aile merkezli yaklaşım, destek hizmetlerin merkezine aileyi yerleştiren ve çocuğun en önemli destekçisi olan aile sisteminin gereksinimleri ve tercihleri doğrultusunda hareket etmeyi içeren yaklaşımdır.

Ekolojik yaklaşım, insanı yaşadığı canlı ve cansız çevrelerle sürekli etkileşim içinde olan ve çevreyi etkileme ve değiştirme potansiyeline sahip bir varlık olarak ele alır.

Erken müdahale programları, genel olarak 0–8 yaş arasında gelişimsel yetersizlikleri olan ya da gelişimleri risk altında olan çocukların gelişim ve öğrenmelerini destekleyerek, fiziksel, bilişsel, duygusal ve kaynak sınırlılıklarının etkilerini en aza indirmeyi ya da bu sınırlılıkları önlemeyi amaçlayan programlardır.

Ev ziyaretleri bireysel çalışmalara fırsat verdiği ve kurum merkezli yaklaşımlardan daha ekonomik olduğu için tercih edilen bir uygulamadır. Bu durumda “Ev ziyaretleri ekonomik olmayan bir grup çalışması olduğu için çok tercih edilmemektedir” seçeneği yanlıştır.

Güçlendirme temelli yaklaşımlar, ailelerin gereksinimlerini karşılayarak hedeflerini gerçekleştirebilmeleri için sahip oldukları güç ve kapasiteleri anlamak gerektiği anlayışı üzerine kurulan yaklaşımlardır.

Aile-toplum desteği; ebeveynlerin sorumluluklarını yerine getirebilmesi ve sürdürmesi için gerekli olan zaman, enerji gibi kaynak türlerinin yanı sıra ekonomik, psikolojik ve fiziksel desteklerin tümünü içeren boyuttur.

III-I-IV-II

Aile merkezli gelişimsel değerlendirmelerde, değerlendirme sonuçları aile ile paylaşılmalıdır.

Anne-Çocuk Eğitim Programı (AÇEP); Anne-Destek Programı (ADP), Zihinsel Eğitim Programı (ZEP) ve Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Programı olmak üzere üç bölümden oluşan aile merkezli bir gelişimsel destek programıdır.

Okul Öncesi Dönemde Çocukları Olan Ailelere Yönelik Ev Merkezli Aile Eğitim Programı