ÇOCUK GELİŞİMİNDE PROGRAM - Deneme Sınavı - 5

Araştırmacı Perry'e göre (2001) okuldaki sosyal etkinliklere katılmayan ve bunun sonucunda dışta kalan, derslerinde sorun yaşayan başarısız öğrenciler, evde şiddete uğrayan ya da şiddete maruz kalan, ve geçmişte istismara uğrayan çocukların şiddete başvurma bakımından risk altındadırlar. Anne yoksunluğu ya da düzensiz anne-çocuk ilişkisinin çocuk suçluluğuna yol açabileceği ilk kez araştırmacı Bowbly tarafından işaret edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Maccoby'e göre, alt ve üst sosyoekonomik düzeydeki aileler çocuk yetiştirme bakımından farklılaşmaktadırlar. Üst sosyoekonomik düzeyde yer alan aileler;çocuklarına karşı  otoriteyi sağlamada merak ve bağımsızlığa  vurgu yapmakta, daha hoşgörülü ya da esnek tutum sergilemekte, daha fazla konuşmakta ve etkili bir dil kullanmakta ve  daha fazla sıcaklık ve şefkat göstermektedirler. Alt sosyoekonomik düzeydeki aileler ise; otorite sağlamada itaate ve saygıya vurgu yapmakta ve daha otoriter olma ve güce dayalı disiplin yöntemleri kullanma eğilimi göstermektedirler. Doğru cevap D'dir.

Ayşe'nin anne-babasının sıklıkla imalı anlam içeren dil kullanıyor olması, kişi zamirlerine oldukça sık yer veriyor olması, basit ve tekrarlı bağlaç kullanıyor olması kısıtlı dil uyguladıklarını göstermektedir. Kısıtlı dil uygulayan aileler çocuklarına kısa ve gramer olarak basit cümlelerin bulunduğu dil ortamı sunarlar. Buna karşın "özenli" bir dil uygulayan aile ise çocuğuna; doğru gramer ve söz dizinin kullanıldığı, "ben"şahıs zamirinin sık kullanıldığı, mantıksal ilişkileri gösteren edatların sık kullanıldığı bir dil ortamı sunar. Doğru cevap C'dir.

Yeni nesil sporcularımız projesi, Şanlıurfa/AkçakaleMilli Eğitim Müdürlüğü tarafından yürütülen ve 194,320 TL bütçeli bir kültür, sanat ve spor projesidir. Merder etüt merkezi projesi, Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve MERDER Eğitim Vakfı tarafından yürütülen ve 250.000TL  bütçeli bir sosyal içerme projesidir. Gelecek vaad eden gençler (çöp toplayan çocuklar) projesi, Şanlıurfa İl Emniyet Müdürlüğü tarafından yürütülen ve 124.700 TL bütçeli bir sosyal içerme projesidir. Sokaktan okula okuldan hayata projesi ise, ÇINAR-DER derneği tarafından yürütülen ve 500.000 TL bütçeli bir sosyal içerme projesidir. Sıralanan projeler içerisinde en yüksek bütçeli proje "sokaktan okula okuldan hayata projesi"dir. Doğru cevap E'dir.

Aile Araştırma Kurumunun bulgularına göre, şiddeti gözlemleyen çocukların  %54’ü korkmaktadır.  Çocukların %16.4’ü tepkilerini ‘babayı sevmemek’ şeklinde göstermektedir.Şiddete tanıklık eden çocukların %6.9’u hiç ses çıkartmamaktadır.  Çocukların %4.9’u içlerine kapanmakta ve %4.9’u ise saldırgan davranışlara yönelmektedir. Buna göre şiddeti gözlemleyen çocukların gösterdikleri tepkilerin içinde en sık rastlananı %54’lük bir oranla ‘korku’dur. Doğru cevap A'dır.

Mantıksal ilişkileri gösteren edatların sık kullanılması, kısıtlı değil özenli dilin özelliklerindendir. Doğru cevap D'dir.

Bir önceki konuşma dizisinin pekiştirilmesine yönelik ifadelerin sık kullanılması özenli değil, kısıtlı dilin özelliklerindendir. Doğru cevap B'dir.

Alt sosyoekonomik düzeydeki aileler otorite sağlamada itaate ve saygıya vurgu yapmaktadırlar. Diğer seçeneklerdeki özelliklerin tümü ise üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin özellikleridir.

Numaralandırılmış ifadelerin hepsi üst sosyoekonomik düzeydeki ailelerin özelliklerindendir. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Orta sosyoekonomik düzeydeki ailelerin çocuklarının alt sosyoekonomik düzey çocuklarından ev ortamı, ebeveyn tutumları yönünden daha avantajlı durumda oldukları; buna bağlı olarak gelişim ve akademik başarılarının daha iyi durumda olduğu ortaya konulmuştur. Üst sosyoekonomik düzeydeki çocuklar, orta sosyoekonomik düzeydeki çocuklar gibi okulda alt sosyoekonomik düzeydeki akranlarından daha başarılı olmaktadırlar. Doğru cevap E'dir.

Kırsal bölgelerde yaşayan çocukların bir kısmı düşük sosyo-ekonomik düzey, ailenin eğitimsizliği vb. nedenlerle dezavantaja sahip olma potansiyeline sahiptir. Ancak bir çocuğun sosyal dezavantajlı olarak kabul edilebilmesi için kırsal bölgede yaşıyor olması yeterli bir sebep değildir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

UNESCO'nun kategorileri arasında göç ile ilgili bir kategori yoktur ancak göçten kaynaklanabilecek dil, etnisite vb. özellikler grupsal başlığı altında değerlendirilmektedir.

Özellikle son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde daha yoğun olmak üzere güç koşullar ya da risk altındaki çocuklar tanımlamasına uyan çocukların sayısı artmaktadır. Bu çocukların risk altında olarak değerlendirilmelerinde birinci etmen, çocukluk dönemlerinde yaşlarına uygun olmayan, tehlike ve riskleri içeren bir yaşam içerisinde olmalarıdır. Gelişimin temel kurallarından olan “Her çocuk yaşının gerektirdiği yaşamı yaşamalıdır.” ilkesinin bu kategoride yer alan çocuklarda gerçekleşmediği görülmektedir. Oyun çağındaki çocuğun oyun oynaması, okul çağındaki çocuğun okula gitmesi gerekirken bu çocukların yaşamlarını başka biçimde tehlikeli ve gelişimlerini engelleyen boyutlarda sürdürdükleri görülmektedir. Çocuk esirgeme kurumundaki çocukların aile şefkatinden uzak büyümesi, sokak işçiliğinin suça bulaşma riskini artırması ve şiddet görmenin de hem duygusal hasarlara yol açması hem de çocuğun ilerde şiddet uygulama ihtimalini artırması nedeniyle bu üç grup da sosyal dezavantajlı olarak kabul edilebilir. Günümüzde dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromu olan çocuklar da artık bu kategoride değerlendirilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Çocukların en yoğun istihdam edildikleri ekonomik etkinlik kolu tarımdır. Doğru cevap A'dır.

Çocuğun fikirlerinin önemsenmesi çocuğun gelişimine olumlu yönde etki eder. Doğru cevap B'dir.

Sosyal açıdan dezavantajlı çocuk, yetkin ve doyurucu bir yaşam sürmek için geçerli yetiştirilme süreci kesintiye uğramış çocuktur. Sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar, sorularına yanıt veren ve onları soru sormaya teşvik eden; kelime haznesini kelimelerle, sıfatlarla ve zarflarla genişleten; dünyaya ait görüşünü savunma ve açıklama hakkı ve gereksinimi tanıyan aile sohbetinden yoksundurlar. Okuma örneği oluşturan; çeşitli renklerde, boyutlarda oyuncaklar ve oyun araçları, elini ve zekâsını kullanarak becerisini zorlayan nesneler sunan bir aile ortamından yoksundurlar. Çok okuyan, çocuğuna okuyan; eğitimin değerli olduğuna yönelik inançlarını gösteren; okuldaki başarıları için onu ödüllendiren anne ve babadan yoksundurlarİstediği her an bilgisayarda vakit geçirememesi çocuğun sosyal açıdan dezavantajlı olduğunu göstermemektedir. Doğru cevap D'dir.

TÜİK 2012 verilerine göre çocukların çalışma nedenlerinin en başında "hane halkı gelirine katkıda bulunmak" gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

“Sokağın çocukları”  günlük geçim mücadelesinde aielerinden hiçbir destek almayan, yalnız başlarına yaşayan küçük bir çocuk grubunu tanımlamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Anne-babalar, aşırı koruma ve hoşgörünün egemen olduğu eğitim ve disiplin anlayışı kadar aşırı katı, sert ve otoriter bir uygulamanın da yanlış ve zararlı olduğunu kabul etmelidirler. Aile içinde tutarsız, katı, hoşgörüden uzak ve baskıcı disiplin uygulanması, olumsuz ve uyumsuz çocukların yetişmesine neden olur. Öte yandan çocuğu tümüyle istekleri doğrultusunda serbest bırakan aşırı hoşgörülü ya da umursamaz bir yetiştirme biçimi de başkalarının zararına isteklerini engellemeyen bencilce davranışların ortaya çıkmasına yol açacaktır. Çocuğun sağlıklı bir ruhsal ve toplumsal gelişme gösterebilmesinin önemli ve öncelikli koşullarından biri, ailede tutarlı bir disiplinin uygulanması ve belli ölçüde bir otoritenin, denetimin varlığı ile olmaktadır. Öte yandan sert ve aşırı otoriter bir baba, çocukta olumsuz tutumların oluşmasına ve onun uyumsuz bir birey olmasına yol açabilmektedir. Belli bir düzeyde otorite gerekmekle birlikte aileler dengeyi iyi kurabilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Sıfat ve zarfların tekrarlı ve az kullanılması, çocuğun kısıtlı dil ortamına sahip olduğunu gösteren bir durumdur. Doğru cevap D'dir.