ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI

Organizmada tepkiye neden olmayan, koşulsuz uyarıcı ile kodlanmayan uyarıcı nötr uyarıcıdır.

Genelleme; benzer bir uyarıcıya daha önceden kazanılmış olan tepkinin verilmesidir.

Birden fazla koşullu uyarıcının verilmesi durumunda organizmanın daha fazla dikkat çekene tepki verip, zayıf olana tepki vermemesine gölgeleme denmektedir.

John Hopkins Üniversitesi’nde deneysel ve karşılaştırmalı psikoloji alanında profe- sör olan Watson’a göre, insanlar bazı refleks ve duygusal tepkilerle dünyaya gelir. İnsana ait diğer tüm davranışlar ise uyaran-tepki bağlantıları ile oluşur. Bir köpek koşullanabiliyorsa bir bebek de koşullanabilir düşüncesi ile hareket eden Watson, 11 aylık bir bebeğe koşullama yolu ile korku tepkisi kazandırma ile bu görüşünü test etmiştir. Deneyde Alber isimli bebek fare ile ilgilenirken ortamda yüksek bir ses meydana getirilmiştir ve bebek korkmuştur. Deney benzer şekilde birkaç gün daha devam etmiştir. Bebek, fare ve yüksek sesi ilişkilendirerek yüksek ses olmadan da fareye korku tepkisi geliştirmiştir. Sonrasında Albert genelleme yaparak beyaz fareyi çağrıştıran her şeyden korkmuştur.

Organizmadan beklenen tepkiye benzer bir tepkinin pekiştirilmesi ve aşamalı olarak yalnızca istenen tepkinin pekiştirilmesi yolu ile biçimlendirme gerçekleşir. Örneğin; Skinner kutusuna konan farenin manivelaya yaklaşması durumunda yiyecek verilmiş, daha sonra manivelayı gagalaması, manivelaya basması durumunda yiyecekler verimiştir. Sonrasında yalnızca doğru davranışta yiyecek verilmiştir.

Premack İlkesi; organizmanın sevdiği ve sevmediği faaliyetler belirlenerek, sevmediği etkinliğin, sevdiği etkinliği yapabilmesinin ön koşulu olarak yaptırılmasıdır.

1925 yılında dünyaya gelen Bandura sosyal öğrenme kuramını ortaya atmıştır. Öğrenmelerde başkaları ile ilişkilerin ve gözlemlerin etkili olduğunu söyleyen Bandura’ya göre öğrenme için her zaman pekiştirme gerekli değildir. Öğrenme gözlem yolu ile gerçekleşebilmektedir.

Anal dönemde tuvalet eğitimi kritik bir yere sahiptir. Çocuğa sert bir yaklaşımla verilen tuvalet eğitimi, çocuğun bu dönemi sağlıklı bir şekilde atlatmasına engel olabilir.

Kodlama; kısa süreli bellekte olan bilginin kişiye uygun olarak zihinde organize edilerek uzun süreli belleğe aktarılmasıdır.