ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI

Paralel oyun: Bu aşamada çocuk başka çocukların yanında aynı tür oyuncaklarla oynar, fakat oyuncaklarla kendi istediği gibi oynar ve diğer çocukların oyunlarını etkilemeye çalışmaz. Çocuklar yan yana oynarlar, fakat birlikte oynamazlar. Blok merkezinde oynayan iki çocuk birbirleri ile konuşmadan yan yana kendi kulelerini yapıyorlarsa fakat oyunla ilgili iletişimde bulunmuyorlarsa bu çocukların oynadıkları oyunda paralel oyun aşamasını sergilediklerini söyleyebiliriz. Burada önemli olan çocukların birlikte değil bireysel olarak kulelerini yapması ve birbirlerinden etkilenmemeleri ve birbirlerini etkilemeye çalışmamalarıdır.

Parten’a göre oyunda altı sosyal gelişim aşaması görülür:
1. Uğraşsız davranış
2. Yalnız oyun
3. İzleyici
4. Paralel oyun
5. Birlikte oyun
6. İş birlikçi oyun

Smilansky’ye göre Oyunda Görülen Bilişsel Gelişim Evreleri (Oyun Kategorileri):
• Duyusal-motor/Fonksiyonel Oyun
• Sembolik Oyun
• Yapı Oyunları
• Kurallı Oyunlar

Sembolik Oyun: Çocuğun duygularını veya düşüncelerini mimikleri, davranışları veya nesnelerle ifade ettiği hayali oyunlardır. Örneğin çocuğun bir bloğu telefon olarak kullanması ve telefonla konuşuyormuş gibi yapması, yemek yapıyormuş, çay içiyormuş gibi yapması sembolik oyun davranışlarına örnek olarak verilebilir. Sembolik oyun çocukların yetişkin hayatını ve etkinlikleri anlamaya çalıştığı, diğer çocuklarla geçinmeyi, karşılaştırmayı, değerlendirmeyi, yarışmayı, iş birliği yapmayı, paylaşmayı, pazarlık yapmayı, vermeyi ve almayı öğrendiği bir oyun türüdür. Çocuklar kullandıkları sosyal tutum ve teknikleri arkadaşlarının tepkilerine bakarak test eder ve gerekliyse tutum ve davranışlarında değişiklikler yaparlar. Bunlara ek olarak oyun çocuklara hayallerini, isteklerini, korkularını ve fantezilerini çözümleyebilecekleri bir fırsat sunar.

Boyalar, bloklar, Legolar, artık malzemeler gibi çocuğun kendine özgü ürünler oluşturabileceği ve farklı şekillerde kullanabileceği tüm araç gereçler açık uçludur. Açık uçlu araç gereçler, çocuğa özgürlük tanıdıkları için, çocuğun yaratıcılığını destekleyen araç gereçlerdir.

Sosyodramatik Oyun: Çocuk başkaları ile oynamaya başlaması ile birlikte dramatik oyunun gelişmiş bir formu olan sosyodramatik oyunu oynamaya başlar. Sosyodramatik oyun dramatik oyundaki özellikleri içermekle birlikte, bu özelliklere ek olarak aşağıdaki 2 özelliği de taşımalıdır.
4. Çocuk başkaları ile etkileşim içinde olmalıdır.
5. Çocuk sözel alışverişte bulunmalıdır

Sembolik Oyun: Çocuğun duygularını veya düşüncelerini mimikleri, davranışları veya nesnelerle ifade ettiği hayali oyunlardır. Örneğin çocuğun bir bloğu telefon olarak kullanması ve telefonla konuşuyormuş gibi yapması, yemek yapıyormuş, çay içiyormuş gibi yapması sembolik oyun davranışlarına örnek olarak verilebilir. Sembolik oyun çocukların yetişkin hayatını ve etkinlikleri anlamaya çalıştığı, diğer çocuklarla geçinmeyi, karşılaştırmayı, değerlendirmeyi, yarışmayı, iş birliği yapmayı, paylaşmayı, pazarlık yapmayı, vermeyi ve almayı öğrendiği bir oyun türüdür. Çocuklar kullandıkları sosyal tutum ve teknikleri arkadaşlarının tepkilerine bakarak test eder ve gerekliyse tutum ve davranışlarında değişiklikler yaparlar. Bunlara ek olarak oyun çocuklara hayallerini, isteklerini, korkularını ve fantezilerini çözümleyebilecekleri bir fırsat sunar. Sembolik oyun iki yaş civarında çocuğun telefonla konuşuyormuş, birşeyler yiyip içiyormuş, uyuyormuş gibi yapması ile başlar.

Çocukların oyunlarının temasını geliştirip oyunlarını daha uzun süre sürdürebilmeleri için oyunlarına materyal ekleyerek, ipucu vererek, soru sorarak, öneride bulunarak destekte bulunabiliriz.  Çocuklara video izleterek, kitap okuyarak ya da alan gezisi yaparak oyunlarının temalarını geliştirmelerine ya da yeni oyun temaları oluşturmalarına yardımcı olunabilir. Çocukların oyununu desteklerken asla oyunun yönetimini ele geçirmemeli sadece çocukların liderliğinde ihtiyaç duydukları kadar destekte bulunmalıyız.

Birlikte oyun: Bu aşamada çocuk başka çocuklarla birlikte oynar; diğer çocuklarla oyunla ilgili sözel iletişimde bulunur; oyuncak alışverişinde bulunur. Aynı olmasa bile benzer etkinliklerde bulunurlar, fakat hala benmerkezci davranış ağır basmaktadır. Gruptaki her çocuk kendi istediği gibi davranır. Oyun, ortak bir amaca veya sonuca yönelik değildir; doğaçlama olarak gelişir. Rol dağılımı, iş paylaşımı yoktur. Birlikte oyun 3,5 yaş civarında görülmeye başlar.

Oyun içten güdümlüdür. Oyun temel ihtiyaç ve dürtüler ya da sosyal gereklilikler
tarafından yönetilmez. Doğru cevap B'dir.

Oyunda çocuklar aktif bir şekilde meşguldürler. Bu oyunu hayal kurmak, uyuşuk
bir şekilde vakit geçirmek ya da amaçsızca gezinmekten ayırır. Doğru cevap C'dir.

Bu aşamada çocuk başka çocukların yanında aynı tür oyuncaklarla oynar, fakat oyuncaklarla kendi istediği gibi oynar ve diğer çocukların oyunlarını etkilemeye çalışmaz. Doğru cevap D'dir.

Uğraşsız davranış: Bu aşamada çocuk oyun oynamaz. Çocuk o anda ilgisini ne çekerse onu izler. İlgisini çeken bir şey olmadığında kıyafetleri veya vücuduyla oynar ya da amaçsızca sınıfa bakar. Doğru cevap E'dir.

Sembolik Oyun: Çocuğun duygularını veya düşüncelerini mimikleri, davranışları
veya nesnelerle ifade ettiği hayali oyunlardır. Doğru cevap A'dır.

Çocuk amaçsızca sınıfta vakit mi geçiriyor yoksa bir merkezde oynuyor mu? sorusu oyun değerlendirmede cevap aranan sorular arasındadır. Doğru cevap D'dir.

Paralel oyun oyunda görülen altı sosyal gelişim aşamalarından biridir. Doğru cevap B'dir.

Bir sembolik oyunun dramatik oyun olarak kabul edilmesi için aşağıdaki 3 özelliği taşıması gerekir.
1. Çocuk bir rolü taklit eder.
2. Bir konuyu en az 5 dakika devam ettirmesi gerekir.
3. Mimikler ve nesneler kullanır ya da hayali insanlar ve nesneleri gerçeklerinin yerine kullanır. Doğru cevap C'dir.

Smilansky’ye göre Oyunda Görülen Bilişsel Gelişim Evreleri(Oyun Kategorileri):
• Duyusal-motor/Fonksiyonel Oyun
• Sembolik Oyun
• Yapı Oyunları
• Kurallı Oyunlar

Doğru cevap A'dır.

Parten’a göre oyunda altı sosyal
gelişim aşaması görülür:
1. Uğraşsız davranış
2. Yalnız oyun
3. İzleyici
4. Paralel oyun
5. Birlikte oyun
6. İş birlikçi oyun

Doğru cevap D'dir.

Paralel oyun: Bu aşamada çocuk başka çocukların yanında aynı tür oyuncaklarla oynar, fakat oyuncaklarla kendi istediği gibi oynar ve diğer çocukların oyunlarını etkilemeye çalışmaz. Çocuklar yan yana oynarlar, fakat birlikte oynamazlar. Blok
merkezinde oynayan iki çocuk birbirleri ile konuşmadan yan yana kendi kulelerini yapıyorlarsa fakat oyunla ilgili iletişimde bulunmuyorlarsa bu çocukların oynadıkları oyunda paralel oyun aşamasını sergilediklerini söyleyebiliriz.