ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI

Diğer seçeneklerde verilen özellikler oyun tanımıyla çelişen özellikler olup, A seçeneğinde verilen özellik çocuğun oyun kapsamındaki etkinliklerinde sahip olması gereken düşünme biçimini içerdiğinden doğru yanıt A seçeneğidir.

Diğer seçeneklerde verilen sıralamalarda oyun evreleri sosyalleşme evrelerine aykırılık içerdiğinden ve C seçeneğinde verilen sıralamada çocuğun oyun açısından sosyal gelişim evreleri birbirini takip eden kademeler biçiminde sıralandığından doğru seçenek C seçeneğidir.

Diğer seçeneklerde verilen özelliklerin tümü dramatik oyuna ait olup, B seçeneğindeki diğer çocuklarla sözel alışverişte bulunma özelliği sembolik oyunların bir üst türü olan sosyodramatik oyuna ait bir özellik olduğundan doğru seçenek B seçeneğidir.

Diğer seçeneklerde verilen sıralamalarda oyun evreleri bilişsel gelişim evrelerine aykırılık içerdiğinden ve E seçeneğinde verilen sıralamada çocuğun oyun açısından bilişsel gelişim evreleri birbirini takip eden kademeler biçiminde sıralandığından doğru seçenek E seçeneğidir.

Anaokulu, ana sınıfı, kreş ve gündüz bakımevi, çocuk yuvası gibi çocukların grup hâlinde bakım ve eğitim aldıkları kurumlardaki sınıf ya da oyun odalarında çocukların oyuncakların yerlerini bilip, oyuncaklara kolay erişimini sağlamak; onları dolap kapakları, yüksek dolap ya da ağır çekmecelerin neden olabileceği risklerden korumak amacıyla kapaklı yüksek dolapların ya da büyük çekmeceli dolapların kullanılmaması gerekir. Bu nedenle doğru seçenek C seçeneğidir.

Kapalı uçlu araç gereçlerde yalnız bir cevap ya da bir doğru yöntem vardır. Kapalı uçlu araç gereçlerde çocukların belirli bir şekilde düşünmesi ya da yapması amaçlandığından, bu tür araç gereçler çocuğun yaratıcı olmasına imkân tanımaz. Bu nedenle doğru seçenek D seçeneğidir.

Montessori sınıflarında materyal düzenlemeleri yapılırken en önemli ölçütlerden biri hata kontrolünü en aza indirmektir. Bu nedenle doğru seçenek A seçeneğidir.

Okul öncesi eğitim veren kurumlarda tüm çocukların kendilerini duygusal olarak güvende hissetmeleri gerekmektedir. Bunun için tüm çocuklara değer verilmeli ve hataları sabırlı ve hoşgörülü bir tutum ile düzeltilmeye çalışılmalıdır ki çocukların kendilerine olan güvenleri zedelenmesin. Bu nedenle doğru seçenek B seçeneğidir.

Çocuk gelişim uzmanları ve öğretmenler çocuklar hakkında doğru ve daha fazla bilgi toplayabilmek için her gözlemde bir çocuğa odaklanmalıdırlar. Aksi takdirde bir grup çocuk bir arada gözlemlenmeye çalışılırken çocuklarla ilgili pek çok özellik ve bilgi gözden kaçar. Bu nedenle doğru seçenek D seçeneğidir.

Okul ortamında oyun oynamayan çocuğun ebeveynleri ile yapılan görüşmelerde ebeveynleri çocuğun evde oyun oynama konusunda bir sıkıntısı olmadığını belirtiyorsa bu durum çocuğun kendisini evde oyun oynayabilecek kadar rahat ve güvende hissettiğini ancak okul ortamında olumsuz bazı duygular yaşadığını gösterir. Bu nedenle doğru seçenek E seçeneğidir.

Oyunun özellikleri şu şekilde sıralanabilir: 

1. Oyun içten güdümlüdür. Oyun temel ihtiyaç ve dürtüler ya da sosyal gereklilikler
tarafından yönetilmez.
2. Oyun doğaçlamadır ve oyunda dışsal yaptırımlar yoktur. Oyunun hedefleri gönüllüdür. Oyunda çocuklar sonuçtan çok süreç ile ilgilidirler.
3. Oyunu keşif ve araştırmadan ayıran şey oyunun ben bu nesne ya da insanla ne yapabilirim diye sormasıdır. Keşif ve araştırmada bu nesne ya da insan nedir, onunla
ne yapılır soruları sorulur.
4. Oyun etkinliklerin ya da davranışların ciddi temsili değildir. Oyun temsili, mecazi
etkinliklerden oluşur.
5. Oyun dıştan zorlanan kurallardan tamamen özgürdür. Bu yönüyle kurallı oyunlardan ayrılır.
6. Oyunda çocuklar aktif bir şekilde meşguldürler. Bu oyunu hayal kurmak, uyuşuk
bir şekilde vakit geçirmek ya da amaçsızca gezinmekten ayırır.

Oyunun özellikleri şu şekilde sıralanabilir: 

1. Oyun içten güdümlüdür. Oyun temel ihtiyaç ve dürtüler ya da sosyal gereklilikler
tarafından yönetilmez.
2. Oyun doğaçlamadır ve oyunda dışsal yaptırımlar yoktur. Oyunun hedefleri gönüllüdür. Oyunda çocuklar sonuçtan çok süreç ile ilgilidirler.
3. Oyunu keşif ve araştırmadan ayıran şey oyunun ben bu nesne ya da insanla ne yapabilirim diye sormasıdır. Keşif ve araştırmada bu nesne ya da insan nedir, onunla
ne yapılır soruları sorulur.
4. Oyun etkinliklerin ya da davranışların ciddi temsili değildir. Oyun temsili, mecazi
etkinliklerden oluşur.
5. Oyun dıştan zorlanan kurallardan tamamen özgürdür. Bu yönüyle kurallı oyunlardan ayrılır.
6. Oyunda çocuklar aktif bir şekilde meşguldürler. Bu oyunu hayal kurmak, uyuşuk
bir şekilde vakit geçirmek ya da amaçsızca gezinmekten ayırır.

Birlikte oyun: Bu aşamada çocuk başka çocuklarla birlikte oynar; diğer çocuklarla oyunla ilgili sözel iletişimde bulunur; oyuncak alışverişinde bulunur. Aynı olmasa bile benzer etkinliklerde bulunurlar, fakat hala benmerkezci davranış ağır basmaktadır. Gruptaki her çocuk kendi istediği gibi davranır. Oyun, ortak bir amaca veya sonuca yönelik değildir; doğaçlama olarak gelişir. Rol dağılımı, iş paylaşımı yoktur. Birlikte oyun 3,5 yaş civarında görülmeye başlar.

Paralel oyun: Bu aşamada çocuk başka çocukların yanında aynı tür oyuncaklarla oynar, fakat oyuncaklarla kendi istediği gibi oynar ve diğer çocukların oyunlarını etkilemeye çalışmaz. Çocuklar yan yana oynarlar, fakat birlikte oynamazlar. Blok merkezinde oynayan iki çocuk birbirleri ile konuşmadan yan yana kendi kulelerini yapıyorlarsa fakat oyunla ilgili iletişimde bulunmuyorlarsa bu çocukların oynadıkları oyunda paralel oyun aşamasını sergilediklerini söyleyebiliriz. Burada önemli olan çocukların birlikte değil bireysel olarak kulelerini yapması ve birbirlerinden etkilenmemeleri ve birbirlerini etkilemeye çalışmamalarıdır.

Duyusal-motor/Fonksiyonel Oyun: Duyusal-motor oyun çocukların büyük ve küçük kaslarını özgürce hareket ettirdiği ve duyularını kullandığı oyunlardır. Bu oyun çocukların bedenlerinin duyusal-motor fonksiyonlarını alıştırma yaparak geliştirme imkânı tanır. Bisiklete binmek, koşmak, tırmanmak, zıplamak, top atmak ve tutmak gibi hareket gelişimini sağlayan oyunlar bu tür oyuna örnek olarak verilebilir. Küçük yaşlarda çocuklar beden kontrollerini sağlamak için duyusal-motor oyuna daha çok ihtiyaç duyarlar. Üç yaşındaki bir çocuk sembolik ve yapı-inşa oyunları da oynamasına rağmen hâlâ duyusalmotor oyunlarla beden alıştırmalarına sıklıkla devam etmektedir. Zamanla yapı-inşa ve sembolik oyunun gelişmesi ile çocuğun daha az duyusal-motor oyun oynadığı gözlenir. Yedi yaş civarında ise duyusal-motor oyunlarda genellikle kurallar görülür ve duyusalmotor oyunlar kurallı-oyunlara dönüşürler (Wolfgang, 2004).

Sembolik Oyun: Çocuğun duygularını veya düşüncelerini mimikleri, davranışları veya nesnelerle ifade ettiği hayali oyunlardır. Örneğin çocuğun bir bloğu telefon olarak kullanması ve telefonla konuşuyormuş gibi yapması, yemek yapıyormuş, çay içiyormuş gibi yapması sembolik oyun davranışlarına örnek olarak verilebilir. Sembolik oyun çocukların yetişkin hayatını ve etkinlikleri anlamaya çalıştığı, diğer çocuklarla geçinmeyi, karşılaştırmayı, değerlendirmeyi, yarışmayı, iş birliği yapmayı, paylaşmayı, pazarlık yapmayı, vermeyi ve almayı öğrendiği bir oyun türüdür. Çocuklar kullandıkları sosyal tutum ve teknikleri arkadaşlarının tepkilerine bakarak test eder ve gerekliyse tutum ve davranışlarında değişiklikler yaparlar. Bunlara ek olarak oyun çocuklara hayallerini, isteklerini, korkularını ve fantezilerini çözümleyebilecekleri bir fırsat sunar

Dramatik Oyun: Hayali oyunlar gelişip çocuk bir konusu, karakterleri, başlangıcı ve sonu olan hikâyeleri oynadığı zaman bu oyun dramatik oyun olarak adlandırılır. Bir sembolik oyunun dramatik oyun olarak kabul edilmesi için aşağıdaki 3 özelliği taşıması gerekir:

1. Çocuk bir rolü taklit eder.

2. Bir konuyu en az 5 dakika devam ettirmesi gerekir.

3. Mimikler ve nesneler kullanır ya da hayali insanlar ve nesneleri gerçeklerinin yerine kullanır.

Bir sembolik oyunun dramatik oyun olarak kabul edilmesi için aşağıdaki 3 özelliği taşıması gerekir.

Smilansky’ye göre Oyunda Görülen Bilişsel Gelişim Evreleri:

Parten’a göre oyunda altı sosyal gelişim aşamaları:

Oyunun özellikler şu şekilde sıralanabilir:
1. Oyun içten güdümlüdür. Oyun temel ihtiyaç ve dürtüler ya da sosyal gereklilikler tarafından yönetilmez.
2. Oyun doğaçlamadır ve oyunda dışsal yaptırımlar yoktur. Oyunun hedefleri gönüllüdür. Oyunda çocuklar sonuçtan çok süreç ile ilgilidirler.
3. Oyunu keşif ve araştırmadan ayıran şey oyunun ben bu nesne ya da insanla ne yapabilirim diye sormasıdır. Keşif ve araştırmada bu nesne ya da insan nedir, onunla ne yapılır soruları sorulur.
4. Oyun etkinliklerin ya da davranışların ciddi temsili değildir. Oyun temsili, mecazi etkinliklerden oluşur.
5. Oyun dıştan zorlanan kurallardan tamamen özgürdür. Bu yönüyle kurallı oyunlardan ayrılır.
6. Oyunda çocuklar aktif bir şekilde meşguldürler. Bu oyunu hayal kurmak, uyuşuk bir şekilde vakit geçirmek ya da amaçsızca gezinmekten ayırır.