ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI

Bowlby’e göre kayıpla başa çıkmada sağlıklı veya sağlıksız yolların oluşu; ölen kişinin kimliği ve rolü, yas tutan kişinin yaşı ve cinsiyeti, kaybın şekli ve nedenleri, kayıp sonrası ortamın koşulları, yastaki kişinin kaybedilen kişiyle ilişkisi gibi nedenlere bağlı olabilir.

Boşanmanın etkileri çocuğun yaşına göre farklılaşmaktadır. Bebeklik dönemindeki (0-3 yaş) boşanmaların çocuk açısından en az problemin yaşandığı dönem olduğu kabul edilmektedir. Çocuk, boşanmanın hemen öncesinde gerçekleşen rahatsız edici olay ve konulara şahit olmamaktadır. Dolayısıyla evde bu tür yaşantılara erken tanık olması bu süreçten daha az etkilenmesine neden olabilmektedir.

Ellen Galinsky ve Judy David, çocuklarla boşanma hakkında iletişim kurmaya
yönelik olarak bir dizi kural geliştirmiştir.

Bütün bu olumsuz durumları en aza indirebilmek, çocukların ceza evlerine girmelerine neden olabilecek suça yönelimli davranışların önüne geçebilmek için şunlar yapılabilir:

Bu çocuklar için bir uzman olarak şunlar yapılabilir:
• Çocuk gelişimi uzmanları öncelikle ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yaparak bu çocukların ailelerine ulaşmaya çalışmalıdır.
• Ulaşabildikleri aileleri bilinçlendirmek için eğitimler, toplantılar yaparak bağlantıyı sürekli olarak devam ettirmelidirler.
• Bu ailelerin çocuklarıyla ilişkileri sürekli olarak takip edilmeli, gerekli destek verilmelidir.
• Sokak çocuklarına güvenli bir ortam sağlanmalı ve toplumla yeniden bütünleşmelerine yardımcı olacak beceriler geliştirilmelidir.
• Cinsel istismara maruz kalanlar, uçucu madde bağımlısı olanlar, sokaklarda çeşitli işler yapanlar, evlerinden kaçanlar ya da sokağa itilenler gibi farklı gereksinimleri olan çocuklar için güvenli ve destekleyici ortamlar sağlanmalıdır.
• Çocukların sokakta yaşamalarına yol açan temel nedenlere karşı alınacak önlemler desteklenmelidir.
• Kaynakları harekete geçirmek, sokak çocukların eğitim ve öğretim gereksinimlerini karşılamak üzere hükûmet kuruluşları ile birlikte özel sektör ve kamu sektörü ile ortak çalışmalar geliştirilmelidir.
• Polis, jandarma, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar vb. gibi bu konumdaki çocuklarla ilgili görevler yapan kişilere yönelik eğitim çalışmaları düzenlenmeli ve bu çalışmalar desteklenmelidir.

Bu çocuklarda olumlu bağlanma gerçekleşmediği için kendine ve çevresine karşı güvensizlik, zaman zaman saldırganlık, çevresindeki nesne veya kişilere zarar verme eğilimi, sosyalleşme problemleri ve daha birçok olumsuz duygu durumları görülebilmektedir.

Anne babanın yetersiz geliri ve ilgisi nedeniyle çocuğun temel ihtiyaçlarını karşılayamaması ve hatta gelire katkısı olacağı ümidiyle çocuğunu çalışmaya sevketmesi çocukta, anne babasının kendini korumakta yetersiz kaldıkları düşüncesini oluşturacaktır. Ailesi tarafından bakılması gereken dönemde çocuğa bakan rolünün verilmesi ile çocuk, aileye karşı çok büyük bir güven bunalımına ve kendisine karşı bir kimlik çıkmazına girecektir.

Göç sonrası çocuğu psikolojik problemlerden koruyan ve uyum sağlamasını kolaylaştıran değişkenler, iyi aile içi ilişkiler, iyi akran ilişkileri, sözelleştirme yeteneği, bilişsel yetenekler ve net bir dil kimliği olarak yer almaktadır.

Bütün olumsuz durumları en aza indirebilmek, çocukların ceza evlerine girmelerine
neden olabilecek suça yönelimli davranışların önüne geçebilmek için şunlar yapılabilir:
• Çocuklar korunmalı, hata yapmalarına neden olabilecek davranışlardan özenle kaçınılmalıdır.
• Çocuğun davranışları yakından takip edilmeli, sorunlu davranışlar için gecikmeden
çözüm yolları aranmalıdır.
• Çocuğu suçluluğa iten nedenler ortadan kaldırılmalı, çocuğun gerekli ihtiyaçları
karşılanmalı ve çocuk yeterli ilgi ve sevgi ortamında büyümelidir.

Sokakta yaşayan çocuklar için bir uzman olarak şunlar yapılabilir;