ÇOCUK GELİŞİMİNDE ALAN ÇALIŞMALARI

Bebeklik döneminde gelişmesi beklenen bilişsel becerilerden en önemlisi nesne sürekliliğidir. Nesne sürekliliği; nesne ya da olayın doğrudan görülmediği, işitilmediği ya da dokunulmadığı halde devam edip var olduğunu anlama olarak tanımlanır

Animizm; çocuğun cansız varlıklara canlıymış gibi anlam yükleyip onlarla etkileşime girmesidir.

Doğum öncesi gelişimi etkileyen çevresel faktörler ise annenin hamilelikte geçirdiği hastalıklar, beslenme, annenin duygusal durumu, kan uyuşmazlığı, ilaçlar ve kimyasal maddeler, sigara, alkol ve annenin yaşı olarak sıralanabilir. Doğmamış bebeğin bu çevresel faktörlere maruz kalması gelişimini ve sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir

Okul öncesi dönemin sonunda çocuklar gösterdikleri fiziksel gelişim özellikleri doğrultusunda aşağıdaki kaba motor becerileri gösterirler: 
• Ayak değiştirerek merdivenden inip çıkabilir.
• Düz ve dairesel çizgiler yaparak yürüyebilir.
• Merdivenlere, tırmanma duvarına tırmanırken ayak değiştirebilir.
• Durabilir, başlayabilir, koşarken aniden yön değiştirebilir.
• Blokların, lastiklerin ve diğer engellerin üzerinden zıplayabilir.
• Tek ayak üzerinde ileri zıplayabilir.
• Bisiklet gibi oyuncakların pedallarını kullanarak sürebilir.
• Dizini bükerek, ileri ve geri salınarak nesnelere tekme atabilir.
• Kendi başına salıncakta sallanabilir.

İnce motor becerilerine bakıldığında ise aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Çatal kaşıkla yemek yiyebilir.
• Kıyafetlerini giyebilir ve ayakkabılarını kendisi çıkarabilir.
• Parmak boyası yapabilir.
• Kil gibi yoğurma maddeleriyle heykel yapabilir.
• Makasla kesebilir.
• Yapboz parçalarını doğru yere yerleştirebilir.
• İnsan kafasını ve yüzünü özellikleriyle çizebilir.
• Duyu organlarıyla ellerini ve kollarını koordineli olarak kullanabilir.

Piaget’nin Bilişsel Gelişim Kuramına göre 6-11 yaş aralığı “Somut İşlemler Dönemi” olarak isimlendirilir.

Çocukluk dönemiyle karşılaştırıldığında ergenlik, yetişkinliğe daha yakındır ve düşünme ve mantıksal yapı daha karmaşıktır. Ergenlik dönemi boyunca mantıksal ve soyut düşünce en üst düzeydedir. Bu dönemin başında, benmerkezcilik ön plandadır ve ergen kendisine odaklanmıştır. Ergenliğin sonlarında ise, ergen tüm potansiyelini sosyal çevresini genişletmeye, din ve politika gibi konulara yönlendirir.

Sembolik oyun; sembollerin var olmayan bazı şeylerin yerine kullanılmasını ifade eder. Dilin kullanımı, mış gibi oyunları, çeşitli çizim ve karalamalar çocuğun sembolik oyununu destekler.

Ahlaki Gerçekçilik: Yanlış ve doğrunun bir otorite figürü tarafından konulan değiştirilemez kurallarla belirlendiği ahlaki gelişim aşaması.

Piaget (1932), küçük çocukların benmerkezcilikten uzaklaştıkça ahlak duygusu edindiklerini ifade etmiştir. Bu dönemdeki çocuklar ön ahlaklıdırlar, ahlaki karar verirken ya da oyun oynarken belli kurallara uymazlar. Kuralları anlamada sınırlı oldukları ve benmerkezci düşünceye sahip oldukları için kuralları kendilerine uygun biçimde değiştirirler.

Zigot evresi döllenmeden sonraki iki haftalık süreçtir ve şekilsiz hücre kümelerinin gelişimini içerir. Doğru yanıt A'dır.

Bebeğin fiziksel gelişimindeki dönüm noktaları şöyle sıralanabilir:
• 1 ay : Başını kaldırır, yatak ya da yerden çenesini kaldırabilir.
• 2 ay : Göğsünü yatak ya da yerden kaldırabilir.
• 2,5 ay : Yetişkin yardımı ile ayakta durabilir.
• 3 ay : Nesnelere ulaşmaya çalışır, çoğunlukla yakalayamaz.
• 6 ay : Nesnelere uzanır ve yakalar.
• 6,5 ay : Tek başına oturabilir.
• 8 ay : Yetişkin yardımı ile ayakta durur.
• 9 ay : Mobilyalara tutunarak ayakta durur.
• 10 ay : Emekler.
• 11 ay : Yetişkin yardımı ile yürür, tek başına ayakta durabilir.
• 12 ay : Tek başına yürür.
• 13 ay : Merdiven tırmanabilir.
• 26 ay : Merdiven basamaklarından iki ayağını aynı basamağa koyarak inebilir. Doğru yanıt D'dir.

Yaşamın ilk iki yılını Piaget “Duyusal Motor Dönem” olarak isimlendirir. Bu dönemde bebekler duyusal deneyimleri ile dünyayı anlamaya çalışırlar. Doğru yanıt B'dir.

Üçüncül döngüsel tepkiler (12-18 ay): Yeni yollar deneyerek nesnelerin özelliklerini keşfetme, saklanan bir nesneyi pek çok farklı yerde arama becerisi. Doğru yanıt C'dir.

Nesne sürekliliğinin aylara göre gelişimi aşağıda belirtilmiştir (Fabes ve Martin, 2003; Akt: Diken, 2011a, s. 189):
• I. ve II. Aşama (0-4 ay): Gözlerinin önünden nesne alındığında dikkat/farkındalık/ ilgi kaybolur. Nesneyi aramaz.
• III. Aşama (4-8 ay): Saklanan nesnelerin sürekliliğini fark etmeye başlar. Tamamen saklı nesneleri aramaz.
• IV. Aşama (8-12 ay): Saklanan nesnenin saklandığı yeri hatırlar. İlk saklanan yerde araştırır, ikinci yerde aramaz.
• V. ve VI. Aşama (12-24 ay): Bilgi ve performansı koordine eder. Karmaşık saklama sürecini algılar. İki farklı yerde saklansa bile saklanan nesneleri bulur. Nesne sürekliliğini tamamen kazanır.

İnce motor becerilerine bakıldığında ise aşağıdaki gibi sıralanabilir (Trawick-Swith, 2013, s. 208):
• Çatal kaşıkla yemek yiyebilir.
• Kıyafetlerini giyebilir ve ayakkabılarını kendisi çıkarabilir.
• Parmak boyası yapabilir.
• Kil gibi yoğurma maddeleriyle heykel yapabilir.
• Makasla kesebilir.
• Yapboz parçalarını doğru yere yerleştirebilir.
• İnsan kafasını ve yüzünü özellikleriyle çizebilir.
• Duyu organlarıyla ellerini ve kollarını koordineli olarak kullanabilir

Animizm; çocuğun cansız varlıklara canlıymış gibi anlam yükleyip onlarla etkileşime girmesidir.

Kalem, kitap, makas gibi gereçleri tutma yetersizliği dışındaki şıklar 2-6 yaştaki atipik gelişim belirtileridir. Doğru yanıt C'dir.

Ergenlik döneminin, ilk ergenlik (11-15 yaş) ve son ergenlik (15-18 yaş) olarak iki bölüme ayrılması önem taşır. İlk ergenlik döneminde birey çocukluktan ergenliğe geçiş yapar.

11-18 yaş aralığında atipik gelişim göstergeleri aşağıdaki gibi sıralanabilir (Martin ve Fabes, 2009, s. 462-479):
• Akranlarıyla sağlıklı iletişim kuramama
• Kilo alma korkusuyla yemekten uzaklaşma
• Aşırı kilo alma, obezite
• Aşırı iştahsızlık
• Cinayet ve intihara eğilim
• Sağlıksız ve korunmasız cinsel yaşam sonucu hamilelik ya da hastalıklar

Doğru yanıt E'dir.