ÇOCUK GELİŞİMİ

5-12 yaşlarında gerçekleşen bu dönem, genital dönemden önce bir tür dinlenme dönemidir. Cinsel enerjinin aktif olmadığı, dağınık hâlde bulunduğu, enerjinin vücudun herhangi bir organına odaklanmadığı bir dönemdir. Cinsel ilgiler azalabilir ama bütünüyle yok olmaz. Doğru cevap D'dir.

Erikson'a göre davranışlar “epigenetik ilke”ye göre şekillenir. Aşamalı oluşum ilkesi olarak da adlandırılan epigenetik ilke, kişilik gelişiminin belirli zaman dilimlerinde aşamalı olarak şekillenmesini ifade eder. Bu ilkeye göre gelişim, önceden belirlenmiş biyolojik bir kurguya dayalı olarak, yaşamın belli dönemlerinde belli kişilik özelliklerinin ardışık bir biçimde ortaya çıkabilmesini olanaklı kılar. Doğru cevap A'dır.

Orta yaşa denk düşen dönemdir. Önceki dönemler başarıyla atlatılmışsa kişi üretken ve yaratıcıdır; yeni kuşakların gelişimi ile ilgili sorumluluk alabilir, onlara rehberlik edebilir. Verimlilik duygusu yaşamayan birey ise, işe yaramadığı duygusuna kapılır ve verimsizlik dönemine girer. Doğru cevap D'dir.

Ainsworth Bağlanma Kuramının, Bowlby Bağlanma Kuramının, Rogers İnsancıl Yaklaşımın ve Erikson Psikososyal Gelişim Kuramının öncülerindendir. Sosyal Öğrenme Kuramını Bandura geliştirmiştir. Doğru cevap A'dır.

Çocuklarda güven duygusunun gelişimi için en önemli etken, anne babanın çocuklarına duydukları sevgiyi göstermeleridir. Sevgi duygusu, çocuğa anne babaların genel tutumu, söz ve davranışlarıyla yansır. Anne babaların çocuklarının gereksinimlerine duyarlı olmaları önemlidir. Tüm çocuklar için güven ve kabul ortamı yaratılmalı, çocukların değerlerinin farkına varmalarına ve benlik kavramlarını oluşturmalarına yardım edilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Kişi, eşya ya da olay hakkında bilgi toplama yöntemidir. Gözlem ve vaka kaydı gibi bilgi toplama teknikleri bu gruba girer. Toplanan bilgiler, bilgiyi veren kişinin, bilgi toplanan kişi hakkındaki kişisel izlenimlerini, gözlemlerini ve kişisel algılarını ifade eder. Gözlemin bilimsel olabilmesi için sistematik olması, gelişigüzel yapılmamış olması gerekir. Bunun için kimin, nerede, nasıl ve ne zaman gözlemleneceği ve gözlemin nasıl kaydedileceği planlanmalıdır. Gözlem çalışması laboratuvar ortamında ya da günlük hayat içerisinde davranışın gerçekleştiği doğal ortamda yapılabilir. Doğru cevap B'dir.

Anne ve babanın çocuğa yönelik tutumları, kültürel yapı ve ailenin ekonomik koşulları kişilik gelişimini etkileyen çevresel ve kültürel etmenler iken, mizaç genetik ve biyolojik etmenlerdir. Bağımsızlık elde etme isteği ise kişilik gelişimini etkileyen psikolojik etmenlerdendir.

Sigmund Freud psikanalitik kuramında insan duygu ve düşüncelerinin bilinçaltı, yani farkında olmadığımız güçlerle denetlendiğini ileri sürmüştür.

Freud'un psikanalitik kuramında yer verdiği psikoseksüel gelişim dönemlerinden olan fallik dönemde erkek çocukların "Oedipus" kız çocuklarında ise "Elektra" kompleksleri görülür. Çocuk bu dönemde karşı cinsten ebeveyne karşı cinsel bir arzu duyar. Bunun sonucunda aynı cinsiyetteki ebeveyni tarafından cezalandırılacağından korkar.

Freud'un kuramında bahsettiği psikoseksüel gelişim evrelerinden olan gizil dönemde  cinsel enerji aktif değildir. Bu dönemde çocuğun enerjisi vücudun herhangi bir organına odaklanmaz.  Bu dönemde okula, oyuna, öğretmenlere, çeşitli uğraşlara ve arkadaşlara yönelik ilgiler söz konusudur.

Başarıya karşı üstünlük duygusu Erikson'ın psikososyal gelişim kuramında bahsettiği gelişim evreleri arasında yer almaz.

Kesinleşmiş bağlanma evresi, 7. aydan 24. aya kadar devam eden hareket becerilerinin artması ile birlikte bebekler bakım veren kişilerle iletişim kurma arayışındadır. Bu dönemde bakım veren kişi yanından ayrıldığında ağlayarak tepki veren bebek bakım veren kişi geldiğinde sakinleşir.

Anal dönemde doğru yer ve doğru zamanda uygun yöntemlerle tuvalet eğitimin başlaması açısından önemli bir dönemdir. Baskıcı, hoşgörüsüz, cezalandırıcı bir tuvalet eğitimi çocukların bu döneme bağımlı kalmasına neden olabilir. Bunun sonucunda aşırı düzenlilik, aşırı dağınıklık gibi bazı davranış problemleri oluşabilir. Çocukken titiz bir tuvalet eğitimi geçiren bir birey anal tutucu, başka bir deyişle sıkı, inatçı, kendini sürekli denetim altında tutan, katı bir birey olarak yetişebilir. Tuvalet eğitimi son derece gevşek olan bir birey de anal itici bir kişilik özelliği geliştirebilir. Bunlar; aldırmaz, vurdum duymaz, dağınık ve düzensiz bir birey olabilir.

Gizil dönemde, daha önceki yıllarda ruhsal ve cinsel alanda yaşanmış olan çalkantılar ve çatışmalar yatışır. Cinsel roller sağlamlaşır ve pekişir. Kızlar kadınsı, erkekler erkeksi özellikler kazanmaya başlarlar. Her iki cins de diğerine benzetilmekten hoşlanmaz. Bu dönemde anne babaya duyulan ilgi ve bunların yarattığı çelişkili duygular yerini okula, oyuna, öğretmenlere, çeşitli uğraşlara ve arkadaşlara yönelik ilgiye bırakır. Ailenin sınırlı ortamının yerini geniş ilişki ve öğrenme olanakları alır. Çocuk anne babasının yanı sıra, öğretmen, arkadaş ve diğer yetişkinlerle de özdeşim kurar. Kız ve erkek çocukların oyunları farklılaşır. Kızlar ve erkekler kendi aralarında gruplaşırlar. Süper egonun gelişimiyle birlikte, toplumsal kuralların benimsenmesinde de artış olur. Toplumsal uyum sayesinde çocuk kendi arzularını kontrol etmeye başlar.

Bu evrede birey, kendisi ve dış dünya ile ilgili bilgi edinme ve çevresindeki olayları anlama ihtiyacı içerisindedir. Sürekli olarak bilinmeyeni bulma ve bunları açıklama çabasında olan insanlar için bu ihtiyacın karşılanmaması rahatsız edici olabilir.

Fallik dönemde kız çocuk babasına ilgi duyar ve annesini kıskanır. Erkek çocuk ise annesine çok yoğun bir sevgi duyar. Annesiyle evlenmek ister. Babasını kendine rakip olarak görür, onu kıskanır.

Erikson'ın psikososyal gelişim kuramında yer alan 8 tane gelişim aşamasının her birinde bir psikososyal bunalım veya çatışma yaşanır.  Bu bunalım ve çatışmalar bir dönüm noktasıdır.

Rorschah mürekkep lekesi testi, tematik algı testi ve insan çizme testi gibi yansıtıcı yöntemlerde bireylerden kendilerine gösterilen bir resmi yorumlaması, bir nesneyi tanımlaması ya da bir çizim yazması istenmektedir.

Kişilik gelişiminin değerlendirilmesinde kullanılan gözleme dayalı yöntemler, bir kişi ya da olay hakkında bilgi toplamak için kullanılan yöntemlerden biridir. Bu yöntemlerde toplanan bilgiler, bilgiyi veren kişinin, bilgi toplanan kişi hakkındaki kişisel gözlemlerini ve kişisel algılarını yansıtır.

“İnsanda kalıtsal olarak var olan ve göreli bir tutarlılık taşıyan temel eğilimlerdir” şeklindeki tanım mizacın tanımıdır.