ÇOCUK GELİŞİMİ - Deneme Sınavı - 8

Cinsiyet rolleri giysiler, meslekler, oyun ve oyuncaklar, oda düzeni gibi insan yaşamının bütününü kapsar. Bu doğrultuda, çocuklar kendine, kendi cinsine ve karşı cinse ilişkin değerleri cinsiyetiyle tutarlı olacak şekilde öğrenir.

Döllenme anında organizmanın cinsiyeti kesin olarak belirlenir. Embriyonun gelişmesi sırasında iç salgı bezlerinin ve hormonların etkisiyle beşinci-altıncı haftadan sonra dişi/ erkek olarak organizmanın niteliği şekillenir. Bireylerin gelişiminde “androjen” hormonu erkeksi ve “östrojen” hormonu kadınsı özelliklerin daha fazla olmasını sağlar. İster erkek olsun, ister kadın; her bireyde androjen ve östrojen hormonları değişik oranlarda bulunur.

Psikanalitik kuramda, çocuğun psikolojik ve cinsel gelişim süreci oral, anal, fallik, gizil ve genital olmak üzere beş farklı dönemde ele alınır.

Oral dönemde, ilk zevk merkezi ağız bölgesi olduğu için, çocuk ağız çevresinde gerçekleşen emme, çiğneme, ısırma gibi davranışlardan zevk alır.

Çocuk oral dönemde tamamen annesine bağlı ve edilgen bir yaşam sürdürürken; anal dönemde dışkının boşaltımına veya tutulmasına yönelik eylemleriyle edilgenlikten bağımsızlığa doğru bir geçiş gösterir.

Çocukların cinsellikle ilgili sordukları sorular karşısında yetişkinin mimikleri, ses tonu, kelimelerin seçimi, bedeninin gerginliği veya gevşekliği, çocuğu istekli veya isteksiz biçimde dinlemesi, sorularını dürüstçe cevaplaması çocuğa anne-babasının duyguları hakkında bilgi verir. Ebeveynin sorular karşısında susarak tepki vermesi, çocuklara bu soruları sormanın yasak olduğu mesajını verebilir ve çocuğun soru sormaması gerektiği düşüncesine kapılmasına yol açar. Oysa bu durum çocukların merakını daha fazla artıracak ve çocuklarda doyumsuz bir merakla suçluluk duygusu ortaya çıkacaktır. Bunun sonucunda da çocuk cinsel olayların güzel bir şey olmadığı, bu yüzden ilgilenilmemesi gerektiği sonucuna varabilir ve ilgilenilen konunun kötü, yasak veya günah olduğu inancı geliştirebilir. Bilinçaltına atılan bu inanç da birçok yetişkin insanın hayatını etkiler.

Freud, fallik dönemde anneerkek çocuk ve baba-kız çocuk ilişkisinin Oedipus ve Elektra kompleksiyle çözümlenmesinin cinsel gelişimi desteklediğini savunur.

Beş-altı yaşından on iki yaşına kadar süren gizil (latent) dönemde; cinsel gelişim açısından farklı yeni durumlar görülmez, ancak eski durumlar daha çok belirsizleşerek varlıklarını sürdürür.

Biyolojik özellikler açısından cinsiyet, erkek veya kadın olma özelliği olarak açıklanabilir.
Bir diğer anlatımla doğuştan gelen ve üreme sırasında bireyleri erkek veya kadın olarak
ayırt eden özelliktir. Doğru cevap A'dır.

Kohlberg’in bilişsel gelişim teorisine göre, çocuklar üç aşamadan geçerek cinselliği öğrenir. Bunlar; “Temel cinsellik kişiliği”, “Cinsel denge” ve “Cinsel korunum”dur.

Nereden geldiğini soran bir çocuğa “Bebeğin annenin karnında özel bir torbada veya yuvada büyüdüğü” söylenebilir.

Cinsel eğitimin verilmesi açısından en uygun yer ailedir.

Cinsellik, bireyin kendi cinsel kimliğini kabul etmesi, cinsiyetinin gereği olarak karşı cinsle ilgilenmesi, karşı cinsle birlikte olmaktan ve cinsel ilişkiden, bedensel olduğu kadar ruhsal bir haz ve doygunluk elde etmesidir. Doğru cevap D'dir.

İç salgı bezleri ve hormonlar, cinsel gelişimi etkileyen biyolojik etmenlerdir. Doğru cevap B'dir.

Psikanalitik kuramda, çocuğun psikolojik ve cinsel gelişim süreci oral, anal, fallik, gizil ve genital olmak üzere beş farklı dönemde ele alınır. Doğru cevap E'dir.

Edimsel koşullanma kuramına göre, cinsel rol edinimleri pekiştireçler (ödül veya ceza) yoluyla kazanılır. Doğru cevap A'dır.

Cinsiyet şema kuramı, bilişsel gelişim teorisinin ve sosyal öğrenme yaklaşımlarının birçok öğesini bir araya getiren bir yaklaşım olarak, Sandra Bem tarafından ortaya atılan cinsel gelişime yönelik yeni bir yaklaşımdır. Doğru cevap D'dir.

Gizil (latent) dönemde cinsiyete yönelik ilgiler azalmakta, erkek-kız çocuklarının kendi cinsleri ve yaşıtlarıyla olan ilişkileri önem kazanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Oral dönemde, ilk zevk merkezi ağız bölgesi olduğu için, çocuk ağız çevresinde gerçekleşen emme, çiğneme, ısırma gibi davranışlardan zevk alır. Doğru cevap A'dır.

Cinsel kimlik, kişinin biyolojik cinsiyetinden bağımsız bir şekilde, kendisini kadın veya erkek olarak algılaması veya hissetmesi anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.