ÇOCUK GELİŞİMİ - Deneme Sınavı - 6

İlk beş aylık dönemde çocuk kendisini annesi ile birlikte bütün olarak algılar ve bilinçsiz şekilde ilk cinsel tecrübeleri ilk tespitlerin oluşmasını sağlar (Mathieu, 2002). Özellikle, annenin memesini emmek bebeğin ilk cinsel içgüdüsüdür. Daha sonra, kaşıkla beslenme aşamasına geçildiğinde ve annenin memesinden beslenme son bulduğunda çocuk için yeni bir dönem başlar.

Bireyin kendi cinsel kimliğini kabul etmesi, cinsiyetinin gereği olarak karşı cinsle ilgilenmesi, karşı cinsle birlikte olmaktan ve cinsel ilişkiden, bedensel olduğu kadar ruhsal bir haz ve doygunluk elde etmesi "cinsellik" tanımıdır.

Embriyonun gelişmesi sırasında iç salgı bezlerinin ve hormonların etkisiyle beşinci-altıncı haftadan sonra dişi/ erkek olarak organizmanın niteliği şekillenir.

Erkek çocuklar Fallik dönemde, bütün insanların penisinin olduğunu zannedebilir ve kızların cinsel organını gördüklerinde aradaki farklılıktan dolayı kendi cinsel organı hakkında kaygılanarak haz duyduğu cinsel organını kaybedeceği korkusuna kapılabilir. Freud, bu korkuyu Hadımlaştırılma((kastrasyon) kompleksi olarak adlandırmıştır?

“Çocuk ,bu dönemde kendi cinsel organıyla ilgilenir ve bunun etkisiyle başkalarının cinsel organlarını merak eder. Üç-beş yaş arasını  kapsayan fallik dönemde, erotik ilgi ve dürtüler cinsel organlara ve işlevlere odaklanmaktadır.”

Çocuk, erkek veya kadın grubunun davranış örüntüsünü gözler, algılar ve taklit eder. Taklit edilen davranışın aile üyeleri tarafından onaylanması-ödüllendirilmesi motive edici olmakta ve motive edilmenin devam etmesiyle birlikte, kadın veya erkek cinsiyet rolünün benimsenmesi sağlanmaktadır.”şeklinde açıklanan cinsel gelişimle ilgili kuram edimsel koşullanma kuramıdır.

Sistem kuramı cinsel gelişim ile ilgili kuramlardan  biri değildir ?

"Kız ve erkek çocuklar arasında cinsel ilgi başlamıştır" ifadesi İlk altı yaştaki çocuklarda yaşanabilecek cinsel gelişim durumlarından biri değildir.

II-Sabırlı ve hoşgörülü olma

III-Endişeye kapılmama

IV- Olası söz ve davranışları olgunlukla karşılayıp çözmeye çalışma

VI- Çocuğun seviyesine göre yaklaşma

Çocuğun cinsellikle ilgili soruları karşısında onlara  verilecek eğitimde, yukarıdaki  ilkelerin benimsenmiş olması gerekir.

Ebeveyn olarak, cinsellikle ilgili çocuklarla konuşurken normal bir ses tonuyla çocuğa sorduğu kadarıyla açıklamalar yapılmalıdır.

Çocuğun bedenini tanımasına yönelik olarak ara sıra tekrar ediliyor olması çocuklarda görülen cinsel davranışların  normal olarak değerlendirilmesi gereken ölçütlerden biridir.

Ahlak; doğruyu yanlıştan ayırt etmek, bu ayrıma göre davranmak ve erdemli davranışlarda onur duygusu yaşamak ve insanın ölçütlerini çiğneyen eylemleri için suçluluk veya utanç duyma yeteneği, anlamına gelir.

Ahlaki olgunluk, ahlaki duygu, düşünce, yargı, tutum ve davranış bakımından yetkin ve zirvede olma durumu ve bu duruma en zengin, en gerekli ve en dolgun anlamını veren ahlaki niteliklerin toplamını ifade eder. Ahlaki olgunluk ahlaki bilgi, ahlaki duygu ve ahlaki davranış olmak üzere üç boyutta incelenir. Ahlaki bilgi, ahlaki değerlerin farkında olmayı, ahlaki muhakemeyi ve karar vermeyi; ahlaki duygu, vicdanı, özsaygıyı, sezgiyi ve tevazuyu; ahlaki davranış ise, ahlaki düşünce ve duygunun kendiliğinden harekete dönüşmesini ifade eder. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

Ahlak gelişimi birçok etkenin etkisi altında devam eden bir süreçtir. Bireyin ahlakı üzerinde etkili olan etmenler, aynı zamanda onun ahlaki olgunluk düzeyini etkileyen ve belirleyen etmenlerdir. Ahlak gelişiminde kişilik yapısı, aile ortamı, akran etkileşimi, eğitim ve kültür etkili olmaktadır. Buna göre doğru yanıt D seçeneğidir.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Freud’a göre zihnin üç sistemi id, ego ve süperego şu şekilde etkileşir: Beş yaşındaki bir çocuk bir diğer çocuğun oynadığı oyuncağı elde etme dürtüsüne sahiptir. İd, bu çocuğu o oyuncağı alıp kaçmaya sevk ederken, ego çocuğu bu davranışı ertelemeye yönlendirir; çünkü bu davranışı gerçekleştirmek için zamanlama doğru değildir ve oyuncağı kullanan çocuk kendisinden yaşça daha büyüktür (ve daha iridir) ve oyuncağı vermemek için direnebilir. Dahası, oyuncakla oynayan çocuğun etrafında bir öğretmen dolaşır. Bu sırada süperego, çocuğu önemli toplumsal kurallar konusunda bilgilendirir. Süperego ona, herhangi bir eyleme girişmemesi için ‘iyi bir çocuk olmanın’ gereği olan paylaşma ve sırayla oynamayı hatırlatır.

Piaget açık uçlu klinik görüşmeler yoluyla, beş-onüç yaşları arasındaki İsviçreli çocukları misket oyununun kurallarına ilişkin anlayışlarını hakkında sorgulamıştır. Piaget yaptığı görüşmeler ve öyküler sonrasında ahlak gelişimini iki geniş ahlaki evreye ayırarak incelemiştir. Birinci evre olan ‘Dışsal Kurallara Bağlılık Evresi’ ortalama olarak sekiz yaşından kü- çük çocukları ifade eder. İkinci evre olan ‘Ahlaki Özerklik Evresi’ ise yaklaşık olarak sekiz yaş ve üzerindeki çocuklarda görülür. Bu evrede çocuklar kuralları katı ve değişmez olarak görmezler, tersine onları esnek, çoğunluğunun isteğe uydurmak için değiştirilebilir, üzerlerinde toplumsal olarak anlaşılmış ilkeler olarak görürler. Yavaş yavaş karşılıklılık adı verilen bir dürüstlük standardını kullanmaya başlarlar. Diğer bir değişle, kendi iyiliklerini olduğu kadar, başkalarının iyiliğini de düşünürler. Bu iş birliği ahlakın başlangıcını tanımlar. Daha büyük çocuklar ve ergenler bu ahlakın ötesine geçerek ideal karşılıklılık adı verilen, beklentilerin karşılıklılığına dayalı bir ahlak anlayışına doğru ilerlerler. İdeal karşılıklılık genç insanların kuralların herkes için adil çıktıları güvenceye alacak biçimde yeniden yorumlanıp gözden geçirilebileceğini anlamalarına yardım eder

Doğru yanıt D seçeneğidir. Piaget’in fikirlerinden yola çıkan ve bunları değiştiren Kohlberg, yaşları on ile yirmi altı arasında değişen erkeklere, her birinde insan hayatının değeri gibi varsayımsal ahlaki ikilemler anlatarak ahlaki muhakemeyi değerlendirme çalışmalarına öncülük etmiştir.Yukarıdaki ikileme ve benzeri ikilemlere verilen yanıtları inceleyen Kolhberg, ahlaki akıl yürütmede üç temel düzey olduğunu ve her düzeyin iki evreden oluştuğunu öne sürmüştür.

 I. Gelenek Öncesi Düzey

1. İtaat ve ceza eğilimi evresi

2. Saf çıkarcı eğilim evresi

II. Geleneksel Düzey

3. İyi çocuk eğilimi evresi

4. Kanun ve düzen eğilimi evresi

III. Gelenek Sonrası Düzey

5. Sözleşme ve yasaya uygunluk eğilimi evresi

6. Evrensel ahlaki ilkeler eğilimi evresi

Turiel’in öncüsü olduğu Toplumsal Alan Kuramı, çocukların ahlaki kuralları ayırt etme ve eşgüdümleme yetenekleri üzerine odaklanır. Çocuklar günlük yaşamda sürekli toplumsal etkileşime girer ve bu sayede toplumsal bilgileri öğrenirler. Alan kuramcılarına göre, çocuklar toplumsal bilgileri ahlak alanı, toplumsal gelenekler ve kişisel alan olarak adlandırılan üç tür sistemle yapılandırırlar

Emile Durkheim’ın, 1902-1903 yıllarında Sorbonne’da öğretmenlik bölümü öğrencilerine vermiş olduğu ‘Ahlak Eğitimi’ başlığını taşıyan ders notlarında şunlardan bahsedilir:

"Eğitimcinin geçmişi koruması yeterli değildir, o geleceği de hazırlamak zorundadır. Zaten ahlak eğitimi görevini ancak bu koşulla yerine getirebilir. Eğer çocuklara eskiden kalma, insanlı- ğın yüzyıllar boyunca oluşturmuş olduğu, ortalama ahlak düşüncesini aktarmakla yetinecek olursanız sonuçta özel bir bireysel ahlak eğitimini gerçekleştirmiş olursunuz. Ancak bu sahip olunması gereken ahlak düzeyinin en alt kademesidir ve bir halkın bu düzeyle yetinebilmesi mümkün değildir."

Ahlak gelişimi, inandırıcı disiplin adı verilen bir disiplin türü tarafından desteklenir. Bu tür disiplinde, bir yetişkin çocuğun yanlış davranışının başkaları üzerindeki etkilerine işaret eder ve böylece çocuğun başkalarının duygularını dikkate almasına yardım eder.