ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM

Diğer seçeneklerin hepsi gebelik öncesi gebeliğe hazırlanma hizmetlerinin yararlarındandır. Gebelik öncesi gebeliğe hazırlanma hizmetleri yaşam boyu sağlık davranışı kazandırır.

Teratojenler kullanımı durumunda bebeğe zarar veren etken olarak tanımlanmaktadır.

Gebe kalmada zorlaşma, erken doğum ve immature/premature bebek zayıf kadınlarda ortaya çıkabilecek gebelik sorunlarındandır.

Ölü doğum yapma, akraba evliliği, 35 yaş ve üzeri gebelik, üç düşüğe sahip olma ve bir önceki çocuğun kromozomal bozukluğu olması durumlarından genetic danışmanlık alınmaktadır.

Kanama, gebeliğin belirtilerinden biri değildir ve muhakkak kontrol gerektirir.

Yenidoğan cildini kaplayan ince tüylere Lanugo adı verilmektedir.

Bıngıldak doğum sonrası 2-4 ay içinde kapanır. Yenidoğan burnu yüzüne göre büyüktür. Yenidoğan kulak kepçesi şekillenmemiştir. Yenidoğanın boynu kısa ve tombuldur. Yenidoğanlar gözyaşı bezleri tam olarak olgunlaşmadığı için 3 aylık olana kadar gözyaşı dökmeden ağlarlar.

Gebeliğin 4. ayında bebek 15 cm boyunda ve ortalama 250 gr ağırlığında normal bir portakal büyüklüğündedir.

Bazı besinlerin tüketiminde dikkatli olmak gerekir. Örneğin kırmızı veya beyaz etlerde hiçbir pembelik veya kan kalmayıncaya kadar iyice pişirilmeli ve çiğ etle temas eden bütün yüzeyler ve mutfak aletleri iyice yıkanmalıdır. Bu işlem, düşüğe neden olan, bebekte göz ve beyin gibi organlarda hasar yapabilen veya gelişme geriliğine yol açabilecek şekilde bebeğe zarar verebilen vücutta iltihap yapan toksoplazma adı verilen bir parazitin zararını önlemeye yardımcı olacaktır.

Bağımlılık maddelerinin düşük riski, gelişim geriliği, dikkat eksikliği, zeka geriliği gibi sorunlara yol açtığı bilinmekle birlikte hiçbirinin diyabete yol açtığı bulgusu yoktur.

Gebeliğin oluşma anına konsepsiyon, gebelik oluşmasından hemen önceki dönem prekonsepsiyonel dönem olarak ifade edilir. Doğum öncesi dönem çok geniş bir zaman dilimini ifade etmektedir ve başlangıcı belli değildir. Fetüs ise bebeğin ana rahmindeki üçüncü aydan sonra ve doğum anına kadar olan evresidir.

İlk dört seçenek gebelik öncesi hizmetleri kapsarken konsepsiyon yani gebeliğin oluşma anını ifade eder.

Ölü doğum yapmış olmak, 3 ya da daha fazla düşüğe sahip olma, akraba evliliği ve bir önceki çocukta kromozom bozukluğu olması durumlarında bebek sahibi olmadan önce genetik danışmanlığa başvurmak gerekmektedir. Bunun yanı sıra 35 yaş ve üzeri gebeliklerde de genetik danışmanlığa başvurulmalıdır.

Anormal sonuç alındığında ebeveynleri karar alma sürecinde yönlendirmeden destekleyerek gebeliğin devamı, tedavi seçenekleri danışmanlığın önemli bir parçasıdır.

Prekonsepsiyonel Dönemde kadın ve erkekten alınan kapsamlı öyküde değerlendirilen risk faktörlerine bakılarak gebeliği etkileyebilecek olumsuz durumların var olup olmadığı öncelikli olarak saptanabileceği belirtilmektedir. Gebelik planlayan eslerden alınacak öz geçmişe yönelik hikâye ve normal fizik muayene ile bir risk tayini yapılır. Kalp hastalıkları, hipertansiyon, akut (ani) ya da kronik (yavaş yavaş) hastalıklar, diyabet (seker hastalığı), tiroit hormonları, epileptik ilaçlar (sara hastalığı), alkol ve sigara kullanımı gibi bazı riskler kontrol altına alınabilir. Bu yüzden prekonsepsiyonel danışmanlığın ilk aşamasını kapsamlı bir öykü oluşturmaktadır. Kapsamlı bir öykü alınarak var olan risk faktörleri ortaya çıkarılmaya çalışılır.

Aile, genetik danışmanlık ve tanı hizmetleri arasında iletişimi kolaylaştırmak, anormal sonuç alındığında ebeveynleri karar alma sürecinde yönlendirmeden desteklemek (gebeliğin devamı, tedavi seçenekleri) de danışmanlığın önemli bir parçasıdır.

Bebeğin yüz özellikleri, el ve ayak parmakları, gözleri ve kulakları ikinci ayda gelişir. Üçüncü ayda ellerini ve ağzını açıp kapatmaktadır. Dördüncü ayda tırnakları, saç, kaş, kirpik ve göz kapakları oluşmaya başlamıştır. Bebeğin ilk hareketleri de beşinci ayda hissedilir.

İkinci ay boyunca bebeğin yüz özellikleri, el ve ayak parmakları, gözleri ve kulakları da gelişir.
3. Ay tamamlandığında bebek ağzını açıp kapatmaktadır. Bebeğin organ ve dokuları tamamen şekillenmeye başlamıştır.
4. Ayda tırnakları, saç, kaş, kirpik ve göz kapakları oluşmaktadır. Bebek ışığa duyarlılık göstermeye ve solunum öncüsü olarak hıçkırmaya başlamıştır.
5. Ayda bebeğin ilk hareketleri hissedilir. Bebeğin cinsiyeti ultrasonla tespit edilebilir. Bebek aralıklı olarak uyur ve uyanır.
6. Ayın sonunda bebeğin bütün hayati organlarının oluşumu tamamlanır. Ancak akciğerleri henüz tam gelişmemiştir.

Kapiller hemanjiom, sıklıkla ensede, burun kemiğinde, alında ve göz kapaklarında görülen koyu kırmızı lekelerdir. Verniks Kazeoza, Rahim içinde fetüsü koruyan, cilde kayganlık veren beyaz, kremsi, kremsi yağlı oluşumdur. Lanugo, yeni doğan cildini kaplayan ince tüylerdir. Malia ise yağ bezlerinin tıkanması sonucu gelişen bir milimetre çapında, beyaz papüller oluşumlardır.

Yenidoğan bebeklerin kolu ve bacağı uzun olmayıp aksine kısadır. Ayrıca doğumdan birkaç gün sonra bebeğin vücut ağırlığının %20-30’unu kaybetmesi normal değildir. %5-10’unu kaybetmesi normaldir.