ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM - Deneme Sınavı - 23

Bireysel başarı testleri bir uygulayıcının öğrenciye okuma, yazma, matematik gibi alanlarda eğitsel kararlar verebilmek için öğrencinin performans düzeyini belirlemek için uygulanan testlerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Portfolyo değerlendirmesi her özel gereksinimli öğrencinin gelişimini izlemek için en işlevsel yollardan biridir. Çocuğun evde, sınıfta ve diğer eğitim ortamlarında yaptığı bütün ürünleri içerdiğinden öğrencilerin ilerlemelerini somut bir şekilde görmeyi sağlar. Bu ürünler yazılı, görsel veya işitsel olabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Doğum öncesinde yapılan testler bebekte bulunabilecek bozukluk veya hastalıkların teşhisinde önemli rol oynar (Küçük Doğaroğlu, 2013). Küçük Doğaroğlu (2013) doğum öncesinde uygulanacak testlerle teşhis edilebilecek durumları, “Down Sendromu, Nöral tüp bozuklukları, gelişimsel gerilik, Tay-Sachs Hastalığı, Talesemi, Orak Hücre Anemisi” olarak sıralamışlardır (s. 74). Doğru seçenek C'dir.

Hamilelik sırasında yapılabilecek test- lerden bazıları aşağıdakilerden oluşmakta- dır (Küçük Doğaroğlu, 2013, s.74):

Ultrasonografi

Doppler Akım Çalışmaları

Amniyosentez

Koryonik Villus Örneği

Kontraksiyon Stres Test

Fetal Kan Örneği

Feteskopi

Doğru seçenek A'dır.

Bu testle yenidoğanda fenilketonüri, galaktosemi ve hipotiroidi teşhisleri konulabilmektedir. Doğru seçenek D'dir.

Galaktozemi de nadir görülen kalıtımsal bir metabolik hastalıktır. Galaktozemi laktoz içeren ürünlerin (süt, peynir, tereyağ, vb), galaktoz ve glikoz olarak parçalanması sürecinde, eksik bir enzim nedeniyle galaktozun glikoza dönüştürülememesi ve kanda zararlı düzeyde galaktoz oluşumuna neden olmasıdır. Doğumda tanı konulamadığında, yenido- ğanda süt alımının ardından, kusma, karın şişliği, ishal, gelişim geriliği, katarakt, sarılık gibi belirtiler görülür. Bu nedenle yenidoğan taramasında hayati önemi olan testlerden biridir. Tanının ardından hayat boyu yasak besinlerin tüketilmemesi için diyet yapılır (Köksal ve Gökmen Özel, 2008). Doğru seçenek B'dir.

Denver Gelişimsel Tarama Testi II, 0- 6 yaş arasındaki çocuklardaki gelişimsel riskleri belirlemek için kullanılan bir araçtır. Doğumdan itibaren belli aralıklarla çocukların ge- lişimini takip etmek için kullanılır. Uygulayabilmek için standartlaştırılmış bir eğitim al- mak gereklidir. Uygulama süresi 10-15 dakikadır. Denver Gelişimsel Tarama Testi II ile çocuklar kişisel – sosyal (kişilerle iletişim kurma, gereksinimlerini karşılayabilme), incemotor- uyumsal (el-göz koordinasyonu, sorun çözme), dil (işitme, anlama, dili kullan- ma), ve kaba motor (oturma, yürüme, genel hareket yeteneği) olmak üzere dört gelişimsel alanda değerlendirilirler (Yalaz, Anlar, Bayoğlu, 2013). Doğru seçenek E'dir.

GECDA Temel, Ersoy, Avcı, ve Turla (2004) tarafından geliştirilmiş bir gelişim değerlendir- me aracıdır. 0-72 ay arasındaki bebek ve çocukların gelişimsel özelliklerini değerlendirerek risk altındaki bireyleri belirlemek amacıyla uygulanır. Psikomotor, bilişsel, dil ve sosyal-duy- gusal gelişim olmak üzere 4 alt ölçeği vardır ve toplam 249 maddeden oluşmaktadır. Uygun ortam sağlandıktan sonra çocukların gelişimsel oyunlar oynarken gözlenmesi ve değerlen- dirilmesi yoluyla uygulanır, gözlenemeyen becerilerde ise anne-babalardan veya birincil bakıcılardan bu becerilerle ilgili bilgi alınır. GEÇDA uygulamak için Denver’da olduğu gibi eğitim almak gerekir. Yine daha ileri değerlendirmeler ve erken tanı için uzmanlara ve anne- babalara yol gösterici niteliktedir (Temel, Ersoy, Avcı ve Turla, 2005). Doğru seçenek A'dır.

Tanılamanın bireyin tüm gelişim alanlarını (zihinsel, sosyal-duygusal, motor, dil) kapsaması bütünlük ilkesiyle ilişkilidir. Doğru seçenek D'dir.

Formal değerlendirmeler belli kurallar dâhilinde hazırlanan, uygulanan ve puanlanan değerlendirmelerdir. Standardize edilmişlerdir, yani herkese aynı şekilde uygulanır, aynı şekilde değerlendirilir. Formal değerlendirmeler aynı yaş grubundaki öğrencilerin birbirlerine göre başarılarının ne düzeyde olduğunu belirler. Bu değerlendirmeler arasında, başarı testleri ve psikolojik testler yer alır. Doğru seçenek B'dir.

Portfolyo değerlendirmesi her özel gereksinimli öğrencinin gelişimini izlemek için en iş- levsel yollardan biridir. Çocuğun evde, sınıfta ve diğer eğitim ortamlarında yaptığı bütün ürünleri içerdiğinden öğrencilerin ilerlemelerini somut bir şekilde görmeyi sağlar. Bu ürünler yazılı, görsel veya işitsel olabilir. Örneğin öğrenme güçlüğü olan bir öğrencinin yazılı tüm ürünleri ya da okuduğu metinlerin ses kaydı bu dosyada toplanabilir (Gürsel, 2011). Doğru seçenek C'dir.

Küçük Doğaroğlu (2013) doğum öncesinde uygulanacak testlerle teşhis edilebilecek durumları, “Down Sendromu, Nöral tüp bozuklukları, gelişimsel gerilik, Tay-Sachs Hastalığı, Talesemi, Orak Hücre Anemisi” olarak sıralamışlardır.

Ultrasonografi “İnsan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç organları görüntüleyen bir tanı yöntemidir"

Amniyosentez, anne adaylarından en fazla ismi duyulan testlerden biridir. Amniyosentez, ultrasonografi ile izleyerek annenin karnında ince uçlu uzun bir iğneyle amniyotik sıvıdan örnek alınmasıdır. Hem gebeliğin başlarında hem de son aylarında farklı amaçlarla yapılır. 15 – 18 haftalarda yapılan amniyosentez olası Down sendromunun ve nöral tüp bozukluklarının belirlenmesi için kullanılır. 30-35. haftalarda yapılan amniyosentez ise akciğerin olgunluğunu belirlemek için yapılır.

Feteskopi anne karnında belirlenen kısmın açılarak feteskop denilen bir aletle bebekte bir bozukluk olup olmadığını tespit etmektir.

Tıbbi tarama testlerinden biri doğumdan hemen sonra yenidoğanın topuğundan alınan kan örneğidir. Bu ülkemizde yenidoğan henüz 2-3 günlükken rutin olarak yapılan testlerden biridir.

Topuktan alınan kan testi ile yenidoğanda fenilketonüri, galaktosemi ve hipotiroidi teşhisleri konulabilmektedir.

Doğru cevap E seçeneğidir. Sayfa 140’da DOĞUM ÖNCESİNDE TANILAMA ana konu başlığında ki açıklamalarda “Hamilelik sırasında yapılabilecek testlerden bazıları aşağıdakilerdenoluşmaktadır(KüçükDoğaroğlu,2013,s.74):Ultrasonografi-DopplerAkım Çalışmaları-Amniyosentez –Koryonik Villus  Örneği-Kontraksiyon Stres  Test –Fetal Kan Örneği -Feteskopi “ şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap B seçeneğidir. Sayfa 141’de DOĞUM ÖNCESİNDE TANILAMA- Ultrasonografi  ana konu başlığındaki açıklamalarda “Ultrasonografi “İnsan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç   organları görüntüleyen bir tanı yöntemidir” (Vikipedia,       2015).  Ultrason kullanımında radyasyon bulunmadığından, hamilelerde kullanımında sakınca olmadığı belirtilmektedir. “ şeklinde açıklanmıştır.