ÇOCUK GELİŞİMDE NORMAL VE ATİPİK GELİŞİM - Deneme Sınavı - 7

Dil gelişimi açısından çocukların en çok aşama kaydettikleri dönem 0-2 yaş dönemidir.

Biliş, bireyin dünyayı anlamasını, öğrenmesini, bilgiyi almasını ve kullanmasını ve akıl yürütmesini sağlayan zihinsel faaliyetlerle ilişkilidir. Öğrenme, bilgi işleme, Biliş, algılama, akılda tutma, düşünme, hatırlama, öğrenme, problem çözme, akıl yürütme, anlam çıkarma ve yargılama süreçleri olarak tanımlanır.

Bireyin dünyayı anlama ve öğrenme çabası doğumla başlayıp yaşam boyu devam eder. Bu süreçte biliş, çevreden gelen uyarıcıları algılamasını, kavramsallaştırarak bilginin edinimini, nasıl düzenleneceğini, gerektiğinde biçiminin nasıl değiştirileceğini düzenleyen ve sorunların çözülmesini sağlayan bir mekanizmadır. Şemalar, çocuğun çevresine uyum sağlamasına yardım eden örgütlenmiş davranış kalıplarıdır. Özümlemede çocuk yeni bilgiler alması ve bunları var olan bilgilere ya da şemalara uygun hale getirmesidir. Örgütleme ise bilgilerin daha sonra kullanılmak üzere benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırılmasıdır. Tüm bunlar bilişsel gelişimi destekleyen unsurlardır.

Piaget bilişsel gelişim dönemleri duyu-motor, işlem öncesi, somut işlemler ve soyut işlemler olmak üzere dört temel döneme ayırmıştır. Temel refleksler, duyu- motor dönemin alt dönemlerinden biridir.

0-2 yaş duyu-motor, 2-7 yaş işlem öncesi dönem, 7-11 yaş somut işlemler, 11 yaş ve üzeri soyut işlemler dönemidir.

"Bilişsel gelişim, kalıtım ve çevrenin etkileşiminin bir sonucudur" şıkkı Piaget’ nin, "Sosyal çevre ve o çevredeki sosyal ilişkiler bilişsel gelişimde önemlidir" ve "Bilişsel gelişimde içselleştirme, yakınsal gelişim alanı ve destekleme kavramları önemlidir" şıkları Vygotsky’ nin, "Bilişsel gelişim, bilgiyi elde etme, hatırlama, geri çağırma ve sorun çözerken bu bilgiyi kullanma sürecidir" şıkkı ise bilgi işleme kuramının savlarıdır.

Bilgi işleme kuramında; duyusal kayıt, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek olmak üzere üç tür bellek vardır.

Dilin ilk kullanım biçimi ağlamadır. Bebek açlık, ağrı, durumundan hoşnutsuzluk vb. gereksinimlerini yetişkinlere iletmek için ağlamayı kullanır. İkinci aydan itibaren babıldamalar ve gığıldamalar, altıncı aydan itibaren cümle içindeki sözcükleri ayırt edebilme becerileri gelişir. Onuncu ve 12. Aylar arasında bebekler, yönergeleri anlarlar ve hoşlanıp hoşlanmadıkları şeyleri jest ve mimiklerini kullanarak ifade ederler.

Davranışçı yaklaşımın öncüsü olan Skinner’ a göre, bebekler ses çıkardıklarında, çevrelerindeki yetişkinler bu seslerden kelimelere benzer olanları gülücüklerle, kucaklamalarla, bebeğin iletişim çabasına ilgi göstererek pekiştirirler. Davranışçı yaklaşım gözleyerek öğrenme aracılığıyla çocukların çevrelerinden duyduklarını taklit ettiklerini ve taklidin dil gelişiminde önemli bir rolü olduğunu öne sürer.

Yakınsal gelişim alanı, çocuğun hâlihazırdaki gelişim düzeyi ile potansiyel gelişim düzeyi arasındaki açıklıktır. Yakınsal gelişim alanının alt sınırında çocukların yardım almaksızın kendi başlarına gerçekleştirebilecekleri amaçlar, üst sınırında ise daha bilgili ve becerikli bir yetişkin ya da akran yardımı ve rehberliğiyle başarabileceği amaçlar yer alır. Dört yaşındaki bir çocuk yardım almadan kardan adam yapamayacağı için doğru cevap bu şıktır.

Metabiliş-yürütücü biliş, bireyin kendi biliş yapısı ve öğrenme özelliklerinin farkında olmasıdır. Biliş, herhangi bir şeyin farkında olma, onu anlama iken, metabiliş-yürütücü biliş, herhangi bir şeyi öğrenmeye, anlamaya ek olarak bireyin onu nasıl öğrendiğinin farkında olmasıdır. Metabiliş-yürütücü biliş becerileri ya da bilgisi, öğrenme sırasında etkin olarak öğrenmeyi izleme becerisidir. Çocuğun metabiliş-yürütücü bilişe ilişkin ilk becerilerinin dört yaş civarında gözlendiği belirlenmiştir. Çocuk yaşı büyüdükçe bu becerileri daha ustalıkla gerçekleştirmeye başlamaktadır.

Piaget'in bilişsel gelişim kuramına göre çocuğun var olan bilgilerini yeni bilgilere göre değiştirme sürecine uyumsama denir.

Piaget bilişsel gelişimi sırasıyla duyu-motor (0-2 yaş), işlem öncesi (2-7 yaş), somut işlemler (7-11 yaş) ve soyut işlemler dönemi (11 yaş ve üzeri) olmak üzere dört temel döneme ayırmıştır. Doğru cevap B'dir.

Görünmeksizin yer değiştiren bir nesneyi bulma yeteneği 18-24ayda gelişir.

Giderek azalan bir şekilde imgesel dinleyici ve kişisel hayvan öyküleri yaratır.Bu 

Soyut İşlemler Döneminde Bilişsel Gelişime İlişkin Kilometre Taşlarında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Piaget’in Bilişsel Gelişim Kuramı zihinsel gelişimi açıklarken şema kavramını kullanır.
Doğru yanıt D'dir.

Öz bakım becerilerine sahip olmak sıralanan diğer becerilere göre bilişsel gelişimi destekleyici doğrudan bir etkisi bulunmamaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Bu davranış Piaget’in bilişsel gelişim kuramına göre özümlemedir. Doğru yanıt B'dir.

Bu özellikler Piaget'in Bilişsel Gelişim dönemlerinden işlem öncesi dönem 4-7 yaş aralığına  ait bilişsel gelişime ilişkin kilometre taşlarıdır. Doğru yanıt D'dir.

Vygotsky’nin kuramına göre destekleme, yetişkinin bir öğrenme hedefini düzenledikten sonra çocuğun öğrenme hedefine başarılı şekilde katılımını yönlendirmek için gereken diyaloğu sağlamasıdır. Doğru yanıt C'dir.