Aof Panel

Soru 1

I. İnsanlar arasında cereyan eden olayları hayvanlar bitkiler ya da cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi göstererek bu yolla insanlara ahlak ve ibret dersi vermek örnek göstermek ya da bir düşünceye güç kazandırmak isteyen yazın türüdür.II. Kısa olması, akılda kalıcılığı ve hatırlanmayı kolaylaştırır.III. Didaktik bir özellik taşır.IV. Kıssadan hisse vermek esasına dayanır. Bireysel, toplumsal, sosyolojik ve psikolojik anlamda mesajlar taşır.V. Çocuklar için anlaşılması güç olan soyut kavramlar somutlaştırılarak verildiği için verilen mesajlar çocuklar tarafından kolayca anlaşılır.VI. Çocukların düşünme süreçlerini harekete geçirmede, empati yapabilmelerini kolaylaştırmada, sunulan mesajı alarak onu kendi yaşamına uyarlayabilme ve olaylara eleştirel bakabilme becerisini kazandırır. Yukarıda özellikleri verilen yazın türü aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Açıklaması

Fabl, insanlar arasında cereyan eden olayları hayvanlar bitkiler ya da cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi göstererek bu yolla insanlara ahlak ve ibret dersi vermek örnek göstermek ya da bir düşünceye güç kazandırmak isteyen yazın türüdür. Kısa olması, akılda kalıcılığı ve hatırlanmayı kolaylaştırır. Didaktik bir özellik taşır. Kıssadan hisse vermek esasına dayanır. Bireysel, toplumsal, sosyolojik ve psikolojik anlamda mesajlar taşır. Daha iyi bir insan olabilme yolunda vurguları vardır. Bu vurgular dolaylı değil doğudan yapılır. Bireyin diğer insanlarla olan iletişimini kolaylaştırmak, topluma uyum sürecini hızlandırmak, bireysel, ulusal ve evrensel değerleri kavratmak amacına yönelik olarak çocuk eğitiminde fabllardan yararlanılır. Eğitici yönü olmakla birlikte eğlendirici, mizahi ögeleri de vardır. Zaman zaman gerçeğin hayal unsurlarıyla karışması da söz konusu olabilir. Çocukların hayal dünyasına en çok hitap eden tür olduğu söylenebilir. Çocuklar için anlaşılması güç olan kavramlar somutlaştırılarak verildiği için verilen mesajlar çocuklar tarafından kolayca anlaşılır. Soyut olan kavramların somutlaştırılması, sembollerle zenginleştirilmesi ve olaya dayalı biçimde aktarılması, ilgi çekicilik ve akılda kalıcılık, çocukların hayal dünyalarını zenginleştirme, yaratıcılıklarını destekleme açısından fabllar çocuk eğitiminde önemli rol oynar. Çocukların düşünme süreçlerini harekete geçirmede, empati yapabilmelerini kolaylaştırmada, sunulan mesajı alarak onu kendi yaşamına uyarlayabilme ve olaylara eleştirel bakabilme becerisini kazandırmada fabl türünden yararlanılır. Fabl türünün halk edebiyatındaki diğer türlerden farkı; öğretici tarafının ağır basması, mesajın açıkça verilmesidir. Yapılan tanımlara bakıldığında fablların özellikle öğretici yönünün ağır bastığı görülmektedir. Soru kökünde verilen tüm özellikler fabl türüne aittir.

Soru 2

I. Yer ve kişi adları belirgin değildir.II. Genellikle anonim eserlerdir..III. Uygun bölümleri arasında tekerlemeler yer alır. Bu tekerlemelerin bazıları başında, bazıları ara bölümlerinde, bazıları da sonunda yer alır.IV. İyilik-kötülük, güzellik-çirkinlik, zenginlik-yoksulluk gibi bazı ahlaki kavramlar karşıtlarıyla birlikte ele alınmaktadır.V. Genellikle mutlu son ile biter.VI. Öğretici özellikleri vardır.VII. Edilgen kahramanlar yok gibidir. Hayata karsı boynu bükük, kolay yönlendirilebilen tiplere rastlanmaz.Yukarıda özellikleri verilen yazın türü aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 3

Milletlerin hayatında büyük etkiler yaratan tarihî olayların, olağanüstü olay ve kahramanlarla bezenerek ölümsüzleştirilmesine dayanan halk edebiyatı türü aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

Çocukluk çağı açısından bir medya olarak tanımlanan araç hangisidir?

Soru 5

Çocuk ve medya ilişkisini yansıtan aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

Soru 6

Bebekler hangi evrede cisimlerin en küçük ayrıntılarını farketmeye başlar?

Soru 7

Aşağıdakilerden hangisi 4 yaşın altındaki çocuklar için doğru bir yargıdır?

Soru 8

Aşağıdakilerden hangisinde dil becerilerinin gelişimi doğru sırayla verilmiştir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi çocuklarda yaratıcı yazma becerisini geliştirmek için yapılması gereken etkinliklerden biridir?

Soru 10

İfade güçlüğü yaşayan bir çocukta medyanın hangi olumsuz özelliğinden bahsedilebilir?

Soru 11

Çocuklukta en etkin durumda olan ve yeteri kadar zengin uyarıcıyla beslenmediği durumlarda körelen beyin hangisidir?

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi çocukların okuma alışkanlığından vazgeçmesine neden olabilecek etkenlerden biridir?

Soru 13

Bir köylü çocuğunun günlük işlerinin anlatıldığı bir televizyon programının Çocuk haklarından hangisini dikkate aldığı söylenebilir?

Soru 14

Dünyayı anlama ve öğrenmede çocuk için bir bilgi kaynağı olmakla birlikte, hem bilgi edinme kaynağı hem de yorum yapma ve eleştirel düşünme gücünün temelini teşkil eden eyleme ne denir?

Soru 15

Aşağıdakilerden hangisi kitap okumayı içselleştirme ile ilişkilidir?

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi çocuğun kitap okuma alışkanlığı kazanabilmesinde, ailelerin yapması gereken eylemler arasında yer almaz?

Çözüm Açıklaması

Ev ortamında kitapla tanıştırılması, çocuğun kitap okumaya özendirilmesi gereklidir. Anne babaların, kitap okuma konusunda çocuklara model olmaları önemlidir. Anne babanın elinde kitap görmek, kitapları sevmek ve okuma alışkanlığı kazanmak konusunda çocuk için sözel telkinden çok daha yararlıdır. Çocuğa evde masal ve hikâye anlatmalı, resimli kitaplar albümler verilmeli, ufak şiirler ezberletilmelidir. Aile, okul öncesi dönemden itibaren çocuğu çevredeki kütüphanelere ve kitapçılara götürmeli, çocukla birlikte çocuğun yaşına uygun kitaplar almalıdır. Okul öncesi dönemde ebeveynler, çocuğa her gün çocuğun zevk aldığı kitaplar okuyarak kitap sevgisi aşılamalıdır. Okul dönemindeki çocuklar ise, ders kitapları kadar, ders dışındaki kitapları okuması için de desteklenmelidir. Aile günün belirli saatlerini okuma zamanı olarak belirleyebilir ve belirlenen saatlerde herkesin kitap okuması teşvik edilebilir. Birlikte kitap okurken, ebeveynle çocuk arasında çocuğun gelişimini destekleyici bir etkileşim süreci oluşur; ebeveyn ve çocuk arasındaki bağlanma ve bağımsızlık dengesi de olumlu yönde gelişir. Başta anne babalar ve öğretmenler olmak üzere çocuğun yaşamındaki yetişkinlere, çocuğa okuma sevgisinin ve alışkanlığının kazandırılmasında önemli sorumluluklar düşer. İlköğretim çağındaki çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak amacıyla günde ortalama yarım saat kitap okuma önerisi bu dönem çocuklarının kitap okuma alışkanlığı kazanmalarında iyi bir tercih olabilir. Çocukları çoğunlukla ilk kez öğretmenler kitaplarla tanıştırmaktadır. Ancak, ailede anne babaların okuma alışkanlığına sahip olması, çocukların da okuma alışkanlığı ve kitap sevgisi kazanmasına kolaylaştırabilir.

Soru 17

Okul öncesi dönemdeki çocuklar için kitabın en temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 18

Aşağıdakilerden hangisi anne babaların çocuk edebiyatını desteklemeye yönelik olarak yapabilecekleri etkinlikler arasında yer almaz?

Çözüm Açıklaması

Evde kitaplık oluşturma: Okuma yazma etkinlikleri ile ilgili araç gereçlerin bulundurulduğu yer olarak tanımlanabilecek okuma atölyeleri, ev ortamında okumayı desteklemek amacıyla en kolay yapılabilecek düzenlemelerdendir. Çocuğun tek raf da olsa evde kendi kitaplarını muhafaza ettiği bir kitaplığının olması, çocuk ile kitap arasındaki bağı güçlendirir.

Çocuk kütüphanesinden yararlanma alışkanlığı geliştirme: Günümüzde çocuk kütüphaneleri, okul kadar önemlidir. Çocuğun hem okul öncesi hayatında hem de okul çağında önemli bir ihtiyaçtır. Çocuk kütüphaneleri, okulu tamamlayıcı ve ona yardım edici eğitim kurumları ve okuma olanakları açısından öğrencilerin öncelikli kaynaklarıdır. Kütüphaneler özellikle, çeşitli nedenlerle okuma kaynakları sağlayamayan, sosyal açıdan dezavantajlı çocuklar için önem taşımaktadır.

Kitabevlerini ve kitap fuarlarını ziyaret etme: Aile, çocuğun toplumsallaşmasında ve kişilik kazanmasında en önemli kurumdur. Bütün alışkanlıklarda olduğu gibi okuma ve kütüphane kullanma alışkanlıklarının kazanılmasında da ailenin yaklaşımı, tutumu ve duyarlılığı başlıca etkendir. Çocukla birlikte kitabevine gitmek, istediği kitapları incelemesine ve seçmesine izin vermek, çocukları kitap okuma konusunda heveslendirecektir. Böylece, okumanın farklı dünyalara yolculuk olanağı sunduğunu keşfedecektir. Anne babalar çocuklarıyla birlikte düzenli olarak kitabevlerini de ziyaret edilebilirler. Çocukla beraber kitaplar incelenerek, yeni çıkan kitaplar hakkında yorumlar yapılabilir Eğer bütçeye uygun ise çocuğun seçtiği kitaplar alınabilir.

Çocuk edebiyatı ürünlerini birlikte inceleme ve okuma: Ebeveynler çocukları için önemli birer modeldir. Çocuklar ebeveynlerini doğal olarak taklit ederler. Bu nedenle, ebeveynler kitap okuyarak çocuklarına bu konuda olumlu model oluşturmalıdırlar. Kitap, dergi ve gazete okunan, okunanlar üzerinde konuşulan evlerde büyüyen çocukların kitaba duydukları ilgi, kitap okunmayan evlerde yetişen çocuklara göre daha fazladır. Birlikte kitap okuma, dergi ve eser inceleme, canlandırma etkinlikleri düzenleme anne babaların özellikle ev ortamında çocuk edebiyatını desteklemeye yönelik yapabilecekleri etkinliklerdir.

Birlikte kitap okuma: Kitap evlerinde kitap seçimi yaparken anne babalar çocuklarına resimli kitaplar gösterip, seçim yapmasını isteyebilir. Çocuk, seçtiği kitaba anne babasıyla birlikte bakmalıdır. Okul çağındaki çocuklara ev ortamında çocuk edebiyatı eserlerini tanıtmak ve sevdirmek konusunda yetişkinler rehberlik etmelidir. Çocuklar, sevdikleri bir eseri başkalarına okumaktan keyif alırlar. Belirli zamanlarda çocukları ilgiyle dinlemek edebiyata olan ilgilerinin gelişmesine olanak sağlar. Anne babalar, çocuğa evde hikâye kitabı okuyabilir ve hikâye hakkında konuşabilirler hatta çocuğun anlatmasına alan da sunabilirler

Soru 19

Anne babalar, yaratıcı okumaya yönelik olarak yukarıdaki etkinliklerden hangisi/hangilerini yapmalıdırlar?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisi çocuk edebiyatının desteklenmesinde okulda öğretmene düşen görevler arasında yer almaz?

ÇOCUK EDEBİYATI VE MEDYA - Deneme Sınavı - 7