ÇOCUK EDEBİYATI VE MEDYA - Deneme Sınavı - 1

• Okuma odasında ya da atölyesinde bulundurulabilecek malzemeler çocuğun yaşına, ilgi alanlarına, öğrenme düzeyine göre belirlenmelidir. Bir okuma atölyesinde doğa ile ilgili kitaplar; kuş bakımı, köpek, kuzu, balık bakımı ile ilgili kitaplar; Türkçe sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, çocukların ilgisini çekebilecek ve yaş dönemlerine uygun çocuk edebiyatı örneklerine yer veren kitaplar; makas, ataç ve yapıştırıcılar, fon kağıtları, çeşitli renkte kalemler; masal, türkü ve şarkılarla ilgili cd’ler bulundurulabilir.
• Seçilen mekanın gürültülü yerlerden uzak olması gerekir.
• Okuma odaları/atölyeleri çocuk açısından çekici bir şekilde düzenlenmelidir.
• Oluşturulacak mekanda kitaplar açık raflarda bulundurulmalıdır. Bu şekilde çocukların daha önce görmedikleri kitaplarla tanışma olanağı sağlanmış olur.

1. Çocuklar okudukları kitapların kahramanlarıyla özdeşleşir. Kitapları seçerken, çocuğun kitaplardaki kahramanlarla özdeşim kurma sürecini de göz önünde bulundurmak gerekir. Çocuk kitaplarında çok fazla karakter bulunmamalı, diğer kahramanlar bir ana kahraman çevresinde anlatılmış olmalıdır.
2. Seçilecek kitaplarda soyut kelimeler değil, çocuğa somut olarak ifade edilebilecek kelimeler kullanılmış olmalıdır. Çünkü henüz duyuların dünyasında olan küçük yaştaki çocuklar, her sözü somut anlamıyla algılamaktadır. Çocuğa soyut kavramlar anlatılırken, onda bir duygu değeri ifade eden, diğer insanlarla ilişkilerinde kullanabileceği aile, paylaşma, yurt gibi kavramlara öncelik verilmiş olmalıdır.
3. Tabiat taklidi kelimeler çocukların hoşuna gittiği için, kitapta bu tür kelimelere de yer verilmiş olmalıdır. Tekrar çocuğun hoşuna gittiği için kelime, kelime grupları ya da cümleleri tekrarlamak yerinde bir anlatım biçimidir. Tekrar, çocuğun katılımını sağlamak için de yararlıdır.
4. Kitapta çocukların dünyasıyla bağlantılı, “köpek havladı”, “kedi miyavladı”, “dere şırıl şırıl akıyordu” gibi ses, imge, ad ve sıfatlar seçilmiş olmalıdır. Böylelikle, çocukların okudukları kitapla daha kolay bağlantı kurmaları sağlanabilir.
5. Kitaplarda kullanılan dil, Türkçe dil yapısına uygun olmalıdır. Çeviri yapıtlarda zor ve anlam karışıklığına yol açabilecek adlar yerine, Türkçe adlar konulmuş olmalıdır. Ancak bu yöntem, daha çok ilk sınıflar için geçerli olurken, dördüncü sınıf ve sonrası sınıflardaki çocuklara yönelik kitaplarda, zorunlu olmadıkça bu yönteme başvurulmamış olmalıdır.