ÇOCUK, BİLİM VE TEKNOLOJİ

Bilimsel bilgi;
• Değişebilir
• Deney ve gözlemlerden elde edilmiş kanıtlara dayanır
• Özneldir
• Kısmen insanların çıkarımlarının, hayal güçlerinin ve yaratıcılıklarının bir ürünüdür
• Sosyal ve kültürel yapı ile iç içedir.

Bilim en basit ifade ile bilgi üretme sürecidir. İçerdiği her bir dalının çalışma sistemi aynı değildir. Farklı disiplinler farklı yöntemlerle çalışabilir. Bilim değişebilir bir özelliğe sahiptir. Her canlı, bilimin birer uygulayıcısı değildir. Bilimin uygulayıcıları bilim insanlarıdır. Her teori bir kanuna dönüşemez.

Örnek, bilimin farklı sosyal ve kültürel ortamlarda ortaya nasıl çıktığı ya da çıkamadığına bir örnektir.

Bilimin doğası ile bilimin epistemolojisi (felsefesi), sosyolojisi, metodolojisi (bilme yolu olarak bilim veya bilimsel bilgi) ve de bilimsel bilginin gelişiminin doğasında var olan değerler ve inançlar (bilimsel tutum) ifade edilmektedir.

Bir çocuğun yaşlarına göre çizim süreçlerinin izlenmesi,  Farklı toprak türlerinde yetişen aynı bitkinin büyümelerinin incelenmesi, bir çocuğun istenmeyen davranışlarının izlenmesi ve Bir ay içerisinde saçın ne kadar uzadığı verilerinin yazılması birer gözlemdir. Havanın bulutlu olmasının yağmur yağacağı izlenimini vermesi ise bir çıkarımdır.

Bilimin doğasının anlaşılması

Bireylerin bilimi, bilimin ürünlerini ve günlük yaşamda karşılaşılan bilimsel metodolojiyi anlamasına;
• Bireylerin bilimle ilgili sorunlar hakkındaki tartışmalar yapabilmesine ve karar
verme süreçlerine katılmasına;
• Bireylerin bilimsel kültüre önem vermelerine;
• Bireylerin bilimsel toplumun normlarını kavramalarına ve
• Fen bilimleri konu alanının daha etkin bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunduğu öne sürülmüştür

Tarihsel Yaklaşım, bilimin doğasının bilim tarihi aracılığı ile öğretilmesini önermektedir. Bu yaklaşımda, bilimi sosyal bir gelenek gibi nitelendirilir. Bilim ve teknolojinin gelişiminin, sosyal ve tarihsel bağlamda bilimsel fikirlerin üretilmesinin bilime olan etkisi üzerinde durularak bireylerin bilimin doğası konusundaki anlayışlarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Dolaylı yaklaşım bireylerin aldıkları fen eğitimi boyunca bilimin doğasına herhangi
bir vurgu yapılmaksızın bir yan ürün olarak öğreneceklerini kabul eder.

Bilim insanı
• Meraklı
• Sorgulayıcı
• Açık fikirli
• Gözlemci
• Yaratıcı ve hayal gücüne sahip
• İletişimci (diğer bilim insanları ve toplumla iletişim içindedir)
• Problem çözebilen
• Eleştirel düşünen
• Keşfetmeye ve öğrenmeye isteklidir.

Bilimsel bilgi uzun süreli olmasına rağmen değişebilir yapıdadır.

Aşağıda bilimsel bilginin özellikleri ile ilgili doğru ifadeler verilmiştir:

Doğrudan-yansıtıcı yaklaşım ile didaktik bir öğretim yöntemi olan doğrudan öğretim ifade edilmemektedir. Doğrudan-yansıtıcı yaklaşımdaki doğrudan sözcüğü ile bilimin doğasının önemi, bilişsel bir öğrenme çıktısı olduğu ve bu yüzden amaçlı ve istendik bir şekilde öğretim sürecinde açıkça vurgulanmasının gerekliliği ifade edilmektedir.

"Yıllar içerisinde yapılan bilimsel çalışmalar ışığında, farklı bilim insanları atom modeline ilişkin farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bu görüşler ortaya koyulduğu tarihlerde kabul görürken, zaman içerisinde değişmiştir." Verilen bu örnek bilimsel bilginin değişebilir doğasını açıklamaktadır.

Bilimsel bilgi, öznel ya da teori tabanlıdır. Tüm bu teorileri üreten insanlar aslında kendi bilgi birikimleri, uzmanlık alanları, tecrübeleri doğrultusunda mevcut verileri değerlendirerek farklı öznel sonuçlara ulaşmıştır.

Bilimsel bilginin, doğal dünyanın gözlenmesi ve yapay olarak oluşturulan deneyler sonucu elde edilen verilerle ve bu verilerin yorumlanmasıyla
üretilmesi bilimin doğasına ilişkin özelliklerden bilimin kanıta dayalı doğasını açıklamaktadır.

Verilen paragraf bilimin öznel doğasını açıklamaktadır. Bilimsel bilgi, öznel ya da teori tabanlıdır. Bilim insanları ne kadar nesnel (objektif) olmaya çalışırlarsa çalışsınlar tamamıyla nesnel gözlemler ve yorumlarda bulunmaları, ön yargılardan kaçınmaları pek mümkün değildir. Bilim insanlarının çalışmalarını, teorik bilgilerin yanı sıra çalışma alanına ilişkin öznel fikirleri, inançları, mevcut bilgileri, eğitimleri, eğilimleri, deneyimleri ve beklentileri gibi birçok faktör etkiler. Bilim insanları bilimsel bir olguya ilişkin çalışırlarken bu özelliklerinden ayrılamazlar. Tüm bu etkenler bilim insanlarının araştırdıkları problemleri, araştırmalarını nasıl yürüttüklerini, neleri gözlemleyip neleri gözlemlemediklerini ve gözlemlerini nasıl yorumladıklarını şekillendirir.

Ahmet Bey, düzenli olarak bitkilerin boylarını ölçer ve notlar alması gözleme örnek olarak verilebilir. Ahmet Bey'in bitkilerin büyümesinde hangi mineralin etkili olduğu sonucuna ulaşması çıkarıma örnek olarak verilebilir.

Bilimin doğasının öğretiminde  bireylerin aldıkları fen eğitimi boyunca bilimin doğasına herhangi bir vurgu yapılmaksızın bir yan ürün olarak öğreneceklerini kabul eden yaklaşım dolaylı yaklaşımdır.

Bilim insanlarının toplumdan izole olduğuna yönelik bir yanlış inanış vardır. Ancak bilim insanları iletişimcidir. Bilim insanları diğer bilim insanları ve toplumla iletişim içindedir.

Eskiden kanserojen (kanser yapıcı) olmadığı düşünülen bir besin maddesinin, yeni araştırmalar sonucu kanserojen olduğu sonucuna varılması birincil olarak bilimin doğasına ilişkin bilimsel bilginin değişebilir doğasını yansıtmaktadır. Bilimsel bilginin değişimi daha çok tıp, mühendislik, beslenme bilimi gibi uygulamalı alanlardadır. Bilimin kendisini yenilemesi, zaman içinde değişmesi bilimin zayıflığı değil; gücüdür. Çünkü bilimsel bir bilgi zamanla değiştiğinde daha iyi bir açıklamaya ulaşırız ve gerçeğe daha fazla yaklaşırız.