Ceza Yargılaması Süjeleri
Cumhuriyet başsavcılığının görevleri nelerdir? Maddeler hâlinde açıklayınız.
- Kamu davasının açılmasına yer olup olmadığına karar vermek üzere soruşturma yapmak veya (kolluğa) yaptırmak
- Kanun hükümlerine göre, yargılama faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara katılmak ve gerektiğinde kanun yollarına başvurmak
- Kesinleşen mahkeme kararlarının yerine getirilmesi ile ilgili işlemleri yapmak ve izlemek
- Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak
Bölge adliye (istinaf) mahkemesi Cumhuriyet başsavcısının görevleri nelerdir, açıklayınız.
- Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığını temsil etmek
- Bölge adliye mahkemesine gelen hüküm ve kararları ait dosyaları inceleyerek yazılı düşünceyle birlikte ilgili daireye gönderilmesini ve duruşmaya katılmayı sağlamak
- Bölge adliye mahkemesinin ceza dairelerinin kararlarına karşı gerektiğinde kanun yollarına başvurmak
- Dairelerin benzer olaylarla kesin olarak verdikleri kararlar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için başkanlar kuruluna başvurmak
- Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet savcıları üzerinde gözetim ve denetim yetkisini kullanmak
Cumhuriyet savcısı iddianameyi hangi koşulların gerçekleşmesi sonucunda düzenler? Açıklayınız.
Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı iddianame düzenler. Savcı suçun her bir unsurunu ve cezalandırmaya etkili olabilecek hususları araştırır ve suçun unsurlarının gerçekleştiğini gösteren yeterli delillere ulaştığında iddianame düzenler.
Savcının yardımcısı olarak kolluk hangi birimlerden oluşur, kısaca açıklayınız.
Ülke çapında teşkilatlanmış olan kolluk teşkilatını polis ve jandarma oluşturur. Polis, Emniyet Teşkilatı ile Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu’na, jandarma, Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Kanunu’na tabidir. Polis ve jandarma genel kolluğu oluşturur. Emniyet ve jandarma İçişleri Bakanlığı’na bağlıdır.
Bireysel iddia makamı olarak mağdur kime denir?
Mağdur, suçtan doğrudan doğruya zarar gören kişidir. Başka bir deyişle mağdur, suçla korunan, hak ve menfaati ihlal edilen kişidir. Bu kişilere doğrudan doğruya zarar gören de denir. Dolaylı olarak suçtan zarar gören, suçla korunan hak ve menfaatin dışında kalan hakları zarar gören kişidir.
Soruşturma evresinin yargı makamı olarak sulh ceza hâkimliğinin görev ve yetkilerini kısaca açıklayınız.
Soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı hâkim tarafından yapılabilecek soruşturma işlemine gerek görürse, istemini bu işlemin yapılacağı yerin sulh ceza hâkimine bildirir. Sulh ceza hâkimi istenilen işlemin kanuna uygun olup olmadığını inceleyerek karar verir ve gereğini yerine getirir.
Genel yetkili ilk derece adli yargı ceza mahkemelerinin nasıl kurulur?
Genel yetkili ilk derece adli yargı ceza mahkemeleri asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri olarak görev yapar. Genel yetkili bu ceza mahkemeleri, her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak Adalet Bakanlığı’nca kurulur, il ve ilçe adıyla anılır.
Bölge adliye mahkemelerinin kuruluş şeklini kısaca açıklayınız.
Bu mahkemeler bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen yerlerde, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun olumlu görüşü alınarak kurulur. Bu mahkemelerin yargı çevrelerinin belirlenmesine, değiştirilmesine veya kaldırılmasına Adalet Bakanlığı’nın önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nca karar verilir. Bölge adliye mahkemesinde en az iki ceza dairesi bulunur. Dairelerde bir başkan ile yeterince üye bulunur. Daire bir başkan be iki üye ile toplanır. Görüşmeler gizli yapılır, kararlar çoğunlukla alınır.
Üçüncü ceza mahkemesi: Yargıtay, kuruluş ve işleyişini açıklayınız.
Yargıtay anayasal bir kurumdur. Kuruluş ve işleyişi 2797 sayılı Yargıtay Kanunu ile düzenlenmiştir. Yargıtayda on iki hukuk, on iki ceza dairesi ve her dairede bir daire başkanı ile yeterince üye bulunur. Yargıtay bölge adliye mahkemelerinden verilen son kararları hukuki yönden inceleyerek ülkede uygulama birliğini sağlar.
Savunma makamında kimler bulunur, açıklayınız.
Savunma makamını şüpheli veya sanık ile müdafi (avukat) işgal eder. Bu iki süje bir madalyonun iki yüzü gibidir. Şüpheli veya sanık savunmasını kendi yapabileceği gibi kendi savunmasını desteklemesi için bir avukatın yardımından da yararlanabilir.
Şüpheli ve sanık kime denir, açıklayınız.
Soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiye “şüpheli” denir. İddianamenin kabulüyle başlayıp hükmün kesinleşmesine kadar geçen evrede, yani kovuşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiye “sanık” denir. Hükmün kesinleşmesinden sonra sanık “hükümlü” sıfatını alır. Ceza ehliyetine sahip çocuklar ve kısmi akıl hastaları da şüpheli ve sanık olabilir.
Müdafi kime denir? Müdafi olabilmenin koşulları nelerdir? ak.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun uygulamasında, şüpheli veya sanığın ceza mahkemesinde savunmasını yapan avukata “müdafi” denir. Avukatlık sıfatının kazanılabilmesi için koşullar şunlardır: 1) Türk vatandaşı olmak, 2) hukuk öğrenimi görmüş olmak, 3) avukatlık stajını bitirmiş olmak, 4) baro bölgesinde ikâmetgâhı bulunmak, 5) avukatlığa engel bir durumu bulunmamak, 6) hukuk mesleğine giriş sınavında başarılı olm
Müdafiin (avukat) yetkileri nelerdir?
Müdafiin şüpheli veya sanığa hukuki yardımda bulunabilmesi için şüpheli/ sanık hakkındaki suçlamayı, leh ve aleyhteki tüm delilleri bilmesi gerekir. Bu nedenle müdafiin dosyayı inceleme, sanıkla görüşme ve yazışma, hazır bulunma, soru sorma ve kanun yoluna başvurma yetkileri vardır. Müdafi Cumhuriyet savcısı gibi delil araştırmaz.
Müdafiin (avukat) görevleri nelerdir?
Müdafi, öncelikle yüklendiği savunma görevinin önemine yaraşır biçimde özen, doğruluk, onur içinde yerine getirmek ve sıfatının gerektirdiği saygı ve güvene yakışır biçimde davranmakla yükümlüdür. Müdafinin maddi gerçeğinin ortaya çıkarılmasına yardım etme görevi, onun sınırlı bir adli organ olarak hizmet vermesinin doğal bir sonucudur.
Müdafilik (avukatlık) yapılamayan durumları açıklayınız.
Daha önceden davaya hâkim, hakem, Cumhuriyet savcısı, bilirkişi veya memur olarak el koymuş kişi, o davada müdafilik yapamaz. Bu tür bir işi reddetmek zorundadır. Bir müdafi, yararları birbirine uygun olan birden çok şüpheli ve sanığın savunmasını üstlenebilir. Ancak bunların çıkarları birbirine uygun olmalıdır.
- İlk derece başsavcılık teşkilatında yazı işleri hangi birimlerden oluşur? Bunlardan ön büro hizmetlerini kısaca açıklayınız.
Yazı işleri birimi (kalem) ve ön bürodan oluşur. Ön büro, soruşturma ve davanın açılmasından başlamak üzere yargılamayla ilgili bütün işlemler, sunulan veya talep edilen her türlü evraka ilişkin İşlemlerin yapıldığı, genellikle adliyelerin giriş kısımlarında bulunan yazı işleri birimini ifade eder.
Savcılık makamının statüsü ve savcılık faaliyetinin hukuki niteliğini açıklayınız.
İlk derece yargısında savcı, iddia faaliyetini yürütür. Savcılar devletin cezalandırma hakkını temsil ettikleri ve katılanlar ile mahkeme kararlarının uygulanmasını sağladıkları için teorik olarak yürütme içinde görülmektedir. Savcılık faaliyeti adli yönü ağır basan bir yürütme faaliyetidir.
Yargıtay, ilk derece ceza mahkemelerince (adliye mahkemeleri) verilen ve kanunun başka bir adli yargı makamına bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceme mercii olup TC Anayasası’nın ile Yargıtay Kanunu ve diğer kanun hükümlerine göre görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir. Yargıtay; Birinci Başkanlık (hukuk ve ceza) dairelerinden, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ile bürolar ve idari birimlerden oluşur.
Bir suçla karşılaşan polisin kanun hükümlerine göre nasıl hareket etmesi gerektiğini kısaca açıklayınız.
Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu’na göre bir olayla karılaşan polis, Cumhuriyet savcısının emri olmadan soruşturma işlemlerini yürütemez. Ancak olayı Cumhuriyet savcısına bildirinceye kadar tedbir alması gerekebilir. Polis olay yerinde her tedbiri değil, gerekli veya acil tedbirleri alabileceğini kabul etmek gerekir.
Müdafinin (avukat) hangi hâllerde müdafilikten uzaklaştırılması mümkündür, kısaca açıklayınız.
1) Terör suçlarından tutuklu veya hükümlünün müdafiliğini üstlenmiş olması, 2) avukat hakkında aynı suçlardan dolayı soruşturma açılması, 3) Cumhuriyet savcısının yasaklamaya ilişkin faaliyette bulunması.