Doğru cevap D'dir. D şıkkı: I,II,III,V
I şıkkı: "Asliye ceza, ağır ceza, özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinde görev yapabilirler." şeklinde güncellenmiştir.
MAHKEMELERİN (HÂKİMLERİN) YETKİLERİ, 136. sayfa
Ceza mahkemeleri, asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemelerinden oluşmaktadır. Buna göre özel kanunlarla kurulan ceza mahkemeleri haricinde, temel olarak asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemesi olmaküzere iki tip ceza mahkemesi bulunmaktadır. Ancak burada, 18/6/2014 tarihli 6545 sayılı Kanunlayapılan değişiklik öncesinde sulh ceza mahkemelerinin de temel ceza mahkemesi olarak görev yaptığı belirtilmedir. 18/6/2014 tarihinde bu Kanundayapılan değişiklikle bu mahkemenin ismi sulh cezahâkimliği olarak değiştirilmiş ve görevi, yürütülensoruşturmalarda hâkim tarafından verilmesi gereklikararları almak, işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemek olarak belirlenmiştir.
“Ağır ceza mahkemesinin görevinin” yağma (m. 148), irtikâp (m.250/1 ve 2), resmî belgede sahtecilik (m. 204/2), nitelikli dolandırıcılık (m. 158), hileli iflâs (m. 161)suçları, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısmının Dört, Beş, Altı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar (318, 319, 324, 325 ve 332nci maddeler hariç) ve 12/4/1991 tarihli ve 3713sayılı Terörle Mücadele Kanununun kapsamına giren suçlar dolayısıyla açılan davalar ile ağırlaştırılmışmüebbet hapis, müebbet hapis ve on yıldan fazla hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlerebakmakla ağır ceza mahkemeleri görevlidir.
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay’ın yargılayacağı kişilereilişkin hükümler ile çocuklara özgü kovuşturmahükümleri saklıdır.Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile BölgeAdliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un 11. maddesine göre iseasliye ceza mahkemesinin görevi, kanunların ayrıcagörevli kıldığı durumlar saklı kalmak üzere, sulhceza hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleridışında kalan dava ve işler olarak belirlenmiştir.
Doğal hâkim ilkesiyle doğrudan bağlantılı olan görev kuralları kamu düzeniyle yakından ilgilidir. Nitekim CMK’nın 289. maddesinin birinci fıkrasının
(d) bendinde görevsiz mahkemenin davaya bakmasımutlak bozma nedeni olarak düzenlenmiştir.
iddianamenin kabulünden sonra; işin, davayı gören mahkemenin göreviniaştığı veya dışında kaldığı anlaşılırsa, mahkeme bir
kararla işi görevli mahkemeye gönderecektir. Maddenin ikinci fıkrasına göre ise, adlî yargı içerisindekimahkemeler bakımından verilen görevsizlik kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilecektir. Buna göre,mahkemenin görev bakımından yetkisiz olduğunailişkin kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilecektir.
Davaya bakan mahkeme, görevli olup olmadığına kovuşturma evresinin her aşamasında re’senkarar verebileceği gibi, ilgililer de mahkemeningörevsiz olduğunu, muhakemenin her hal ve derecesinde ileri sürebilirler. Bu istem davaya bakan
mahkemeye yapılacak ve karar bu mahkeme tarafından verilecektir.
Görevli olmayan hâkim veya mahkeme tarafından yapılan işlemlerin hukuki durumu, CMK’nın7. maddesinde düzenlenmiştir. Maddeye göre,yenilenmesi mümkün olmayanlar dışında, görevli olmayan hâkim veya mahkemece yapılan işlemlerhükümsüz kabul edilmiştir. Dolayısıyla görevsizmahkeme veya hâkimin yaptığı işlemler geçersizdir. Böyle bir durumda, yenilenmesi mümkünolan yetkisiz mahkemece yapılan tüm işlemler yenilenecektir. Adeta o iş, yargılama makamının önüne yeni gelen bir iş gibi görülecek ve yepyeni biryargılama yapılacaktır. Ancak, yenilenme olanağıbulunmayan işlemler varlığını sürdürebilecektir. Buişlemlere örnek olarak, dinlenmiş bir tanığın ölmesi veya otopsiden sonra cesedin yeniden otopsiyeolanak vermeyecek hale gelmesi gösterilebilir. Bugibi durumlarda tanık açıklaması ve otopsi işlemigeçerliliğini koruyacaktır.Mahkemeler arasında görev bakımından yetkikonusunda olumlu veya olumsuz yetki uyuşmazlıkları çıkabilir. CMK’nın 4. maddesinin ikinci fıkrasına göre, görev konusunda mahkemeler arasında uyuşmazlık çıktığında, görevli mahkemeyi ortakyüksek görevli mahkeme belirleyecektir. Buna göreyetki uyuşmazlığı, yargı yeri belirlenmesi (merci tayini) adı verilen bir yolla çözülmektedir. Uyuşmazlığıçözen merciin kararı kesindir. Ancak, idari ve adlimahkemeler arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını
çözme yetkisi Uyuşmazlık Mahkemesine aittir.
Bağlantı Bulunmasının Sonuçları, 139. sayfa
CMK’nın9. maddesine göre, bağlantılı suçlardan her birideğişik mahkemelerin görevine giriyorsa, bunlarhakkında birleştirilmek suretiyle yüksek görevli mahkemede dava açılabilecektir. Örneğin, bir kişi, biriasliye öteki de ağır cezalık bir suç işlediğinde, heriki uyuşmazlık da ağır ceza mahkemesinde görülebilecektir. Buna göre, soruşturmayı yapan savcı, bağlantılı olan davaları birlikte, yüksek görevlimahkemede açabilecektir.
