CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU

Delil

Şüpheli veya sanığa şüpheden kurtulması için soyut delillerin toplanmasını isteyebileceği hatırlatılır

İradeyi yardımcı yöntemler

Aldatma

Tanık

Ücret ve masraf almama

Belge delili

belirti delili

bilirkişi

Keşif

Şüpheli, ifadesini alacak olan organı seçme hakkına sahip değildir.

Bir suçun tespiti veya aydınlatılmasına yönelik olarak, müşteki ve suçtan zarar gören ile suç işleme şüphesi altında bulunmayan diğer kişilerin dinlenmesine ve tutanağa geçirilmesine, bilgi alma denir.

Sanığa doğruyu söylediği konusunda yemin ettirilmesi ifade ya da sorgu hususunda uyulması gereken bir kural değildir.

Kişinin aşırı yorulması onun iradesi üzerinde kontrolünü kaybetmesine neden olur. İfade alanın veya sorgulayanın, örneğin çok sık aralıklarla ve uzun süreli ifade alması yormadır. Bunun gibi ifade almadan önce şüpheli veya sanığın yorgun olduğu ve bunu ifade alanın veya sorguyu yapanın fark ederek kullandığı hâllerde de yorma gerçekleşmiş olur.

Suç ortaklarının (şeriklerin) birbirleri hakkında tanıklık yapmaları mümkündür. Ancak bu durum failin bir anlamda kendisi için tanıklık yapması olur. Tanıklık ve sanıklık statülerinin hak ve yükümlülükleri ise birbiriyle çelişmektedir. Kimse kendi aleyhine tanıklık yapmaya zorlanamaz (Ay m.38). Bu nedenle suç ortakları yemin verilmeyen tanıklardandır (CMK m.50/1-c). Suç ortaklarının beyanı bu özel durumlarından dolayı sanıktan gayrı taraf beyanı olarak adlandırılır.

Yalancı tanıklık, TCK m.272’ye göre suçtur. Tanığa, gerçeği söylememesi hâlinde yalan tanıklık suçundan dolayı  cezalandırılacağı anlatılır (CMK m.53/1-b).

Şüpheli ve sanıkla aralarında kanunda öngörülen derecede yakınlık bulunup da tanıklıktan çekinebilecek olan kişiler şunlardır (CMK m.45): 1)Şüpheli veya sanığın nişanlısı, 2) evlilik bağı kalmasa bile şüpheli veya sanığın eşi, 3) şüpheli veya sanığın kan hısımlığından veya kayın hısımlığından üstsoy veya altsoyu, 4) şüpheli veya sanığın üçüncü derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın hısımları, 5) şüpheli veya sanıkla aralarında evlatlık bağı bulunanlar.

Kovuşturma evresinde duruşmada, her tanık, ayrı ayrı ve sonraki tanıklar yanında bulunmaksızın dinlenir.

Devlet sırrı niteliğindeki belgelerin mahkemece incelenmesi mümkündür. Bu belgelerle ilgili özel bir usul vardır.

Olaydan geriye kalan her türlü iz ve esere belirti denir. Sanığın iradesi dışında olaydan geriye kalan iz ve eserlere ise tabii (doğal) belirti denilir. Örneğin; kan, parmak izi, tükürük, saç, elbise parçası, ayak izleri ve fren izleri tabii belirtilerdir. Fail, çoğu zaman bu belirtileri olay yerinde bıraktığının farkında olmaz. Failin iradesi ile veya bir insan tarafından belirli olayları temsil etmek üzere hazırlanmış olan nesnelere ise suni (yapay) belirti denir. Olay yerinde bulunan düğme, tabanca, bıçak ve taşınan şapka gibi.