CEZA HUKUKU

Teşebbüsün şartlarını şu şekilde sıralamak mümkündür: a- Kasten işlenen bir suçun ve bu suçu işlemeye yönelik kastın varlığı b- İcra hareketi niteliğindeki fiillerin gerçekleştirilmesi, c- Suçun icrasına yönelik elverişli hareketlerin gerçekleştirilmiş olması ve d- İcra hareketlerinin failin elinde olmayan nedenlerle tamamlanamaması veya fail tarafından icra hareketleri tamamlanmış olmasına rağmen neticenin gerçekleştirilememesi. İşlenemez suç ise; Suçun konusunun yokluğu hâlinde söz konusu olur. Doğru cevap A'dır.

Gönüllü vazgeçme hukuki mahiyeti itibariyle, cezayı kaldıran şahsi bir sebeptir. gönüllü vazgeçme ancak icrası tamamlanmamış suçlar bakımından söz konusu olabilir. Gönüllü vazgeçme, failin iradi olarak icra hareketlerini sürdürmemesini veya icra hareketlerini tamamlamasına rağmen kendi çabasıyla neticenin gerçekleşmesini engellemesini gerektirmektedir. Gönüllü vazgeçmenin hükmünü icra ederek faili ceza sorumluluğundan kurtarabilmesi, bunun başarılı olmasına bağlıdır. Ciddi çabalarına rağmen suç tamamlanmış ve netice gerçekleşmişse fail tamamlanmış suçtan dolayı sorumlu tutulacaktır.  Doğru cevap C'dir.

Suçun tamamlanmasından sonra failin gönüllü olarak yol açtığı zararı veya sebebiyet verdiği neticeyi gidermeye yönelik olarak gerçekleştirdiği davranışlara etkin pişmanlık denir.

Bir suçun işlenişine katılan, fakat gerçekleştirmiş olduğu katkıyla suçun kanuni tanımında yer alan fiil üzerinde hakimiyet kuramayanlara şerik denilmektedir. TCK, iştirakte şeriklik statüsü olarak azmettirme ve yardım etmeye yer vermiştir. Doğru cevap C'dir.

Dolaylı faillikte, aracı durumundaki kişinin iradesine hakimiyet yoluyla suçun kanuni tarifindeki fiil üzerinde hakimiyet kurulmaktadır. Doğru cevap E'dir.

TCK’nın esas aldığı sisteme göre iştirakten dolayı sorumluluğun doğumu için kasten ve hukuka aykırı işlenmiş bir fiilin varlığı yeterlidir, ayrıca bu fiili işleyen kişinin kusurlu addedilmesi gerekli değildir. İştirakten dolayı cezai sorumluluğun söz konusu olabilmesi için asıl fiilin niteliklerini belirleyen ve suçun işlenişine iştirak edenlerin cezalandırılmasını önleyen kişisel nedenler göz önünde bulundurulmaksızın kendi kusurlu fiiline göre cezalandırılacağını belirten bu ilkeye “niteliksel bağlılık kuralı” denilmektedir. Niteliksel bağlılık kuralının kapsamını belirleyen bu düzenleme sadece kusurluluğu etkileyen hallerin değil, şahsi cezasızlık sebepleri ve cezayı kaldıran şahsi sebeplerin de şeriklerin sorumluluğu üzerinde etkili olmadığını belirtmektedir. TCK’da bir suçun işlenişine şerik olarak katılan kişilerin hangi şartlarda failin işlediği suçtan sorumlu tutulacakları bağlılık kuralı vasıtasıyla açıkça belirtildiğinden, nitelikli hallerin suç ortaklarına geçişi konusunda ayrıca bir hükme yer verilmemiştir. Buna göre
şeriklerin sorumluluğu failin şahsına ve işlediği fiile bağlılık arz etmektedir. Ancak bu sorumluluğun belirlenmesinde azmettirenin ve yardım edenin kastı, yani iradesi de belirleyicidir. Doğru cevap D'dir.

Ortada birden çok suç bulunmasına rağmen faile tek ceza verilmesinin öngörüldüğü hallerde suçların içtimaından söz edilir. Kural gerçek içtima olmakla birlikte, TCK’da birden çok suç işlenmiş olmasına rağmen faile tek suçtan dolayı ceza verilmesini gerektiren hallere yer verilmiştir. Ortada birden çok suç bulunmasına ve dolayısıyla faile işlediği suçların sayısı kadar ceza verilmesi gerekmesine rağmen, faile tek ceza verilmesini öngören ceza hukuku kurumuna suçların içtimaı denilmektedir. Doğru cevap D'dir.

TCK’da suçların içtimaı başlığı altında bileşik suç (m. 42), zincirleme suç (m. 43) ve fikri içtima (m. 44) konuları düzenlenmiştir. Doğru cevap B'dir.

Zincirleme suç TCK’nın 43. maddesinin ilk fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre, “Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak, bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır.” Görüldüğü gibi zincirleme suç hâlinde ortada birden çok fiil ve birden çok suç vardır. Ortada birden fazla fiil ve fiil sayısınca suç var ise de bu suçların aynı kişiye karşı bir suç işleme kararının icrası kapsamında işlendiği hâllerde, faile işlemiş olduğu suç sayısınca değil tek ceza verilecek ve bu cezada belli bir oranda artırım yapılacaktır. Doğru cevap C'dir.

TCK’nın 43. maddesinin 3. fıkrasında, “kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz” denilmek suretiyle, sözü geçen suçlar zincirleme suç ve aynı neviden fikri içtimaın kapsamı dışında tutulmuştur. Bu durumda, fıkrada sayılan bu suçlar, aynı fiille birden çok kişiye karşı işlendiği takdirde gerçek içtima kuralı uygulanacak, yani her bir suçtan dolayı fail ayrı ayrı cezalandırılacaktır. Doğru cevap A'dır.

Teşebbüs, icraya başlama ile tamamlanma arasında söz konusu olabilen bir kurumdur.teşebbüsün tamamlanmış suça göre farklı olan yönü, suçun maddi unsurlarından fiil veya netice yönünden tamamlanamamış olmasıdır. Tamamlanmış suçlarda, suçun yapısal olarak incelenmesine tipikliğin maddi unsurlarından başlanırken, teşebbüs aşamasında kalan suçlarda ise bu unsur teşebbüsü var eden eksikliği bünyesinde bulundurmaktadır.

Teşebbüsün şartlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

a- Kasten işlenen bir suçun ve bu suçu işlemeye yönelik kastın varlığı

b- İcra hareketi niteliğindeki fiillerin gerçekleştirilmesi,

c- Suçun icrasına yönelik elverişli hareketlerin gerçekleştirilmiş olması

d- İcra hareketlerinin failin elinde olmayan nedenlerle tamamlanamaması

İcraya başlama, “işlenmek istenen suç tipiyle belirli bir yakınlık ve bağlantı içindeki hareketlerin yapılması”nı ifade eder.

C seçeneğinde verilen bilgi teşebbüs için söylenebilecek bir durumdur.

B seçeneğinde verilen bilgi etkin pişmanlık için geçerli olan bir durum olup diğer seçeneklerin hepsi gönüllü vazgeçme için söylenebilecek yargılardır.

Müşterek faillik bir başkasının fiilini tek taraflı bir onaylamayla ve fiilen suça katılmakla gerçekleşmez, bilinçli ve iradi karşılıklı birlikte hareket gereklidir.

Bileşik suç, gerçekte suçların içtima şekillerinden birisi değildir. Zira bileşik suç hâlinde ortada birden çok suç yoktur, tek suç vardır.  Zincirleme suç hâlinde, hem birden çok fiil hem de birden çok suç vardır.

Fikri içtimaın diğer şartını, tek fiille birden fazla suçun oluşumuna sebebiyet verilmesi

oluşturmaktadır.