CEZA HUKUKU

Suçun maddi unsurlarında hataya unsur yanılgısı veya fiili hata da denilmektedir. Bu durumun ortaya çıkması için failin tasavvurunun, zihninden geçirdiği gerçeğe uygun olsa bunun suç teşkil etmeyecek olması gerekir. Örneğin, bir avcı kurt sanarak bir arkadaşına ateş ederse bu durumda failin suçun konusunda ve fiil üzerinde hataya düştüğü söylenebilir. Doğru cevap A' dır.

Suçun nitelikli hallerinde hata, nitelikli hale ilişkin kastı ortadan kaldırır. Bahsedilen örnekte A kişisi mala zarar verme suçunun nitelikli hali olan kamu malına zarar verme nitelikli hali nedeniyle cezalandırılamaz. Bu halde, A kişisi sadece suçun temel şekliyle cezalandırılır. Doğru cevap B' dir.

Kast “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi” olarak tanımlanmıştır.

Örneğimizde konut dokunulmazlığı ihmal edilmiş ve mala zarar verme suçu işlenmiştir. Dolayısıyla fiil hukuka aykırı olarak gerçekleşmiştir. Diğer yandan eylemde bir zorunluluk hali (donmamak amacıyla sığındığı için) söz konusu olduğu için onu kusurlu saymak mümkün değildir. Doğru cevap B' dir.

Faile karşı ''kişisel bir kınama'' olarak, işlediği fiille ilgili olarak iradenin oluşumunun kınanabilirliği kusur olarak ifade edilir. Kusur, işlediği fiilden dolayı failin kişilik olarak kınanıp kınanamayacağı ile ilgilidir. Doğru cevap A' dır.

Neticeli bir suç söz konusu olduğunda fail, suçun kanuni tanımında fiile ilişkin neticenin gerçekleşebileceğini bilmelidir. Ayrıca fail, fiili ile netice arasında nedensellik bağının bulunduğunu da bilmelidir. Dolayısıyla kast, suçun yazılı olmayan unsurlarını (nedensellik bağını) da kapsar. Doğru cevap C' dir.

Taksir, kastın hafifletici bir şekli değildir. Doğru cevap E' dir.

Bilinçli taksirde fail, suçun konusu bakımından somut bir tehlikenin varlığını öngörmesine rağmen, ya bu tehlikenin derecesini azımsamasından ya kendi yeteneğini abartmasından ya da şansına güvenmesinden dolayı kanuni tanıma uygun bir neticenin gerçekleşmeyeceğine güven beslemektedir. Örneğimizde de bu tanımdan yola çıkarak bilinçli taksir söz konusudur. Doğru cevap A' dır.

Kasten işlenen suçlardan kaynaklanan ağır neticeler fail tarafından bilinmekteyse veya muhtemel addedilmişse kast-kast kombinasyonundan; kasten işlenen fiilden kaynaklanan ağır neticeler fail tarafından öngörülebilir nitelikteyse ve fail tarafından öngörülmemişse kast-taksir kombinasyonundan söz edilir. Dolayısıyla doğru cevap E' dir.

Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar, temel suç tipi ve bunun sebebiyet verdiği ağır veya başkaca neticenin birleşiminden meydana gelmektedir. Bu durumda, netice sebebiyle ağırlaşmış suçlarda sorumluluk için kasten işlenen temel suç tipinin tüm unsurlarının gerçekleşmesi, bunun sonucu olarak gerçekleşen ağır netice bakımından ise failin en azından taksirinin varlığı gerekir. Örneğimizde de S' nin kadına karşı işlediği suç kasıtlı iken korku neticesinde bebeğin erken doğması ise taksire bağlıdır. Dolayısıyla doğru cevap D' dir.

Failin işlediği suçun maddi unsurları hakkındaki bilgisinin derecesine göre kast, doğrudan kast ve olası kast şeklinde ikiye ayrılmaktadır.

Bilinçsiz taksir “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir

Bilinçli taksirle işlenen suçların haksızlık içeriği bilinçsiz taksirle işlenen suçlara nazaran daha ağırdır. Bu nedenle, bilinçli taksirle işlenen suçlarda, suçun bilinçsiz taksirle işlenen şekli için tayin edilen cezanın üçte birden yarısına kadar artırılması öngörülmüştür

Bir fiilin, kast edilenden daha ağır veya başkaca bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesine netice sebebiyle ağırlaşmış hâl denilmektedir.

Kast Kanunun 21. maddesinin ilk fıkrasında “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre kastın, bilme ve isteme olmak üzere iki kurucu unsuru bulunmaktadır.

TCK’nın 21. maddesine göre, “suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır”. Tipikliğin
manevi unsurunun gereği olarak fail her bir tipiklik unsuru bakımından kasten hareket etmelidir.

TCK’nın 21. maddesine göre, “suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır”. Tipikliğin manevi unsurunun gereği olarak fail her bir tipiklik unsuru bakımından kasten hareket etmelidir. Bu kural gereğince, suçun kanuni tanımında fiilin kasten işleneceğinin açıkça
belirtilmesine gerek yoktur. “Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır” kuralı, her (kasti) suçla birlikte okunması ve böylece yazılı (sübjektif) tipiklik unsuru olarak göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle ancak kasten işlenen fiiller cezalandırılabilir, açıkça ve ayrıca belirtilmedikçe taksirli hareketler cezalandırılmaz (m. 21/1 cümle 1, m. 22/1). Dolayısıyla kural olarak kast, istisnai olarak da taksir manevi unsurun temel iki şeklini oluşturmaktadır

Taksir, bir kimsenin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmak suretiyle istemediği ve fakat öngörülebilir bir neticeyi gerçekleştirmesi olarak tarif edilmektedir.

İcrai veya ihmali bir hareketi gerçekleştiren failin, kanuni tanıma uygun bir neticenin gerçekleşebileceğini öngörmesi gerekirken, kendisinden beklenen özeni göstermeyerek böyle bir neticenin meydana gelmesine sebebiyet vermesi hâlinde bilinçsiz taksir vardır. Örneğin avdan dönen A, tüfeğin mekanizmasındaki fişekleri almadan evin girişinde duvara dayar ve bahçeye dolaşmaya çıkar. Babasının geldiğini gören evin küçük oğlu B, kapıya çıkar, babasının duvara dayalı vaziyette bıraktığı tüfeği görür ve kurcalamaya başlar. Aniden ateş alan tüfek, evin önünde temizlik yapan annenin yaralanmasına sebebiyet verir.

Bir fiilin, kastedilenden daha ağır veya başkaca bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesine netice sebebiyle ağırlaşmış hâl denilmektedir. Kanunda açıkça düzenlenen bu gibi hâllerde, kişi bu neticeler bakımından en azından taksirinin varlığı hâlinde sorumlu olacaktır.