CEZA HUKUKU - Deneme Sınavı - 4

Örneğimizde konut dokunulmazlığı ihmal edilmiş ve mala zarar verme suçu işlenmiştir. Dolayısıyla fiil hukuka aykırı olarak gerçekleşmiştir. Diğer yandan eylemde bir zorunluluk hali (donmamak amacıyla sığındığı için) söz konusu olduğu için onu kusurlu saymak mümkün değildir. Doğru cevap B' dir.

Faile karşı ''kişisel bir kınama'' olarak, işlediği fiille ilgili olarak iradenin oluşumunun kınanabilirliği kusur olarak ifade edilir. Kusur, işlediği fiilden dolayı failin kişilik olarak kınanıp kınanamayacağı ile ilgilidir. Doğru cevap A' dır.

Neticeli bir suç söz konusu olduğunda fail, suçun kanuni tanımında fiile ilişkin neticenin gerçekleşebileceğini bilmelidir. Ayrıca fail, fiili ile netice arasında nedensellik bağının bulunduğunu da bilmelidir. Dolayısıyla kast, suçun yazılı olmayan unsurlarını (nedensellik bağını) da kapsar. Doğru cevap C' dir.

Taksir, kastın hafifletici bir şekli değildir. Doğru cevap E' dir.

Bilinçli taksirde fail, suçun konusu bakımından somut bir tehlikenin varlığını öngörmesine rağmen, ya bu tehlikenin derecesini azımsamasından ya kendi yeteneğini abartmasından ya da şansına güvenmesinden dolayı kanuni tanıma uygun bir neticenin gerçekleşmeyeceğine güven beslemektedir. Örneğimizde de bu tanımdan yola çıkarak bilinçli taksir söz konusudur. Doğru cevap A' dır.

Kasten işlenen suçlardan kaynaklanan ağır neticeler fail tarafından bilinmekteyse veya muhtemel addedilmişse kast-kast kombinasyonundan; kasten işlenen fiilden kaynaklanan ağır neticeler fail tarafından öngörülebilir nitelikteyse ve fail tarafından öngörülmemişse kast-taksir kombinasyonundan söz edilir. Dolayısıyla doğru cevap E' dir.

Netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar, temel suç tipi ve bunun sebebiyet verdiği ağır veya başkaca neticenin birleşiminden meydana gelmektedir. Bu durumda, netice sebebiyle ağırlaşmış suçlarda sorumluluk için kasten işlenen temel suç tipinin tüm unsurlarının gerçekleşmesi, bunun sonucu olarak gerçekleşen ağır netice bakımından ise failin en azından taksirinin varlığı gerekir. Örneğimizde de S' nin kadına karşı işlediği suç kasıtlı iken korku neticesinde bebeğin erken doğması ise taksire bağlıdır. Dolayısıyla doğru cevap D' dir.

İlgili rıza beyanında bulunmuş olmalıdır. Rıza beyanı açık veya örtülü, yazılı veya
sözlü olabilir. Ancak rıza açıklaması mutlaka suçtan önce veya suçun icra hareketlerinin
yapılması sırasında olmalıdır. Rıza fiilin işlenmesi sırasında da mevcut olmalıdır. Yani
fiil işlendiğinde geri alınmamış olmalıdır. Rıza, yanılma, korkutma, hile ve şaka yolu ile
açıklanmışsa, geçerli değildir.

karanlık bir yolda yürüyen kişi, arkasından hızla kendisine doğru gelmekte olan şahsın saldıracağını düşünerek savunmada bulunur. Böyle bir durumda fail olayda meşru savunmanın şartlarından haksız bir saldırının varlığında hataya düşmektedir. Gerçekten failin düşündüğü doğru olsaydı fiili hukuka uygun olacaktı. Daha önce belirtildiği üzere hukuka uygunluk nedeninin maddi şartları hakkındaki bilgi kasta dâhildir. Bu nedenle bir hukuka uygunluk nedeninin maddi şartları oluşmadığı hâlde, bu şartların gerçekleştiği inancıyla hareket eden kişinin, işlediği fiille bir haksızlığı gerçekleştirme kastıyla hareket ettiği söylenemez. Ancak hataya düşmek konusunda taksiri varsa ve işlenen suçun taksirli şekli de kanunda cezalandırılıyorsa, fail bu suçtan dolayı cezalandırılabilecektir. Yukarıdaki örnekte failin arkasından gelen kişiyi kendisine
saldıracağını zannederek yaraladığını düşünelim. Failin saldırının varlığı konusunda düştüğü hata kastını kaldıracağından, kasten yaralama suçu oluşmaz. Eğer fail daha dikkatli ve özenli olsaydı, kendisine yönelik bir saldırının olmadığını anlayabilirdi diyebiliyorsak, bu durumda fail taksirle yaralamadan dolayı (m. 89) sorumlu olacaktır.

TCK’nın “sınırın aşılması” başlığını taşıyan 27. maddesi “(1) Ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın kast olmaksızın aşılması hâlinde, fiil taksirle işlendiğinde de cezalandırılıyorsa, taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birinden üçte birine kadarı indirilerek hükmolunur. (2) Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmez.” şeklindedir.

Ceza hukukunun bağlantı noktasını, yönlendirici iradenin ürünü olup belli bir maksada
yönelik olarak gerçekleştirilen fiil oluşturmaktadır. Kişi bu fiiliyle kişiliğini göstermekte,
şahsiyetini ortaya koymaktadır. Dolayısıyla somut olayda bir hukuka uygunluk nedeni
varsa, ancak bunun bilincinde bir fiili işleyen kişi hukuka uygunluk nedeninin tanınma
amacına uygun bir şekilde hareket etmiş sayılır. Bu nedenle, bir hukuka uygunluk nedeninin şartlarının objektif olarak gerçekleştiği, ancak failin bunu bilmediği bir olayda bu hukuka uygunluk nedeninden yararlanmaması gerekir. Ancak objektif olarak gerçekleşen hukuka uygunluk nedeni, neticeli suçlarda, neticenin ifade ettiği haksızlığı ortadan kaldırır. Dolayısıyla faile, sadece işlemiş olduğu fiilin ifade ettiği haksızlık isnat edilir. Buna göre, objektif olarak gerçekleşen hukuka uygunluk nedeni, neticeli suçlarda failin suça teşebbüsten dolayı cezalandırılmasını sonuçlar.

İcra ve İflas Kanunu’nun verdiği yetkiyi kullanarak haciz işlemi yapmak için başkasının konutuna giren icra memurunun konut dokunulmazlığını ihlal suçunu (m.116) işlediği söylenemeyecektir.

“bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz” (MK m. 2/2). Örneğin
basın yoluyla işlenen suçlarda hukuka uygunluk nedenleri arasında yer alan ve kaynağını Anayasa’nın 28 ve devamı maddelerinden alan “hakkın kullanılması” kapsamındaki haber verme ve eleştiri hakkının söz konusu olabilmesi için, haberin gerçek ve güncel olması,verilişinde kamu ilgi ve yararının bulunması ve olay ile olayın anlatılışı arasında fikri bağ bulunması gerekir. Bu unsurlardan birinin dahi gerçekleşmemesi haber verme ve eleştiri hakkını ortadan kaldırır ve fiili hukuka aykırı kılar.

Gerçekleşmekte olan, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan saldırılara karşı meşru savunmada bulunulabilir. Başlamamış veya bitmiş bir saldırıya karşı meşru savunmadan söz edilemez. Henüz gerçekleşmemekle birlikte gerçekleşmesi veya bitmekle birlikte tekrarı muhakkak olan bir saldırıya karşı da meşru savunma mümkündür. Bu nedenle saldırıya son verip kaçan bir kimsenin arkasından giderek ateş etmek, meşru savunma olarak değerlendirilemez. Henüz başlamamış, gelecekteki muhtemel bir saldırıya karşı da meşru savunmanın varlığı kabul edilemez. Çünkü bu durumda, muhtemel saldırının, devletin yetkili makamlarına bildirilmesi suretiyle engellenmesi mümkündür.

A) Saldırıyla orantılı olmak zorundadır. ( DOĞRU )

B) Saldırı bitmişse tekrarı kesin olmalıdır.(DOĞRU) (Henüz gerçekleşmemekle birlikte gerçekleşmesi veya bitmekle birlikte tekrarı muhakkak olan bir saldırıya karşı da meşru savunma mümkündür.)

C) Başlamamış bir saldırıya karşı meşru savunma yapılamaz. (DOĞRU) (Başlamamış veya bitmiş bir saldırıya karşı meşru savunmadan söz edilemez. )

D) Bitmiş saldırının tekrarı muhtemel ise meşru savunma yapılabilir.(YANLIŞ) (Henüz başlamamış, gelecekteki muhtemel bir saldırıya karşı da meşru savunmanın varlığı kabul edilemez. Çünkü bu durumda, muhtemel saldırının, devletin yetkili makamlarına bildirilmesi suretiyle engellenmesi mümkündür.)

E)Başka bir kişiyi korumak için meşru savunma yapılabilir. ( DOĞRU )

Failin işlediği suçun maddi unsurları hakkındaki bilgisinin derecesine göre kast, doğrudan kast ve olası kast şeklinde ikiye ayrılmaktadır.

Bilinçsiz taksir “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir

Bilinçli taksirle işlenen suçların haksızlık içeriği bilinçsiz taksirle işlenen suçlara nazaran daha ağırdır. Bu nedenle, bilinçli taksirle işlenen suçlarda, suçun bilinçsiz taksirle işlenen şekli için tayin edilen cezanın üçte birden yarısına kadar artırılması öngörülmüştür

Bir fiilin, kast edilenden daha ağır veya başkaca bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesine netice sebebiyle ağırlaşmış hâl denilmektedir.

Kast Kanunun 21. maddesinin ilk fıkrasında “suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir” şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre kastın, bilme ve isteme olmak üzere iki kurucu unsuru bulunmaktadır.

TCK’nın 21. maddesine göre, “suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır”. Tipikliğin
manevi unsurunun gereği olarak fail her bir tipiklik unsuru bakımından kasten hareket etmelidir.