CEZA HUKUKU BİLGİSİ

Kusur, gerçekleştirdiği haksızlık nedeni ile “irade oluşumu” temelinde fail hakkında bulunulan kınama yargısıdır.

Kast, suç teşkil eden haksızlığın sübjektif unsurunu oluşturur ve suçun yasal tanımında yer alan objektif nitelikli unsurların (tipikliğin objektif unsurları) fail tarafından bilinmesini ifade eder. Fakat bir fiilin kasten icra edilmesi, failin her zaman kusurlu olduğu anlamına gelmez.

İnsanın çevresindeki olayları gözlemleyebilme ve gözlemlerinden sonuçlar çıkarabilme yeteneğine algılama yeteneği denir. Algılama yeteneği, insanın zihni gelişiminin yanında içinde yaşadığı sosyal ve kültürel çevreye göre gelişme gösterir.

İrade yeteneği, davranışlarını hukukun icaplarına göre yönlendirebilme yeteneğidir. Kişi, haksızlık bilincine binaen haklı olan davranışla haksızlık teşkil eden davranış arasında tercih yapabilme ve davranışlarını bu tercihi doğrultusunda yönlendirebilme imkânına sahipse, irade yeteneğinin varlığından söz edilir.

TCK’nın öngördüğü sistem çerçevesinde kusurluluğu etkileyen nedenler şunlardır:

Zorunluluk halinde işlenen fiil, suç teşkil eden bir haksızlık olma özelliğini muhafaza eder. Dolayısıyla, zorunluluk halinde işlenen fiil dolayısıyla verilen zarar bakımından tazminat sorumluluğu devam eder.

Kastı kaldıran hata halleri şunlardır:

Kusurluluğu etkileyen hata halleri ise şunlardır:

Şahsi cezasızlık sebepleri, suçun işlendiği sırada var olan ve failin cezalandırılmasına engel olan şahsa bağlı sebeplerdir. Cezayı kaldıran şahsi sebepler ise, suçun işlendiği sırada bulunmayan, ancak suç işlendikten sonra ortaya çıkan ve kişiye hiç ceza verilmemesini ya da cezada indirim yapılmasını sağlayan sebeplerdir.

Failin cezalandırılabilmesi için varlığı gerekli olan şartlar “objektif cezalandırılabilme şartları” olarak adlandırılmaktadır.