Kişilere Karşı Suçlar

Kasten öldürme suçu TCK’nın 81. maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu hükme göre “Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.” Suçun nitelikli hali 82. maddede, ihmali hareketle işlenen şekli ise 83. maddede düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler sonucu olarak, kasten öldürme suçunu ikiye ayırmak mümkündür: İcrai davranışla işlenen kasten öldürme (TCK m. 81-82) ve ihmali davranışla işlenen kasten öldürme (TCK m. 83). 

Failin yaralamak kas­tıyla gerçekleştirdiği fiilin sonucunda mağdur öl­müş olabilir. Bu hâlde netice sebebiyle ağırlaşmış suçtan bahsedilmektedir           (TCK m. 23). Öyleyse failin sorumluluğu kasten yaralamanın neticesi sebebiyle ağırlaşmış hâllerinden birisi olan TCK m. 87/4 çerçevesinde değerlendirilmelidir. Keza ölüm neticesi, failin dikkat ve özen yükümlülüğü­ne aykırı davranışından da kaynaklanmış olabilir. Bu durumda ise failin ceza sorumluluğu taksirle ölüme sebebiyet verme suçu bağlamında ele alın­malıdır (TCK m. 85).

Nedenselliğin öngörülemeyen biçimde geliştiği atipik durumlarda, fail neticeden sorum­lu tutulmayacaktır. Farz edilsin ki failin öldürmek amacıyla silahla yaraladığı kişi, hastaneye kaldırılırken ambulansın kaza yapma­sı nedeniyle ölmüştür. Bu olayda failin eylemi ile ölüm neticesi arasında şart teorisine göre nedensel­lik bağının olduğu söylenebilecektir; zira fail mağ­duru vurmasaydı, mağdur ambulansla hastaneye götürülmeyecekti ve bu ambulansın kaza yapması sonucu da ölmeyecekti. Eğer so­mut olayda netice failin işlemiş olduğu fiilin eseri olarak nitelenemiyorsa, söz konusu neticeden failin sorumlu tutulması mümkün değildir. Daha da basit ifade etmek gerekirse, nedenselliğin öngörülemeyen biçimde geliştiği atipik durumlarda, fail neticeden sorum­lu tutulmayacaktır. Yukarıdaki örnekten devam edilecek olursa, ambulansın kaza yapması sonucu ölümün meydana gelmesi hâlinde, ölüm neticesi faile isnat edilmez ve fail kasten öldürme suçuna teşebbüsten dolayı cezalandırılır.

Kasten öldürme­nin nitelikli hâlleri, TCK’nın 82. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; “(1) Kasten öldürme suçunun; a) Tasarlayarak, b) Canavarca hisle veya eziyet çektirerek, c) Yangın, su baskını, tahrip, ba­tırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silâh kullanmak suretiyle, d) Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş veya kardeşe karşı, e) Ço­cuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı, f ) Gebe olduğu bilinen kadına karşı, g) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle, h) Bir suçu gizle­mek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesi­ni kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla, i) Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle, j) Kan gütme saikiyle, k) Töre saikiyle, İşlenmesi hâlinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.”

Doğrudan kast ile olası kast arasındaki fark, ölüm neticesinin gerçekleşmesi­ne yönelik öngörünün mutlak mı muhtemel mi olduğu noktasında toplanmaktadır. Fail, suçun kanuni tanımındaki unsurları bilerek ve isteye­rek gerçekleştiriyorsa, doğrudan kastla hareket etmektedir. Olası kast durumunda ise fail, suçun kanuni tanı­mında yer alan unsurlardan birinin somut olayda gerçekleşebileceğini muhtemel olarak öngörmesi­ne rağmen, neticenin meydana gelmesini kabul­lenmektedir.

Meşru savunmada sınır, kişinin maruz kaldığı saldırı nedeniyle içine düştüğü korku, telaş veya heyecandan dolayı değil de böyle bir saldırıya maruz kalınmasına duyulan öfke nedeniyle aşılmışsa, haksız tahrik hükmünün uygulanması gerekir (TCK m. 29).

TCK m. 39/2.

Kasten öldürme suçundan dolayı açılan davalar ağır ceza mahkemesinde görülür.

Mağdu­run bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir: Bu suçun oluşabilmesi için mağdurun insan olması ve canlı olması gerekmektedir. Bu bakımdan ana rah­minde bulunan cenin, bu suçun mağduru olamaz. Henüz doğmamış cenine yönelik müdahaleler ço­cuk düşürtme gibi başkaca suçların oluşumuna se­bebiyet verir. Keza failin fiilinden evvel ölmüş olan kişi de bu suçun mağduru olamaz.

İki suç ara­sındaki fark, ölüme neden olan fiilin ifade ettiği haksızlık bakımından ortaya çıkmaktadır. Kasten öldürmede fail, mağdurun yaşamını sona erdir­mek amacıyla hareket ettiği hâlde; taksirle öldür­mede, failin fiilinin yönelik olduğu netice ölüm değildir. Taksirle öldürme, failin başka amaçlarla gerçekleştirdiği davranıştan ölüm neticesinin do­ğabileceğini dikkatsiz ve özensiz davranması ne­deniyle öngörmemesidir.

Taksirle öldürme suçu, TCK’nın 85. madde­sinde; “(1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile ceza­landırılır. (2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Bilinçsiz taksir failin, öngörü­lebilir neticeyi öngörememesi hâlinde mevcuttur. Bilinçli taksir ise, kişinin öngördüğü neticeyi iste­memesine karşın, neticenin meydana gelmesi ola­rak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla bilinçli taksir ve bilinçsiz taksir, yani taksir, objektif dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali ve öngörülebilirlik kav­ramları üzerine inşa edilmiştir.

Somut olayda, failin, kasten yaralama maksadıyla mı, yoksa öldürme maksadıyla mı hareket ettiği hususu, mağdurdaki yaraların sayısı, yeri ve her birinin yaşamsal tehlike oluşturup oluşturmadığına bakılarak belirlenir.

Fiil ve Netice konusuna baktığımızda Kasten yaralama suçu kapsamında değerlendirmemiz gerekir..

TCK’nın “suçun gece vakti işlenmesi” baş­lığını taşıyan 143. maddesine göre; “Hırsızlık suçu­nun gece vakti işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”

Yakalanmış balıklar ya da vahşi hayvanlar hırsızlık suçunun ko­nusu olurlar; zira bu durumda malın sahipsiz ol­madığı kabul edilir.

Kleptomani (çalma hastalığı), hırsızlık suçu bakımından önemlidir. Bi­lindiği üzere kleptomanide kişi, haksızlık oluşturan bir fiil icra ettiğinin, hırsızlık suçu işlediğinin bi­lincinde olmasına rağmen hastalığı nedeniyle ken­disini hırsızlık suçunu işlemekten alıkoyamamakta; iradesine hâkim olamamaktadır. Bu itibarla klepto­mani, irade unsuru üzerinde etkili olması nedeniyle somut olayda failin kusurunu ortadan kaldırabilir.

Cinsel saldırı kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.

Mağdur, failin attığı tokat nedeniyle duyma yetisini kaybetmiş olabilir. Keza mağdur, failin kasten yaralaması sonucu ölmüş dahi olabilir. Bu gibi hâllerde failin nasıl cezalandı­rılacağını “Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” başlığını taşıyan TCK m. 87 hükmü ortaya koymaktadır.

Taksirle bir insanın ölümüne neden olmanın cezası iki yıldan altı yıla kadar hapistir. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralan­masına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Failin bilinçli taksir içinde hareket etmiş olması durumunda ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.