ÇEVRE SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 3

İngiliz bilim insanı C. P. Snow'un 20. yüzyılın ikinci yarısında ortaya attığı iki kültür kavramı fen (doğa) bilimleri ile sosyal ve beşeri bilimler arasındaki farka işaret etmektedir. Modern dünya biliminde by ayrım sorgulanır hale gelmiş ve interdisipliner araştırmalar değer kazanmış olsa da iki kültür ayrımının bilimsel dünyada hala hâkim olduğunu görüyoruz.

Doğru cevap E'dir.

19. yüzyılda bilim alanının disiplinlere ayrılması, sosyal bilimciler tarafından bir problem olarak Gulbenkian Komisyonu’nun Sosyal Bilimleri Açın (1996) başlıklı raporunda ele alınmıştı. Immanuel Wallerstein’in başkanlığında 1993 yılında oluşturulan “Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılandırılması için Gulbenkian Komisyonu” sosyal bilimlerin rolünü, kendi disiplinleri arasındaki ilişkileri incelemiş, bir yanda da beşerî ve doğa bilimleriyle kurduğu ilişkileri değerlendirmiştir.

Doğru cevap B'dir.

Antroposen dünyanın içinde olduğu Holosen döneminden insan etkileriyle çıkmakta olduğunu savunur. Diğer bir deyişle, “İnsan Çağı” olarak da kullanılan antroposen kavramı, insanlığın küresel çapta jeolojik etki yaratan bir aktör hâline geldiğine işaret eder. Antroposen kavramının kendisini sorunsallaştıran araştırmacılar, “kapitalosen” gibi yeni kavramlar üreterek insanları tek bir kategori olarak ele alamayacağımızı, farklı insan gruplarının dünya üzerindeki etkilerinin farklılaştığını, jeolojik dönüşümü yaratanın insanlık değil kapitalist üretim sistemi olduğuna dikkat çekiyorlar.

Holosen döneminin kapanıp Antroposen döneminin ne zaman başladığına yönelik tartışmalar halen devam etmektedir. Yaygın olarak Sanayi Devrimi başlangıç noktası olarak önerilirse de bazıları tarımın başlangıcını bu yeni jeolojik dönemin başlangıcı olarak alınması gerektiğini söylüyor. 1940’lardaki nükleer çağı da bu tartışmalarda bir referans noktası olarak görüyoruz. 

Dolayısıyla antroposen dönemin 17. yüzyılda başladığı doğru değildir. Doğru cevap E'dir.

İnsanlığın/toplumların/kültürlerin doğayla ilişkilenme biçiminin sonuçları bilimin amacını ve değerini yeniden düşündürüyor. 1990’larda başlayan ve yakın zamanda birçok bilim alanında yaygınlaşan “post-normal bilim” tartışmaları da bu durumu yansıtıyor. Bilim ve teknoloji felsefecileri Silvio Funtowicz ve Jerome Ravetz (1993) tarafından ilk kez kullanılan “post- normal bilim” kavramı, özellikle iklim değişikliği problemi karşısında birçok bilim insanı ve siyaset yapıcılar tarafından da benimsenmektedir. Bu kavramla iklim değişikliğinin küresel ve/veya gezegensel ölçekte belirsizliklerle bezeli bir sorun olduğu göz önüne alınınca gözlem ve deneylerle kesin sonuçlara, bilimsel yasalara ulaşmayı hedefleyen bilim anlayışının bu sorunun çözümünde yetersiz kaldığı vurgulanmaktadır.

Doğru cevap C'dir.

Günümüzde özellikle çevresel sorunlar dikkate alındığında gözlem ve deneylerle kesin sonuçlara, bilimsel yasalara ulaşmayı hedefleyen bilim anlayışının bu sorunun çözümünde yetersiz kaldığı vurgulanmaktadır. Laboratuvarda yapılan bilimin ötesine geçerek ilgili farklı aktörlerin de bilimsel bilgi üretim süreçlerine katılımının gerekli olduğu tartışılmaktadır. “Sürdürülebilirlik bilimi” gibi yeni disiplinler ötesi bilimsel alanları kurulmaktadır. Bilim dünyasında disipliner sınırlar bir yandan korunmaya çalışılırken diğer yandan disiplinler ötesi bilim tartışmaları ve pratikleri öne çıkmaya başlıyor. Görünen o ki “bilimin” ne olduğunu yeniden tanımlama süreci içindeyiz ve bu sürecin toplumların “doğa” ile bildiğimiz ve/veya yeni ilişkilenme biçimlerinden etkilendiği ve eş zamanlı olarak bu ilişkileri de şekillendirmekte olduğu aşikâr. 

Doğru cevap D'dir.

Marver'in Ortaçağ kentlerine dair: ' Duvarlarla çevrili insan yerleşimleri' ifadesi o dönemdeki en önemli kent tanımı sayılmaktadır.

Ortaçağın ilk dönemlerinde feodal toplum yapısı nedeniyle kentler zayıflamıştır şeklinde düzeltilmelidir.

Türkiye 1950'li yıllardan itibaren artan bir kentleşme süreci içine girmiştir

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde kentleşme olgusu I, II ve III açısından farklı özelliklere sahiptir.

Tarım arazilerinin üzerinde yapılaşma artmıştır.

Milattan Önce 6000

Kentleşme hızlanmıştır.

500.000

1.5 santigrat

1.5 santigrat derece hedefinin üzerinde ısınma olmuştur.

Montreal Mutabakatı

1996-İSTANBUL

40

Sürdürülebilir kent

2016