ÇEVRE SORUNLARI VE POLİTİKALARI - Deneme Sınavı - 11

“Çevrecilik” ise, çevreye duyulan ilgiden, bu ilgi ve çevre koruma kaygılarından hareketle tanımlanan ideolojiler ve hareketler olarak tanımlanır. Doğru cevap C'dir.

"Kirlilik Önleme yaklaşımı"dır. Doğru cevap B'dir.

Sorunun yanıtı C şıkkıdır. Anayasa, bu konudaki hukuksal düzenlemeler arasında yer aldığından dolayı sorunun yanıtını oluşturmaktadır.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Kültürel parametreler, çevre yönetimi araçlarından biri değildir.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. 1978 yılında, ilk kez çevre politikalarının oluşturulması amacı ile Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı kurulmuştur.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır.Çocuk Koruma Kanunu, çevre yönetimi ile ilgili kanunlar arasında yer almaz.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. 2003 yılında, “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma” çalışmaları kapsamında, “Birleşik Bakanlık” modeline geçilmiş ve “Çevre ve Orman Bakanlığı” kurulmuştur.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Çevre Yönetimi, tüm canlıların ekosistem içinde dengeli, sağlıklı ve sürekli yaşamaları, doğal varlıkların korunması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi süreçlerinde bir dizgenin (sistemin) oluşturulması olarak tanımlanabilir.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. 2011 yılında yapılan düzenlemeler ile birlikte, bir bakıma kamu yönetiminde örgütsel bir yenilenme olarak tarif edilen süreç doğal olarak çevre örgütlenmesini, çevre yasasını ve ilgili yönetmelikleri de etkilemiştir. Kamu yönetiminde yapılan bu yeni düzenleme ile “birleşik bakanlık modeline” geçilmiştir.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Nüfus hareketleri, çevre yönetiminin bileşenlerinden süreçlerle ilgilidir.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. "Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Sağlık Etki Değerlendirmesi" çevre yönetimininde kullanılan teknik ve araçlar arasında yer almaktadır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Türkiye’de, Devlet Planlama Teşkilatı’nca (DPT) hazırlanan “Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı” ile birlikte, çevre sorunlarına yönelik politika belirleme yönünde ilk adımlar atılırken, çevre örgütlenmesi ve çevre tüzesinin oluşturulması yönünde de tartışmalar başlamıştır.

Çevreyi kirletenlerin, maliyetini karşılama gereğini duymadıkları zararlı sonuçlara, ekonomi uzmanları dışsallık adını vermektedir.

1992 yılında gerçekleşen Rio Çevre ve Kalkınma Konferansı kararlarının Türkiye’ye yansıması, “sürdürülebilir kalkınma” kavramının çevre politikalarının merkezine yerleşmesi şeklinde olmuştur.

1973 - 1977 dönemini kapsayan ve 15 yıllık dönemin üçüncü kısmını oluşturan “Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı”, siyasal ve ekonomik belirsizliklerin başladığı, ithal ikameci büyümenin yarattığı sorunların ortaya çıktığı bir dönemde gündeme gelmiştir. Planda, çevre sorunları açısından ayırt edici özellik, ayrı bir çevre bölümünün olmasıdır.

1996 - 2000 döneminde gündeme gelen “Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı”, 1994 ekonomik krizinin etkileri ve Avrupa Birliği üyelik süreci ile birlikte “Gümrük Birliği” anlaşmasının politik - ekonomik kararları belirlediği bir dönemde şekillenmiştir. 7. Plan, çevre alanında bazı ilkleri barındırsa ve bu ilkler genelde kağıt üzerinde kalsa ve uygulama şansı bulmasa da; sürdürülebilir kalkınma felsefesinin doğal varlıkların korunması sürecinde belirleyici olması ve çevre öncelikli kaygılar taşıması açısından önemlidir.

Türkiye’de çevre politikalarının oluşturulması ve çözüm önerilerine yönelik en önemli çalışma ve politika belgesi ise Ulusal Çevre Eylem Planı (UÇEP) olmuştur. Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı döneminde, Dünya Bankası’nın desteği ile hazırlanan ve 1998 yılında Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından yayınlanan UÇEP Raporu, bugüne kadar çevre alanında hazırlanmış Türkiye’deki en kapsamlı politika dokümanıdır.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından her yıl hazırlanan; “İnsani Kalkınma Göstergesi”nde ülkelerin, ekonomik gelişmişlikleri dışında kalan göstergeleri dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmaktadır. Bu çalışmada, ülkelerin gayri safi milli gelir dışında kalan değişik performansları göz önüne alınmaktadır.

Dünya Ekonomik Forumu, ABD’deki Yale ve Columbia Üniversiteleri’nin işbirliği ile 2000-2005 yılları arasında, ülkelerin “Çevresel Sürdürülebilirlik Göstergeleri”ni hesaplamıştır. Göstergelerin hesaplanmasında hava ve su kalitesi, iklim değişikliği, arazi koruma, biyolojik çeşitlilik, doğal varlık yönetimi, eko-etkenlik, çevre sağlığı, atık vb. konularda yetmişi aşkın değişkenden yararlanılmıştır.

Kirlilik önleme politikasında ise, herhangi bir yatırım veya üretim sürecinde oluşabilecek kirlilik ve atıklar tasarım, kaynak kullanımı ve üretim süreci aşamalarındaki yetersizlik, verimsizlik ve etkisizliğin bir sonucu olarak görülmekte ve soruna bu aşamalarda gerekli önlemler alınarak çözüm getirme amaçlanmaktadır. Bu nedenle, kirlilik önleme ve temiz üretimde, sadece atık oluşumu azaltılmakla kalınmamakta aynı zamanda tüm üretim süreci yeniden örgütlenerek köklü ekonomik faydalar da sağlanmaktadır.