ÇEVRE SORUNLARI VE POLİTİKALARI - Deneme Sınavı - 13

Atmosferdeki karbondioksit, metan gazı, azot oksitler ve su buharı gibi sera gazları, yansıyan bu ışınların bir kısmının atmosferde tutulmasına neden olmaktadır.

Yakıt fiyatlarının düşürülmesi, iklim değişikliğine yönelik ulaşım sektöründe alınması gereken önlemler arasında değildir.

Geri dönüşüm, atıkların fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra ikincil ham madde olarak üretim sürecine sokulmasıdır.

Yağmur ormanları, atmosferdeki karbon dioksiti tutma ve iklimin kararlılığını sağlama gibi önemli işlevlere sahiptir.

Maddi çıkar sağlama  geri kazanımın hedeflerinden biri değildir.

Bu etkilerden bitkilerde ürün azalması en fazla dikkate alınması gereken konudur.

Kışın yaprak döken bitkiler ekilmelidir.

Maruz kalan canlının medeni durumuna bağlı değildir.

Doğal kaynaklar “canlı doğal kaynaklar” ve “cansız doğal kaynaklar” olarak da sınıflandırılabilir. Biyolojik çeşitliliği oluşturan hayvanlar, bitkiler ve çeşitli mikro yapıdaki canlılar canlı doğal kaynakları oluştururken, bu canlı kaynakların yaşadığı su, hava, toprak gibi ortamlar ile madenler ve fosil yakıtlar gibi yer altı zenginlikleri cansız doğal kaynaklardır

Hava kirliliği; havanın, hayvan, bitki ve eşyaya zarar verecek, insan sağlığını ve huzurunu bozacak derecede doğal yapısının değişmesi ya da yapısına yabancı maddelerin girmesi sonucu kirlenmesidir. Hava kirlenmesi aslında troposfer tabakasının kirlenmesidir.

Hava kirliliği; yanardağ patlamaları, orman yangınları gibi doğal kaynaklardan ve insan faaliyetleri sonucu oluşabilen yapay kaynaklardan meydana gelmektedir. İnsan faaliyetleri sonucunda oluşan yapay kirlilik kaynakları (antropojenik) iki şekilde sınıflandırılır: I) sabit kaynaklar (örneğin ısınma ve üretim faaliyetlerinin yapıldığı yerler), hareketli kaynaklar (örneğin ulaşım ve taşıma faaliyetlerinde kullanılan araçlar) ve II) nokta kaynaklar (sanayi tesisleri), alan kaynaklar (kentsel alanlardaki bacalar ve taşıt egzozları).

Atmosferde farklı tiplerde azot oksitler olsa da kentlerin ve sanayi bölgelerinin üstünde yüksek derişimlerde bulunabilen azot monoksit (NO) ve azot dioksit (NO2) hava kirleticisi olarak önemlidir. Taşıt motorları, enerji üretim tesisleri, fabrikalar, fırınlar ve yangınlar gibi yüksek sıcaklık bölgelerinde oluşan azot monoksit gazı renksiz ve zehirli bir gazdır.

Karbon monoksit atmosferde bulunan en yaygın ve en zararlı hava kirleticilerinden biridir ve atmosferde 2-4 ay kalabilmektedir. Havanın ortalama molekül ağırlığına yakın molekül ağırlığına sahip olup, hem kaynaklandığı nokta etrafında iyi dağılmaması, hem de renksiz ve kokusuz olması nedeniyle varlığı fark edilemeyen bir kirleticidir.

Su kirliliği, insan faaliyetleri nedeniyle suyun, fiziksel, kimyasal ya da biyolojik özelliklerinde gerçekleşen olumsuz değişim olarak tanımlanabilir. Yerleşim birimlerinin kanalizasyon ve katı atıkları, sanayiden ve ticari faaliyetlerden oluşan sıvı ya da katı atıklar, zehirli maddeler, tarımsal gübre ve ilaçlar (pestisitler) ve hayvansal atıklar, su kirliliğine neden olan temel kaynaklardır.

Akarsu, göl ve denizler yüzey sularını oluştururlar. Yüzey suları, arıtılmamış atıkların su yataklarına verilmesi, katı atıkların düzensiz depolanması ve kontrolsüz tarımsal ilaçlama ve gübrelemeden dolayı kirlenmektedir.

Doğal kaynaklar; güneş, yıldızlar ve yıldırımlar, doğal olmayan kaynaklar; elektrik akımı taşıyan yer altı ve yer üstü elektrik hatları, elektrikli süpürge, saç kurutma ve traş makinesi , mikrodalga fırınlar, TV ve bilgisayarlar gibi elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyon vericileri, kablosuz telefonlar, telsiz haberleşme sistemleri, hücresel telefon sistemleri (GSM baz istasyonları) şeklinde örneklendirilebilir.

Türkiye’de orman aleyhine yapılan yasal düzenlemeler orman azalmasının %56’lık payla en büyük nedeniyken, bunu %27,2 ile orman yangınları, %8,8 ile açık maden işletmeciliği, hava kirliliği ve hatalı orman işletme tekniklerinin uygulanması, %7 ile otlatma ve tarla açma ve %1 ile yerleşim alanlarının yasal olmayan bir şekilde orman alanları içine kayması izlemektedir.

Gürültü; işitme kaybı, kalp atışının hızlanması, irkilme gibi fizyolojik etkilerin yanısıra, dinleme, anlama bozukluğu, iş gücünün ve veriminin düşmesi gibi olumsuzluklara da neden olmaktadır.

Doğal kaynaklar; var olması, değişmesi ve gelişmesi insanların bilinçli eylemlerini gerektirmeyen canlı ve cansız çevreyi belirleyen varlık ve nesnelerdir. Hava, su, toprak, bitki örtüsü, hayvanlar ve madenler dünyanın doğal kaynaklarını oluşturur.

Hava, su ve toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerinde gerçekleşen ve istenmeyen değişimler olarak tanımlanan “kirlilik” sonucunda ortaya çıkan çevre sorunlarının yanısıra doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı, son yıllarda giderek artan oranda gündeme gelmektedir. Kirlilik türleri ; Hava , su, toprak, katı atık, gürültü, nükleer ve elektromanyetik olarak sıralanabilir.