ÇEVRE SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

Risk: Tehlikelerden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme
ihtimalidir

İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanlarını zarara uğratma
potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaydır” . Örneğin, bir işyerinde yere dökülen sudan dolayı çalışanın ayağının kayması
ama düşmemesi bir ramak kala olaydır.

Tehlikelerin tanımlanması risk yönetim sürecinin en önemli adımını oluşturmaktadır

Kalitatif bir yöntem olması ve soru-cevap şeklinde hazırlanmasından dolayı her ne kadar düşük riskli işler için
uygun olacağı düşünülse de; gemi, uçak, yüksek hızlı tren gibi ulaşım araçlarındaki kontroller bu yöntem
ile hazırlanan Kontrol Listeleri ile gerçekleştirilmektedir.

Ön Tehlike Analizinde şiddet; “Felakete yol açan”, “Tehlikeli”, “Marjinal” ve “Önemsiz” olmak üzere dört
farklı şekilde değerlendirilmektedir

Tehlike ve İşletilebilirlik Analizi (HAZOP) ilk defa 1970’li yılların başında kimyasal proses tesislerinin
güvenliğini değerlendirmek için İngiltere’de Kimyasal Endüstri Enstitüsü tarafından geliştirilmiştir. Kimya
sektöründeki proseslerde yaygın olarak kullanılan Tehlike ve İşletilebilirlik Analizi (HAZOP), sistemdeki
tehlikelerin tanımlanması ve sistemin operasyonel yönlerini belirlemek için kullanılmaktadır

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Madde 10’da risk kontrol adımları “Planlama”, “Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması”, “Risk
kontrol tedbirlerinin uygulanması” ve “Uygulamaların izlenmesi” olmak üzere dört adımda incelenmiştir.

risk değerlendirmesinin aşağıda belirtilen
durumlardan birinin ya da birkaçının ortaya çıkması durumunda tamamen ya da kısmen yenilenmesi gerektiği belirtilmiştir.
a. İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b. İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan
madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi
c. Üretim yönteminde değişiklikler olması
ç. İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala
olay meydana gelmesi
d. Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin
bir mevzuat değişikliği olması
e. Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim
sonuçlarına göre gerekli görülmesi
f. İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması

Fine-Kinney metodu, risk değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerden birisidir. Ortamdaki tehlikelerin belirlenip, kazaya sebebiyet vermeden önlem alınmasını içeren bir metottur. Diğer
metotlardan farklı olarak olasılık, şiddet ve frekans olarak üç bileşeni vardır.

Sistem analizinin yapılması maddesi Hata Ağacı Analizi (FTA)'nin aşamalarındandır.

Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zararveya hasar verme potansiyelidir

Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanlarını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olaydır

Risk Yönetimi:  Tehlikelerin Tanımlanması, Risklerin Belirlenmesi ve Analizi, Risk Kontrol Adımları, Dokümantasyon, Risk Degerlendirmesinin Yenilenmesi

Yüksek riskler tolere edilemez riskler olup, derhal müdahale edilmelidir

Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması: Kabul edilebilir düzeyde olmadığı belirlenmiş risklerin kabul edilebilir düzeye indirilmesi için yapılacak işlemlere bu süreçte karar verilir.

Yaygın olarak kullanılan risk değerlendirme yöntemleri şunlardır:……

Olursa Ne Olur Analizi :“Olursa ne olur?” sorusu ile başlayan ve bu sorulara verilen cevapları içeren bir risk analiz yöntemidir.

Hata Ağacı Analizi (FTA), Tümdengelim yaklaşımına göre çalışan tek metot olup, sistemin belli başlı bir parçasının işlememesi durumu için sistem hatalarını ve sistemdeki parçalar arasındaki ilişkilerin gösterildiği bir şematik yaklaşımdır.

Tehlike ve İşletilebilirlik Analizi (Hazard and Operability: HAZOP): Kimya sektöründeki proseslerde yaygın olarak kullanılan Tehlike ve İşletilebilirlik Analizi (HAZOP), sistemdeki tehlikelerin tanımlanması ve sistemin operasyonel yönlerini belirlemek için kullanılmaktadır.

Neden-sonuç diyagramı olarak da bilinen bu risk değerlendirme yöntemi, ETA ve FTA yöntemlerinin bileşkesidir. Şekli gereği ve ortaya çıkaran kişinin adına ithafen “Ishakawa Şeması” adı verilmiştir.