ÇEVRE SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

6831 08.09.1956 Orman Kanunu

Tablo 2.1 Çevre Sağlığı ve Korumayla İlgili Yürürlükteki Kanunlar

Tabiat ve kültür varlıklarının yanında ülkemizin değerlerini oluşturan milli ve milletlerarası
düzeyde değere sahip milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiat koruma alanlarının belirlenmesi,
korunması, geliştirilmesi ve yönetilmesi amacıyla
11.08.1983 tarihli 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu yayımlanmıştır.

1983 yılında yayımlanan Çevre Kanunu sonrasında ülkemiz için çevresel ve ekonomik olarak
büyük bir yere sahip olan petrol, doğal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışındaki her türlü maddenin korunması, işletilmesi ve yönetilmesine dair
04.06.1985 tarihli 3213 sayılı Maden Kanunu yayımlanmıştır.

Tablo 2.3 Su ve Toprak Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler.

27605 08.06.2010 Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik

Ülkemizde 12.07.2019 tarihinde Resmî Gazete’de
yayımlanan 30829 sayılı “Sıfır Atık Yönetmeliği” ile
hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimiyle
sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık
yönetiminin sağlanması hedeflenmektedir.

29204 13.12.2014 Zararlı Maddeler Ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik

Tablo 2.6 Kimyasal Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler.

Günümüzde en önemli çevre güvenliği konularından bir tanesi olan iklim değişikliğinin kaynaklar
üzerinde oluşturduğu baskılar sonucunda ülkeler arasında oluşan kaynak paylaşım sorunlarının önlenmesi amacı ile çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde İklim ve Uyum Dairesi Başkanlığı gerçekleştirdiği pek çok çalışma ile küresel çevre güvenliğinin sağlanılması için yönetmelikler, tebliğler ve
genelgeler yayınlamaktadır. Bu yönetmeliklere örnek olarak “Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında
Yönetmelik”, “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Yönetmelik” ve “Florlu Sera Gazlarına İlişkin
Yönetmelik” verilebilir.

Kimyasalların insan sağlığı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, yönetilmesi ve önlenmesi amacıyla “Uçucu Maddelerin Zararlarından İnsan Sağlığının Korunması Hakkında Yönetmelik” ve
“Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik” uygulanmaktadır.

Ülkemizde atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetiminin sağlanması amacıyla
02.04.2015 tarihli 29314 sayılı “Atık Yönetimi Yönetmeliği” uygulanmaktadır. Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek 4’te yer alan listeye göre atıklar 20 gruba
ayrılmıştır. Ancak bu yönetmelik hayvansal atıkları kapsamamaktadır.

Gürültü kirliliklerinin çevre sağlığında ve güvenliğinde oluşturabileceği etkilerin azaltılması
hukuki boyutta korunması için gerekli alınacak
önlemler, değerlendirme ve yönetimi ile ilgili olarak 2005 yılında ilk yönetmelik yayımlanmıştır. Bu
yönetmelik 2010 yılında güncellenerek “Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” olarak Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Bu yönetmeliğin amacı, çevresel gürültüye maruz
kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükûnunun,
beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli
tedbirlerin alınmasını sağlamak ve kademeli olarak
uygulamaya konulmak üzere; değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak gürültü haritaları,
akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, gürültü
haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas alınarak özellikle
çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği ve çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem
planlarının hazırlanması ve bu planların uygulanması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Hava yönetimi
ile ilgili yönetmelikler Tablo 2.4’te gösterilmektedir.

İnsanların ve diğer tüm canlıların içinde yaşadığı, birbirleriyle iletişim kurduğu, sosyal, kültürel, ekonomik ve fiziksel ortama “çevre” denir.

Şekil 2.3 dikkatli bir şekilde incelenecek olursa mevzuat bilgi sistemindeki konu başlıkları arasında “insan” bulunmamaktadır.

Belediye Kanunu, Maden Kanunu, Çevre Kanunu ve Türk Ceza Kanunu Tablo 2.1 Çevre Sağlığı ve Korumayla İlgili Yürürlükteki Kanunlarda belirtilmiştir. 6245 Harcırah Kanunu bunlardan birisi değildir.

Sağlıklı bir çevrenin oluşturulması ve kaynakların korunması ile ilgili ülkemizde ilk kez yayımlanan kanunlardan bir tanesi 831 sayılı 10.05.1926 tarihinde yayımlanan Sular Hakkında Kanun’dur. Yayım tarihi olarak diğer seçeneklerden çok daha öncedir.

29003 17.05.2014 Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik Hava Yönetimi ile İlgili Yönetmeliklerdendir.

25569 31.08.2004 Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği Atık Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler arasında görülebilir.

Deniz ve kıyılarda oluşabilecek kirliliklerin önlenmesi amacıyla ilk kez 2004 yılında “Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” yayımlanmıştır.

Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek 4’te yer alan listeye göre atıklar 20 gruba ayrılmıştır. Madenlerin işlenmesi, tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda üretimi ve işlemesi, ahşap işleme, kağıt, karton ve mobilya üretimi, deri, kürk ve tekstil endüstrileri, v.b.

Hava yönetiminin değerlendirilmesi ve yönetilmesinin önemli bir diğer konusu da gürültü kirliliğidir. Gürültü, ulaşım, sanayi kuruluşlarının çıkardıkları ses, ticari amaçlı reklam ve müzik yayını ve benzeri sebeplerle ortaya çıkabilir.

Soruda verilen bilgiler “genelgeler” ile ilgilidir. Bu yüzden tek doğru seçenek “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi”dir.