ÇEVRE SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 9

Su Zengini,  10.000 m3’ten fazla, İzlanda (609 bin m3)

Tablo 5.1 de ayrıntılı olarak verilmiştir.

Kıta içi yüzey sularının sınıflandırılması şu şekildedir:
• Sınıf I: Yüksek kaliteli su (Yalnız dezenfeksiyonla içme suyu sağlanabilmektedir.)
• Sınıf II: Az Kirlenmiş su (İleri veya uygun
arıtma ile içme suyu sağlanabilmektedir.)
• Sınıf III: Kirli su (Kaliteli su gerektiren
endüstriler hariç, uygun bir arıtma gerçekleştirildikten sonra endüstrilerde kullanılmaktadır.)

Sınıf IV: Çok kirlenmiş su (Daha düşük kalitedeki suları ifade etmektedir.)

İnorganik su kirleticileri arasında, ağır metallerin yanı sıra genellikle ötrafikasyon
sonucunda yüzey sularında alg patlamasına (çoğalmasına) neden olan nitrat ve fosfat gibi gübrelerde
bulunmaktadır

Baryum
Bazı kireç taşlarında, kum taşlarında ve
kum ocaklarında, çimento fabrikalarının
yakınlarındaki yer altı sularını kullananlarda
etkilenim olasılığı yüksektir. Kardiyak,
gastrointestinal ve nöromüskuler problemleri
olan çocuklarda bu tür kireç ocağı, kum ocağı,
çimento fabrikasına yakınlık etken olabilir.
Akut ve kronik toksisiteye neden olabilir,
akciğer ve kemiklerde hasar oluşturabilir.
Olası karsinojen grupta sınıflandırılmıştır.
Kanserli çocuklarda, kemik ve akciğer
patolojisi olan çocuklarda sorgulanması
gereken bir etmendir. Kardiyak,
gastrointestinal, ve nöromüskuler etkileri
olan bir maddedir.

Tablo 5.2 de bulunmaktadır.

Siyanür
Elektrik kaplama sektöründe kullanılır. Çelik
ve plastik sanayinde gübre üretiminde ve
uygunsuz atık yok etme prosedürü esnasında
açığa çıkar. Oral yoldan alınabilir.
Dalak, beyin ve karaciğer için hasar verici
olabilir. Tablo 5.2 de bulunmaktadır.

Su Yoksunluğundan Kaynaklanan Hastalıklar: İklim değişikliği, suların bilinçsizce kullanılması
gibi etkilerden kaynaklı oluşan su kıtlıkları insanların yeterli hijyen şartlarını sağlayamamasına neden olmaktadır. Bu hijyen eksikliği Basilli Dizanteri gibi bazı bağırsak hastalıklarının oluşmasına
neden olmaktadır.

Amipli Dizanteri: Entamoeba
histolytica’nın neden olduğu bulaşıcı bir
hastalıktır. Bu hastalık dünyada yaklaşık
100.000 civarında insanın hayatını kaybetmesine neden olmaktadır. Bunun yanında amipli dizanteri, sıtmadan sonra en
çok ölüme neden olan protozoon kaynaklı hastalıktır. Amipli dizanteri genel olarak
hijyenik özelliklere sahip olmayan besin
ve sulardan bulaşmaktadır (Şekil 5.7).

Leptospiroz: Genel olarak leptospiroz hastalığı, Leptospira sp. bakterilerinin neden olduğu ve genel olarak vahşi ve evcil hayvanlarda görülen bir hastalıktır. Ancak bu hastalığa sahip hayvanların
idrar veya dışkılarıyla doğrudan ve dolaylı olarak temas halinde bulunulması insanlarında bu hastalığa yakalanmasına neden olmaktadır. Leptospiroz hastalığının en önemli taşıyıcısı farelerdir.
Leptospiroz hastalığı genel olarak kirlenmiş göl, havuz, bataklık, kanalizasyon ve su birikintilerinden bulaşmaktadır. Bunun yanında şiddetli yağmur sonrasında oluşan seller bu hastalığa sahip
canlıların dışkı ve idrarlarının süpürülerek iletilmesinde önemli bir yer oynamaktadır.

. Su kaynaklı çatışmaların temelinde
kaynak yetersizliği, suyun eşitsiz dağılım ve paylaşımı, hızlı nüfus artışı, bozulma ve kirlenme yüzünden
azalma yatmaktadır. İnsanlığın yaşamı için temel ihtiyaç olan elde edilebilir suya erişimin artan nüfus karşısında yetersiz kalmasının çatışma için yeterli olacağı düşünülmektedir (Sürmelioğlu Parlar ve Aslantürk,
2014). Ayrıca su kaynaklarının kıt olduğu alanlardaki insanların göç etmesi, susuzluktan kaynaklanan
sağlık problemleri, ormansızlaşma, açlık, fakirleşme ve sağlıksızlıktan kaynaklı insan ömrünün azalması
ciddi güvenlik problemlerine yol açmaktadır.

Krom
Atık yakma işlemi sonrasında, madencilik
faaliyeti sırasında açığa çıkabilir yer altı sularını
kontamine edebilir. Fosil yakıtların yanması
sonucu ortaya çıkan maddelerdendir. Krom
kaplama boru, tesisat parçalarının suyla
teması ile suya geçebilir.
3 değerlikli krom besinsel olarak
esansiyeldir. 6 değerlikli olanı çok toksiktir.
Yüksek dozları böbrek ve karaciğer
hasarına neden olabilir. İnternalhemoraji,
solunum sistemi sorunları, dermatit, deri
ülserleri yaptığına dair yayınlar vardır.

Bu doğrultuda genel olarak risk değerlendirmesi 5 adımda gerçekleştirilir:
1. Adım: Tehlikelerin belirlenmesi,
2. Adım: Tehlikelerin değerlendirilmesi,
3. Adım: Risklerin derecelendirilmesi,
4. Adım: Kontrol önlemlerinin uygulanması,
5. Adım: Denetim, izleme ve gözden geçirme.

İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi veya tamamen ortadan kaldırılması için PUKÖ (Planla - Uygula - Kontrol et - Önlem al) döngüsü uygulanarak İSG yönetim sisteminin iyileştirilmesi sağlanır.

Torna tezgâhında dönen ayna bölümü en büyük riski oluşturmaktadır.

Birçok insanın rahat olarak çalıştığı ortam sıcaklığı 20-26 °C’dir.

Tablo 6.3 Bazı iş yerleri ve çalışma hassasiyetine göre önerilen aydınlatma şiddeti:

Özel işler; ameliyathane        5000 lüks

İş kazası ve meslek hastalıklarına neden olan bu kimyasal maddeler yapılarına göre tozlar, buharlar, gazlar ve çözücüler olarak gruplandırılır. Bu kimyasalların vücuda girişi solunum (akciğerlere), emilim (deri veya göz ile) ve sindirim (ağız ile) olmak üzere üç farklı şekilde gerçekleşir.

Toksik maddeler doku dejenerasyonu, kanser tehlikesi ve ölüm riski nedeniyle tedavisi mümkün olmayan meslek hastalıklarına sebep olmaktadır ve meslek hastalıklarının %70’ini tozlar oluşturmaktadır.

15.06.2013 tarihinde yayımlanan “Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik”in Madde 5’te biyolojik etkenler, enfeksiyon risk düzeyine göre dört risk grubunda sınıflandırılmıştır:
• Grup 1: İnsanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan biyolojik etkenler.
• Grup 2: İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı bulunan biyolojik etkenler.
• Grup 3: İnsanda ağır hastalıklara neden olan çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkânı olan biyolojik etkenler.
• Grup 4: İnsanda ağır hastalıklara neden olan çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi bulunmayan biyolojik etkenler.

Çalışan bedeni, strese karşı çeşitli belirtiler göstererek farklı tepkiler sonucu alarm verir. Bu belirtilerin göstermiş olduğu tepkiler şöyledir (Kahya ve Özkar, 2014):
1. Fiziksel belirtiler; kan akımında değişiklikler, baş ağrısı, göz bebeklerinde büyüme, tükürük salgısının artması, solunum sayısında artma, kalp atışlarında artış, kan şekeri yükselmesi, iştah bozukluğu.
2. Duygusal belirtiler; huzursuzluk, kaygılı olma, karamsarlık, durgunlaşma, çökkünlük, sinirlilik, aşırı duygusallık, özgüven azalması.
3. Zihinsel belirtiler; unutkanlık, konsantrasyonda azalma, kararsızlık, ilgi azalması, iş kalitesinde düşüş, hatalarda artış, aşırı hayal kurma, olumsuzluklar üzerinde odaklanma.
4. Sosyal belirtiler; sosyal hayatın yoksunlaşması, randevulara gitmemek, insanlarda hata bulmaya çalışmak, sözle rencide etmek, birden fazla kişiyle küsmek.

Elektrik ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alan topraklama 5 yılda bir kontrol ettirilmelidir.