ÇEVRE SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 10

6831 08.09.1956 Orman Kanunu

Tablo 2.1 Çevre Sağlığı ve Korumayla İlgili Yürürlükteki Kanunlar

Tabiat ve kültür varlıklarının yanında ülkemizin değerlerini oluşturan milli ve milletlerarası
düzeyde değere sahip milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiat koruma alanlarının belirlenmesi,
korunması, geliştirilmesi ve yönetilmesi amacıyla
11.08.1983 tarihli 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu yayımlanmıştır.

1983 yılında yayımlanan Çevre Kanunu sonrasında ülkemiz için çevresel ve ekonomik olarak
büyük bir yere sahip olan petrol, doğal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışındaki her türlü maddenin korunması, işletilmesi ve yönetilmesine dair
04.06.1985 tarihli 3213 sayılı Maden Kanunu yayımlanmıştır.

Tablo 2.3 Su ve Toprak Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler.

27605 08.06.2010 Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik

Ülkemizde 12.07.2019 tarihinde Resmî Gazete’de
yayımlanan 30829 sayılı “Sıfır Atık Yönetmeliği” ile
hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimiyle
sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık
yönetiminin sağlanması hedeflenmektedir.

29204 13.12.2014 Zararlı Maddeler Ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik

Tablo 2.6 Kimyasal Yönetimi ile İlgili Yönetmelikler.

Günümüzde en önemli çevre güvenliği konularından bir tanesi olan iklim değişikliğinin kaynaklar
üzerinde oluşturduğu baskılar sonucunda ülkeler arasında oluşan kaynak paylaşım sorunlarının önlenmesi amacı ile çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde İklim ve Uyum Dairesi Başkanlığı gerçekleştirdiği pek çok çalışma ile küresel çevre güvenliğinin sağlanılması için yönetmelikler, tebliğler ve
genelgeler yayınlamaktadır. Bu yönetmeliklere örnek olarak “Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında
Yönetmelik”, “Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Yönetmelik” ve “Florlu Sera Gazlarına İlişkin
Yönetmelik” verilebilir.

Kimyasalların insan sağlığı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi, yönetilmesi ve önlenmesi amacıyla “Uçucu Maddelerin Zararlarından İnsan Sağlığının Korunması Hakkında Yönetmelik” ve
“Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik” uygulanmaktadır.

Ülkemizde atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetiminin sağlanması amacıyla
02.04.2015 tarihli 29314 sayılı “Atık Yönetimi Yönetmeliği” uygulanmaktadır. Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek 4’te yer alan listeye göre atıklar 20 gruba
ayrılmıştır. Ancak bu yönetmelik hayvansal atıkları kapsamamaktadır.

Gürültü kirliliklerinin çevre sağlığında ve güvenliğinde oluşturabileceği etkilerin azaltılması
hukuki boyutta korunması için gerekli alınacak
önlemler, değerlendirme ve yönetimi ile ilgili olarak 2005 yılında ilk yönetmelik yayımlanmıştır. Bu
yönetmelik 2010 yılında güncellenerek “Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” olarak Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Bu yönetmeliğin amacı, çevresel gürültüye maruz
kalınması sonucu kişilerin huzur ve sükûnunun,
beden ve ruh sağlığının bozulmaması için gerekli
tedbirlerin alınmasını sağlamak ve kademeli olarak
uygulamaya konulmak üzere; değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak gürültü haritaları,
akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, gürültü
haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas alınarak özellikle
çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği ve çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem
planlarının hazırlanması ve bu planların uygulanması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Hava yönetimi
ile ilgili yönetmelikler Tablo 2.4’te gösterilmektedir.

Hava, etrafımızı çeviren bir gaz karışımı olduğu gibi, aynı zamanda pek çok kimyasal tepkime ve canlıların hayatını sürdürebilmesi için hayati öneme sahip bir ortamdır.

Hava kirliliği konusunda yıllardır yapılan araştırmalar sonucu, neredeyse bütün araştırmacıların birleştiği ortak nokta, kirliliğin en önemli sebebinin yanma işlemleri olduğudur.

Aralık 1930 tarihinde Belçika’nın Meuse vadisi olarak bilinen endüstri bölgesinde birkaç gün süren bir sis yine yüzlerce kişinin hastalanmasına ve 60 kişinin ölümüne sebep olmuştur.

Diğer bir ifadeyle hava kirliliği; havada bulunmaması gereken kirletici maddelerin havaya karışması olarak ifade edilebilir.

Temiz olarak kabul edilen kuru troposferik havanın bileşimi Tablo 4.1’de görülmektedir.

Karbon, kükürt ve azot oksitler, atmosferdeki önemli bileşenlerdir ve yüksek derişimlere ulaştık­larında birer hava kirleticisi olarak tanımlanırlar. Bunlardan karbon dioksit (CO2), en baskın olanı­dır ve atmosferin doğal bileşiminde de bulunmak­tadır. Bitki büyümesinde, fotosentez olayındaki rolü sebebiyle önemli bir parametredir.

Birincil kirleticiler belirli bir kaynaktan doğrudan atmosfere salınan kirleticilerdir.

Troposfer: Canlı yaşamının da içerisinde gerçekleştiği, atmosferin yer kabuğundan yukarıya doğru 10-12 km’lik tabakasıdır

İç ortam hava kirliliğine bağlı olarak ortaya çıkan, sebebi ise net olarak belirlenemeyen, binadan çıkıldıktan sonra kaybolan bu rahatsızlıklar genel olarak hasta bina sendromu olarak isimlendirilmektedir.

B­iyoloj­ik membranların yapısında bulunan li­p­tler hücre i­çi­n hayat­i görevler­i yeri­ne geti­ri­rler. Bu li­pi­tler arasında fosfogli­seritler, sfi­ngoli­p­tler ve kolesterol sayılabi­li­r.