Çevre Sorunları

Belli bir kaynaktan atmosfere bırakılan kirleticilerin, havanın doğal bile-şimini bozarak onu, canlılara ve eşyaya zarar verebilecek bir yapıya dönüştürmesidir. 

Atmosferde kirliliğe neden olan kirleticiler; partiküller, hidrokarbonlar ve karbonmonoksit gibi doğrudan havaya verilen birincil kirleticiler ile bunların kendi arasında reaksiyona girmesi sonucu ortaya çıkan ikincil kirleticiler olmak üzere ikiye ayrılan insan kökenli (antropejen) kirlilik (Botkin and Keller, 1995) ile volkanik faaliyetler, yangınlar, toz, virüs, mantar ve bakterilerin rüzgâr yoluyla taşınması sonucu oluşan doğal kirliliktir. 

• Ürün miktarında azalma 

• Yaz mevsimlerinde normal düzeyin üzerinde sıcaklık artışı 

• Kış mevsimlerinde nem oranının artışı 

• Denizlerdeki ekolojik dengede bozulma 

• Tahrip gücü yüksek kasırgaların oluşumu 

• Okyanuslardaki su seviyesinin yükselmesi 

• Su baskınları ve kuraklık gibi afetlerin yaygınlaşması 

Dünya ölçeğinde ekolojik sistemleri, sosyoekonomik yapıları ve insan yaşamını önemli derecede etkileyecek olan küresel ısınmanın neden olacağı etkiler şu şekilde özetlenebilir (IPCC, 2001b): 

• Ekosistemlere bağlı tüm döngü, öge ve ilişkilerin etkilenmesi 

• Hidrolojik döngünün değişmesi 

• Deniz ve karalardaki buzulların erimesi 

• Deniz seviyelerinin yükselmesi 

• Kar ve buz örtüsünün azalması 

• İklim kuşaklarında yer değişikliğinin yaşanması 

• Sıcaklığa bağlı olarak 

1997 yılında Kyoto kentinde düzenlenen 3. Taraflar Konferansı’nın ayrı bir önemi söz konusu olup küresel ısınmaya karşı CO2 emisyonlarında uluslararası düzenlemeler yapmaya yönelik ilk girişimdir. 

• Toprağa düşen asit yağmuru toprağın; pH’sının düşmesine, asitleşmesine ve besin element dengesinin bozulmasına neden olarak tarımsal verimliliği azaltır, 

• Suya düşen asit yağmuru suyun; pH’sının düşmesine ve kullanım değerinin etkilenmesine neden olarak su ekosistemlerini asitleştirir ve sudaki canlı varlığını tehlikeye sokar, 

• Toprakta ağır metallerin konsantrasyonunu artıran asit yağmurları, bitkilerde toksititeye neden olur, 

• Toprağa düşen asit yağmurları, bitkilerin kök bölgesinde bulunan ve onlar için besin maddeleri hazırlayan mikroorganizmalar için asidik koşullar zararlıdır, 

• Havada bulunan asidik içerikli bileşenler solunum yoluyla insanlarda birçok hastalığa neden olur, 

• Beslenme zinciri ve solunum yoluyla hayvanları da etkileyen asit yağmurları, birçok hayvan popülasyonunda düşüşlere neden olmaktadır. 

Su kaynağının fiziksel, kim-yasal, biyolojik, ekolojik ve radyoaktif özelliklerinin olumsuz yönde değişmesi ya da insan sağlığında, biyolojik kaynaklarda, suyun çeşitli amaçlarla kullanılmasında, su ürünlerinde ve kalitesinde doğrudan veya dolaylı olarak engelleyici bozulmalar yaratacak maddelerin ve enerji atıklarının su kaynaklarına nüfus etmesidir. 

Manyas Kuş Gölü, Gediz Deltası, Sultansazlığı, Göksu Deltası, Akyatan Lagünü, Burdur Gölü, Kızılırmak Deltası, Seyfe Gölü, Uluabat Gölü, Yu-murtalık Lagünü, Kızören Obruğu ve Meke Gölü Türkiye’de Ramsar kapsamındaki sulak alanlardır 

Yeryüzünün herhangi bir yerine yağış ya da kar olarak düşen suyun kara yüzeyinden toprak ya da gözenekli kaya içerisine aşağı doğru hareketi sonucu oluşan sudur. 

Akifer, yer altına süzülen suyun önemli bir mik-tarını depolayan ve hızlı bir şekilde taşıyabilen geçirimliliğe sahip jeolojik birimlerdir. 

• Konaklama ve ağırlama tesisleri 

• Yat limanları 

• İkincil konutlar 

• Ulaşım ve sanayi sektörleri 

• Yanlış arazi kullanımı 

• Düzensiz kentleşme 

• Her türlü atıklar 

Hava Kirliliği Kaynaklı Kirlenme,  Su Kirliliği Kaynaklı Kirlenme, Yapay Gübre ve Pestisit Kaynaklı Kirlenme, Katı Atık Kaynaklı Kirlenme 

Yağışların kaydedilen normal düze-yin önemli ölçüde altına düşmesi sonucu arazi ve kaynak üretim sistemlerini olumsuz olarak etkileyen ve ciddi hidrolojik dengesizliklere yol açan doğal bir olaydır 

1. Doğal afetler (Yangın, su baskını, deprem, kuraklık vb.) sonucu oluşan kıtlık 

2. Siyasi olaylar (Ekonomi, ambargo, savaş vb.) neticesinde oluşan kıtlık 

Erozyon, oluşum koşullarına ve aşındırma gücüne göre ikiye ayrılır. Oluşum koşullarına göre; doğal şartlar içerisinde ise doğal erozyon, yapay müdahale sonucu oluşmuşsa hızlandırılmış erozyondur. 

• Toprağın Tuzluluğunun Artması: Yapay kimyasal gübrelerin içeriğindeki tuz miktarı yıllar içerisinde toprakta biriktikçe yüksek tuz konsantrasyonu hem toprağın yapısında hem de bitkisel verimde olumsuz durumlara neden olmaktadır. 

• Ağır Metal Birikimi: Kimyasal gübrelerin içerisindeki kurşun, kadmiyum, arsenik, nikel ve bakır gibi toksik elementler doğaya bırakılmaktadır. 

• Ötrofikasyon: Gübreler ile toprağa verilen azot ve fosfor gibi bileşikler bir şekilde sulara taşınınca sudaki bitkiler tarafından tüketilmekte bu durum su kalitesini düşürmekte ve sudaki diğer canlılar için yaşamı zorlaştırmaktadır. 

• Nitrat Birikimi: Toprağa verilen nitratın fazlalığı ve bu bileşiğin sulara taşınması sonucu özellikle sularda artan nitrat, hem insanlarda hem de hayvanlarda düşük doğumları ile canlılığın azalmasına neden olmaktadır. 

• Diğer Etkiler: Aşırı miktardaki azot bitkilerde kanserojen etki yapabilmekte, gübreler topraktaki besin dengesini bozabilmekte ve aşırı gübre topraktaki faydalı solucan 

0-140 dB arası algılayabildiğimiz seslere sürekli maruz kalındığında insan sağlığında; konsant-rasyon bozukluğundan kalp atışının hızlanma-sına, baş ağrılarından iç kulakta hasara hatta beyin tahribatına kadar fizyolojik etkiler ortaya çıkabilmektedir. 

Sahibinin artık istemediği ancak, ekonomik olarak değerini henüz yitirmemiş, toplumsal yararı gereğince toplanarak fen ve sanat kurallarına, bilimsel esaslara ve mühendislik prensiplerine göre bertaraf edilmesi gereken katı şeylerdir 

Dünyadaki en küçük canlıdan (virüs ve bak-teri) en büyük bitki ve hayvanlara kadar bütün yaşam formlarını ve bunlar arasındaki etkileşimleri içe-ren bir çevre bilim terimidir. 

Uluslararası literatürde “Genetically Modified Organizm (GMO)” olarak anılan genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) kavramı ile bir canlının genetik yapısı içerisine işlevi belirlenmiş bir ya da birkaç genin yapay yollarla dışarıdan eklenmesi yoluyla elde edilmiş canlı organizmalar kastedilmektedir.