CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ II

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ TABANLI TEHLİKE/RİSK
HARİTALARININ HAZIRLANMASI, SORGULANMASI,
RAPORLANMASI VE ANALİZLERİN GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
Afet yönetiminde coğrafi bilgi teknolojileri, özellikle afet öncesi bütünleşik afet tehlike ve
risk haritalarının oluşturulmasında, afet anında süreçlerin yönetimi, sorgulama ve istatistiki verilerin değerlendirilmesinde afet sonrasında ise iyileştirme hasar tespit ve yer seçimi
çalışmalarında önemli bir karar destek sistemi olarak kullanılmaktadır.
Coğrafi Bilgi Sistemi tabanlı Afet Yönetimi süreçlerinin etkin, doğru ve hızlı bir şekilde yönetilebilmesi ise; Standartlara dayalı ulusal mekânsal bir veri altyapısının kurulması
ile mümkündür (Şekil 5.1).
Mekânsal Veri Altyapısı, coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, dağıtımı, kullanımı ve güncellenmesi amacıyla gerekli olan bilgi teknolojileri, coğrafi bilgi altyapısı politikaları, coğrafi bilgi standartları, insan kaynakları ve bunlara ilişkin etkinliklerin
bütünü olarak ifade edebiliriz.
Coğrafi Bilgi Sistemi Tabanlı
Afet Yönetimi Uygulamaları
Şekil 5.1
Mekânsal Veritabanı
Tasarımı Kavramsal
Modeli
İdari Yapı Koruma Alanları Jeoloji Hidrografya
Akarsu Göller
Barajlar ve
Göletler
Sulama
Alanları
Su Kalite İstasyonları
İçme Suyu
İshale Hatları
Dere
Sulama
Kanalları
Akım Gözlem
İstasyonları

Mekânsal Veri Altyapısı, coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi, dağıtımı, kullanımı ve güncellenmesi amacıyla gerekli olan bilgi teknolojileri, coğrafi bilgi altyapısı politikaları, coğrafi bilgi standartları, insan kaynakları ve bunlara ilişkin etkinliklerin
bütünü olarak ifade edebiliriz.

İdari Yapı Koruma Alanları Jeoloji Hidrografya
Akarsu Göller
Barajlar ve
Göletler
Sulama
Alanları
Su Kalite İstasyonları
İçme Suyu
İshale Hatları
Dere
Sulama
Kanalları
Akım Gözlem
İstasyonları
Havza
Sınırları
Kuyu
Jeolojik
Formasyonlar
Devlet Alanı Milli Parklar Fay Hatları
Tabiat Alanı Sulak Alanlar
Turizm Alanları Antik Yerleşimler
Tabiat Parkı
Kraterler
Tabiat Koruma
Alanları Kıvrım
Eksenleri
Özel Jeolojik
Alanlar
Volkanik
Alanlar
Deprem
Katalog
Yaban Hayatı Kor.
ve Geliş. Alanları
İl Alanı
İlçe Alanı
Mahalle Alanı
Köy Alanı

Koruma Alanları Jeoloji Hidrografya
Akarsu Göller
Barajlar ve
Göletler
Sulama
Alanları
Su Kalite İstasyonları
İçme Suyu
İshale Hatları
Dere
Sulama
Kanalları
Akım Gözlem
İstasyonları
Havza
Sınırları
Kuyu
Jeolojik
Formasyonlar
Devlet Alanı Milli Parklar Fay Hatları
Tabiat Alanı Sulak Alanlar
Turizm Alanları Antik Yerleşimler
Tabiat Parkı
Kraterler
Tabiat Koruma
Alanları Kıvrım
Eksenleri
Özel Jeolojik
Alanlar
Volkanik
Alanlar
Deprem
Katalog
Yaban Hayatı Kor.
ve Geliş. Alanlar

Jeoloji Hidrografya
Akarsu Göller
Barajlar ve
Göletler
Sulama
Alanları
Su Kalite İstasyonları
İçme Suyu
İshale Hatları
Dere
Sulama
Kanalları
Akım Gözlem
İstasyonları
Havza
Sınırları
Kuyu
Jeolojik
Formasyonlar
Devlet Alanı Milli Parklar Fay Hatları
Tabiat Alanı Sulak Alanlar
Turizm Alanları Antik Yerleşimler
Tabiat Parkı
Kraterler
Tabiat Koruma
Alanları Kıvrım
Eksenleri
Özel Jeolojik
Alanlar
Volkanik
Alanlar
Deprem
Katalog

Hidrografya
Akarsu Göller
Barajlar ve
Göletler
Sulama
Alanları
Su Kalite İstasyonları
İçme Suyu
İshale Hatları
Dere
Sulama
Kanalları
Akım Gözlem
İstasyonları
Havza
Sınırları
Kuyu

Coğrafi Bilgi Sisteminde yeryüzüne ait bilgiler, vektör ve raster formatlarda birbirlerinden soyutlanmış farklı tabakalar şeklinde depolanırlar.

Deprem Büyüklüğü; Depremin ortaya çıkardığı toplam enerjiyi karakterize eden, aletsel ölçüm ve hesaplama sonucunda bulunan değerdir. İlk olarak 1936 yılında ‘Richter‘ tarafından
tanımlandığı için bu adla anılır. Farklı sismik dalga verilerini ve belirli kriterleri kullanarak
çeşitli deprem Magnitüdü hesaplama yöntem ve formülleri geliştirilmiştir .Md, Ms, Ml, Mb,
Mw şeklindeki kısaltmalarla ifade edilirler. Sismolojide en çok kullanılan büyüklük değerleri,
cisim dalgası fazından hesaplanan mb, yüzey dalgasından hesaplanan Ms ve dalga şekilleri
modellemesinden hesaplanan Mw değerleridir.

Deprem Şiddeti; Depremlerin insanlar, çevre, yapılar ve doğa üzerinde meydana getirdiği etkiler, hasarlar veya değişimlerin gözleme dayalı olarak derecelendirilmesidir. Şiddet yalnızca
depremin büyüklüğüne değil merkez üssünden uzaklığa ve o yerin yerel zemin yapısına bağlıdır. Depremin şiddeti tek bir yapı veya yapı gurubu üzerindeki etkiyi değil, bir yerleşmedeki
farklı yapı türlerinde meydan gelen toplam hasarları göstermektedir. Uzun süreli gözlemler
sonucunda hazırlanmış ve uluslararası alanda kabul görmüş şiddet cetvelleri bulunmaktadır.
Deprem şiddetini 12 derece üzerinden tanımlayan ve ülkemizde de kullanılan bu cetveller
arasında Medvedev Sponheur-Karnik (MSK), Değiştirilmiş Mercalli şiddeti (MMI) ve Avrupa
Makro sismik şiddet cetveli ( EMS) sayılabilir (Tablo 5. 1).

Deprem Şiddeti; Depremlerin insanlar, çevre, yapılar ve doğa üzerinde meydana getirdiği etkiler, hasarlar veya değişimlerin gözleme dayalı olarak derecelendirilmesidir.
Şiddet yalnızca depremin büyüklüğüne değil merkez üssünden uzaklığa ve o yerin yerel
zemin yapısına bağlıdır. Depremin şiddeti tek bir yapı veya yapı gurubu üzerindeki etkiyi
değil, bir yerleşmedeki farklı yapı türlerinde meydan gelen toplam hasarları göstermektedir. Uzun süreli gözlemler sonucunda hazırlanmış ve uluslararası alanda kabul görmüş
şiddet cetvelleri bulunmaktadır. Deprem şiddetini 12 derece üzerinden tanımlayan ve
ülkemizde de kullanılan bu cetveller arasında Medvedev Sponheur-Karnik (MSK), Değiştirilmiş Mercalli şiddeti (MMI) ve Avrupa Makro sismik şiddet cetveli ( EMS) sayılabilir (Tablo 5. 1).