CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ II

İçme suyu olma potansiyeli yüksek olan yerüstü suları ve yüzme gibi vücut teması gerektirenler dâhil rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir su 1. derece; alabalık dışında balık üretimi için kullanılabilir nitelikte ve rekreasyonel amaçlar için kullanılabilir nitelikte su 2. derece; gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere, uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılabilir nitelikte su ise 3. derecedir. Doğru cevap D'dir.

Geçici işitme kaybı hava kirleticilerinin değil gürültü kirliliğinin bir sonucu olabilir. Doğru cevap A'dır.

Doğal ve antropojenik kaynaklardan emisyonların sürekli olarak atmosfere verilmesi, kirleticilerin atmosferik dağılımı ve taşınımı dolayısıyla kentlerdeki hava kirliliğinin kontrolü su ve toprak kirliliğinin kontrolüne göre daha zor bir problemdir. Doğru cevap C'dir.

Kayseri, partikül madde yoğunluğu bakımından diğer şehirlerden daha yukarıdadır. Doğru cevap B'dir.

Nokta verilerimizin doğru yere konumlandırılıp konumlandırılmadığını anlamak için“Add Data”’dan Basemap eklenir. Böylece koordinatların doğru olup olmadığı anlaşılır.

I. Derece

30-65 dBA

Konforsuzluk, Rahatsızlık, Öfke, Kızgınlık, Uyku Düzensizliği ve Konsantrasyon Bozukluğu

II. Derece

65-90 dBA

Fizyolojik Reaksiyonlar, Kan Basıncı Artışı, Kalp Atışlarında ve Solunumda Hızlanma, Beyin Sıvısındaki Basıncın Azalması, Ani Refleksler

III. Derece

90-120 dBA

Fizyolojik Reaksiyonların Artması, Baş Ağrıları

IV. Derece

120-140 dBA

İç Kulakta Devamlı Hasar, Dengenin Bozulması

V. Derece

> 140 dBA

Ciddi Beyin Tahribatı

Doğru cevap E'dir.

Sınıf - Yüksek kaliteli su

1. İçme suyu olma potansiyeli yüksek olan yerüstü suları,
2. Yüzme gibi vücut teması gerektirenler dâhil rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir su,
3. Alabalık üretimi için kullanılabilir nitelikte su,
4. Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı için kullanılabilir nitelikte su,

Sınıf - Az kirlenmiş su
1. İçme suyu olma potansiyeli olan yerüstü suları,
2. Rekreasyonel amaçlar için kullanılabilir nitelikte su,
3. Alabalık dışında balık üretimi için kullanılabilir nitelikte su,

III. Sınıf - Kirlenmiş su
Gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere, uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılabilir nitelikte su ve sanayi suyu,

IV. Sınıf - Çok kirlenmiş su

Doğru cevap B'dir.

ArcGIS’in IDW (Inverst Distance Weight) fonksiyonu kullanılarak yeraltı su seviye ölçüm nokta verileri raster veriye dönüştürülür.

Genel olarak havadaki kirleticilerin sağlığa etkileri şöyle toparlanabilir;
• Solunum fonksiyonlarında bozulma,
• Solunum sistemi hastalıklarında artış,
• Kronik solunum sistemi hastalığı olan kişilerin hastalıklarının alevlenmesinde artış,

• Kronik kalp hastalığı olan kişilerin hastalıklarının alevlenmesinde artış,

• Kanser görülme sıklığında artış,
• Erken ölümlerde artış.

Doğru cevap A'dır.

Coğrafi Bilgi Sistemi problemlerin çözümünde kullanılmak üzere harita ve grafiklerin yapımında, senaryo üretilmesinde, farklı çözüm yollarının uygulamaya geçirilerek sonuçların analiz edilmesinde yardımcı olmaktadır. ayrıca CBS, dünya üzerindeki sosyal, ekonomik ve çevre problemlerinin çözümüne yönelik oldukça büyük hacimli  coğrfai verilerin depolanması, düzenlenmesi, mekansal analizlerin ve sorgulamaların yapılması ve buna bağlı olarak geliştirilmiş donanım ve yazılım sistemlerinin bütünüdür. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ülkemizinde taraf olduğu Johannesburg Uygulama Planı Johannesburg'da 2002 yılında kabul edilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Coğrafi Bilgi Sistemi çevre uygulamalarında çok geniş bir kullanım alanı bulmakla birlikte en yaygın olarak çevresel etki değerlendirmesi (ÇED), katı atık deponi alanlarının yer seçimi çalışmaları, su ve yeraltı suyu yönetimi ve modellenmesi, hava kirliliğinin izlenmesi ve modellenmesi, gürültü kirliliği çalışmalarında kullanılmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

CBS teknikleri dünyada 1980'li yıllardan itibaren çok faydalı bir araç olmuştur. Ülkemizde ise CBS, 1990'lı yıllardan itibaren kullanılmay başlanmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

CBS, ÇED çalışmalarında eleme, kapsama, projenin tanımı, etkilerin saptanması ve değerlendirilmesi, alternatiflerin karşılaştırılması, çözümlerin geliştirilmesi, raporun sunulması ve ÇED sonrası izleme ve denetlemeler aşamalrında kullanılabilecek bir araçtır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Gürültü ölçümü yapılan yerler ArcGIS programına eklendiğinde nokta verilerdir. Bu nokta veriler kullanılarak raster bir veri oluşturulması gerekmektedir. Bunun için ArcGIS'in IDW fonksiyonu kullanılır. Nokta verilerden raster veri üretildiğinde bilmediğimiz alanlarda gürültü değeri elde edilmiştir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Eskişehir örneğinde oluşturulan haritaya göre gürültü kirliliği insanlar üzerinde 1. ve 2. derece olumsuz etkiler göstermektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yönetmeliğe göre kalite sınıflarına göre suların kullanım amaçları şu şekilde sınıflandırılmıştır;

I. Sınıf-Yüksek kaliteli su

1.İçme suyu olma potansiyeli yüksek olan yerüstü suları

2.Yüzme gibi vücut teması gerektirenler dahil rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir su

3. Alabalık üretimi çin kullanılabilir nitelikte su

4.Hayvan üretimi ve çiftlik ihtiyacı için kullanılabilir nitelikte su

II.Sınıf-Az kirlenmiş su

1.İçme suyu olma potansiyeli olan yerüstü suları

2.Rekreasyonel amaçlar için kullanılabilir nitelikte su

3. Alabalık dışında balık üretimi için kullanılabilir nitelikte su

III. Sınıf-Kirlenmiş su

1. Gıda, tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesisler hariç olmak üzere, uygun bir arıtmadan sonra su ürünleri yetiştirciliği için kullanılabilir nitelikte su ve sanayi suyu

IV. Sınıf-Çok kirlenmiş su

1. III. sınıf için verilen kalite parametrelerinden daha düşük kalitede olan ve üst kalite sınıfa ancak iyileştirilerek ulaşabilecek yerüstü suları.

Bu bilgiler ışığında doğru cevap C şıkkıdır.

Su temininde önemli kaynaklardan biri olan yeraltı suyu yönetimi ve modellenmesi amacıyla CBS yaygın olarak etkili bir şekilde kullanılmaktdır. Yeraltı suyu çalışmalarında CBS uygulamalarının tipik örnekleri; yer uygunluk analizi, su tablası derinliği, envanter veri yönetimi, noktasal olmayan kaynağın yeraltı suyunu kirletme potansiyelinin belirlenmesi, yeraltı suyu kalite modelleme çalışmaları yeraltı suyunun hareketinin modellenmesi olarak sıralanabilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Hava kirliliği, Bina dışı açık havada bir veya daha fazla türden kirleticinin insan, bitki ve hayvan yaşamına; ticari veya kişisel eşyalara ve yaşamaktan zevk duyulabilecek bir çevre kalitesine zarar veren miktarda belli bir sürenin üstünde bulunmasıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.