CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 6

Analizler yapılırken veriler poligon, çizgi, nokta ve hücresel olarak birbirleri ile iletişime geçecekleri için, ortak bir format belirlenmeli ve işlemler o format üzerinden yapılmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Heyelan duyarlılık haritaları, haritalanacak bölgenin büyüklüğüne, sahadan toplanan ve uzaktan algılama yöntemleri ile çıkartılan verilere ve bu verilerin kalitesine çok farklı ölçeklerde hazırlanmaktadır. Ayrıca ortak bir dil kullanılması amacı ile hücresel veri üzerinden işlem yapılmalı ve bunun için vektörel veriler uygun dönüşüm standartlarında hücresel veriye dönüştürülmelidir. Doğru cevap B'dir.

Jeomorfolojik çalışmalar, fiziksel ve kimyasal anlaşmalar litoloji ile ilgilidir. Doğru cevap A'dır.

Yamaçların stabilitesini kontrol eden parametrelerden bir tanesi de yamaç malzemesinin suya doygunluğu ve nem oranıdır. Drenaj yoğunluğu ne kadar yüksek olursa, infiltrasyon o derecede düşük ve yüzey akışı ise o derecede hızlı olur. Bu sebeple akarsulara olan yakınlık seviyesi yamaçları nemli kılıp heyelana sürükleyebildiği gibi, topuk kısmından aşındırma şeklinde aşındırabilmekte ve heyelanlara sebebiyet vermektedir. Doğru cevap C'dir.

Bir analizdeki kriterlerin hiyerarşik değerlerinin belirlenmesinde Saaty (1980) tarafından bir tercih tablosu yayınlanmıştır. 7 nolu önem derecesi 1. parametre 2. parametreye göre çok fazla önemli anlamına gelir. Doğru cevap D'dir.

AHP ve CBS analizlerinde heyelan riskiyle ilgili yamaçların kuzey-güney yönünde olması ve alüvyonlu yapıya sahip olması 4 puanla en yüksek risk kategorisinde değerlendirilir. Doğru cevap E'dir.

En yüksek dayanımlı kaya grubu prekambriyen yaşlı granit ve metagranitoyitlerdir. Doğru cevap D'dir.

ArcMap uygulamasındaki “Polygon to Raster” algoritması seçilerek, “Value Field” kısmı için vektörel verinin öznitelik tablosundaki “Puan” sütunu seçildikten sonra gerekli piksel boyutu girilerek vektörel verimiz raster formatına dönüştürülür. Yapılan dönüşüm sonrası, yüksek, orta, zayıf dayananımlı kayalar ve alüvyon birimler sınıflandırılarak daha iyi bir görselleştirme için renklendirme yapılır. Doğru cevap A'dır.

MonitoringPoint (Gözlem Noktası)– akım gözlem istasyonu ve yağışölçerler gibi hidrolojik değişkenlerin ölçüldüğü konumları ifade eden nokta tipi detaylardır.

WaterBody (Su Kütlesi) – Göl, gölet, bataklık gibi alanları gösteren poligon tipi detaylardır.

Her pikselin kendine ait bir değeri olmasından dolayı puanlama sisteminin çalışması için bu veriler yeniden sınıflandırılmalı ve analize girmeye uygun hale getirilmelidir. Bu sebeple yine ArcMap içerisindeki Reclassify algoritması üzerinden istenilen değer aralığının tabloya göre puanları verilmelidir. Puanlar verildikten sonra bir temel bir hata yapılıp yapılmadığını kontrol etme amacı ile puanlara göre renklendirilerek incelenebilir. Doğru cevap C'dir.

Uygulamaya başlamadan önce ArcGIS’de Kuyu katmanı oluşturmamız gerekmektedir. Bu katman AHGW Geodatabase’i temel alınarak boş olarak Create Well Feature Class komutu yardımıyla oluşturulmalıdır.

Jeoloji haritalarında oluşturulan veri dosyası örnekleri içerisinde 'Kumtaşı, konglomera, marn, kireçtaşı' litolojisi Kyet simgesi ile belirtilir

AHP kullanarak ağırlıklı bindirme analizi yapmak için ArcMap içindeki Weighted Overlay algoritması açılarak her bir girdi verinin algoritmayı nasıl etkileyeceği girilir. Bu ağırlıklar karşılıklı ikili matriste o katsayı ile çarpılarak toplanılması anlamına gelmektedir. Doğru cevap B'dir.

Arc Hydro veritabanında her elemanın diğerlerinden farklı tanımlayıcı bir numarası olmalıdır. Bu numara HydroID olarak adlandırılır. HydroID, başka detay sınıfları veya tablolarla bağlantılar veya ilişkiler (Joins and Relates) kurmak için kullanılmaktadır.

Bu uygulamanın son aşaması akım yönü haritasının oluşturulmasıdır. Bu harita için Flow Direction Generator komutu kullanılacaktır. Bu araç su seviyesi rasterı üzerinde akım okları oluşturmak için kullanılmaktadır.

Flow Direction Generator penceresinde bulunan Clear komutu ile akım yönü oklarını temizleyebilirsiniz.

Değişken ölçüm zamanlı kuyu verileri ile çalışırken, su seviyesinin zamana karşı değişiminin grafikleri kullanılabilir. AHGW araç seti Time Series Grapher aracı ile hızlı bir şekilde ilgilenilen zaman aralığı içerisinde zaman serisi grafikleri oluşturulabilinir.

Bu bileşenler aşağıda verilmektedir. • Aquifer (Akifer)– Akifer sınırlarını temsil eden polygonlardır. Bu poligonlar serbest veya basınçlı akiferleri belirtmek için sınıflandırılabilir. • MonitoringPoint (Gözlem Noktası)– akım gözlem istasyonu ve yağışölçerler gibi hidrolojik değişkenlerin ölçüldüğü konumları ifade eden nokta tipi detaylardır. • SeriesCatalog (Seri Kataloğu)– Zaman Serisi tablosunda tutulan zaman serilerinin içeriği ve özetlemesi için kullanılan tablolardır. • TimeSeries (Zaman Serileri)– Zamana göre değişiklik gösteren, su seviyesi, su akı- mı ve su kalitesi gibi verilerin saklandığı tablodur. VariableDefinition (DeğişkenlerTanımlaması) – Zaman serisi değişkenlerinin saklandığı tablodur. • WaterBody (Su Kütlesi) – Göl, gölet, bataklık gibi alanları gösteren poligon tipi detaylardır. • WaterLine (Su Çizgisi) – Hidrografik olarak mavi çizgi ile gösterilen, haritalanmış nehirleri temsil eden çizgi tipi detaylardır. • WaterPoint (Su Noktası) – Kaynaklar veya su çekimi veya boşaltımı yapılan hidrografik özelliklerin yapısını ve konumunu temsil eden nokta tipi detaylardır. • Watershed (Su Havzası) – Su sistemine, yüzeyden su akımı olarak katkıda bulunan drenaj alanını temsil eden poligon tipi detaylardır. • Well (Kuyu) – Kuyu konumlarını ve özniteliklerini temsil eden nokta tipi detaylardır.

VariableDefinition (DeğişkenlerTanımlaması) – Zaman serisi değişkenlerinin saklandığı tablodur.