CBS'DE PROJE TASARIMI VE YÖNETİMİ II - Deneme Sınavı - 12

Heyelan duyarlılık haritaları, haritalanacak bölgenin büyüklüğüne, sahadan toplanan ve uzaktan algılama yöntemleri ile çıkartılan verilere ve bu verilerin kalitesine çok farklı ölçeklerde hazırlanmaktadır.

Bir arazinin jeomorfolojisi ile ilgili temel verilerden bir tanesi, o sahanın litolojik özellikleri olarak tanımlanan jeolojik birimlerin toplandığı poligonlardan oluşan veri kaynağıdır.

Heyelan analizlerinde kullanılan litolojik verilerde olması gereken en önemli bilgiler, kayaçların dayanımları, ayrışma dereceleri, derinlikleri ve nem oranları gibi verilerdir. Bu veriler ayrı ayrı değerli oldukları gibi, birbirleri ile ilişkili olma ihtimalleri sebebiyle birçok açıdan değerlendirilmelidir.

Heyelan duyarlılık analizi litoloji, eğim, faylar, drenaj yoğunluğu, bakı ve arazi kullanım parametreleri kullanılarak yapılır.

Alüvyon birimlerin ve yüksek eğimin olduğu pikseller, Kuzey ya da Güney’e bakıyorlarsa bu piksellerde heyelan potansiyelinin yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

ArcMap içindeki Weighted Overlay algoritması kullanarak analizi detaylandırmak için drenaj ağı ve fayları da analize eklememiz gerekmektedir.

Heyelan potansiyeli haritalaması sonrasında alınabilecek bazı önemler;

Heyelan analizlerinde kullanılan litolojik verilerde olması gereken en önemli bilgiler, kayaçların dayanımları, ayrışma dereceleri, derinlikleri ve nem oranları gibi verilerdir.

Arazi kullanımı, tarım alanları, göller, ağaçlar ve otoyollar gibi özellikler olmak üzere belirli bir bölge ile ilgili insan aktivitesi ve ekonomik fonksiyonu ile ilişkili olan bir parametredir.

Eğim açısı heyelan oluşumunun tetiklenmesinde doğrudan bir rolü olması sebebiyle analizlerde kullanılan parametrelerden bir tanesidir.

Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi, Thomas L. Saaty tarafından 1977 yılında çok değişkenli karar verme problemlerinin çözümünde kullanılabilir bir model olarak geliştirilmiştir. AHP de analiz edilecek olgu hiyerarşik bir yapıya oturtulduktan sonra parametrelere etki seviyelerine göre puan verilir.

ArcMap uygulamasındaki “Polygon to Raster” algoritması seçilerek, “Value Field” kısmı için vektörel verinin öznitelik tablosundaki “Puan” sütunu seçildikten sonra gerekli piksel boyutu girilerek vektörel verimiz raster formatına dönüştürülür.

ArcMap “Spatial Analyst” eklentisindeki Slope, Aspect ve Curvature algoritmaları ve varsayılan değerler ile eğim, bakı ve eğrisellik haritaları oluşturulmuştur.

ArcMap içindeki Weighted Overlay algoritması kullanarak analizi detaylandıralım. Bu sebeple drenaj ağı ve fayları da analize eklememiz gerekmektedir.

Doğru cevap C'dir.

Coğrafi bilgi sistemi, mekândaki konumu belirlenmiş (x,y,z) verilerin (parsel, bina, yol, dere, direk, fay, yükseklik gibi) üretimi, depolanması, görüntülenmesi, sorgulanması, analiz edilmesi ve yayınlanması gibi işlemleri kapsayan yazılım, donanım ve yöntemler sistemi olarak tanımlayabiliriz. Daha basit bir ifadeyle; dünya üzerindeki bölgeleritarif eden, verileri saklayan ve kullanan bilgisayar sistemidir. Doğru cevap E'dir.

Global Düzeyde Mekânsal Veri Altyapılarına örnekler:
• Global Mekânsal Veri Altyapısı: GSDI

Bölgesel Düzeyde Mekânsal Veri Altyapılarına örnekler:

• Avrupa Mekânsal Veri Altyapısı: INSPIRE,

•Birleşmiş Milletler Mekânsal Veri Altyapısı: UNSDI

Doğru cevap B'dir.

Depremin şiddeti tek bir yapı veya yapı gurubu üzerindeki etkiyideğil, bir yerleşmedeki farklı yapı türlerinde meydan gelen toplam hasarları göstermektedir. Doğru cevap C'dir.

ArcMap Penceresi üzerinde yer alan Depremler M > 5 katmanı üzerinde mosue’un sağtuşuna basınız. Aktif hale gelen öznitelik tablosundaki bilgileri inceleyiniz. Doğru cevap D'dir.

ArcMap Menu Bar‘da yer alan Selection > Select By Attributes fonksiyonunu seçiniz. Aktif hale gelen Select By Attributes penceresinde Layer: Diri Faylar katmanını seçiniz. Diri Faylar katmanının veritabanında yer alan FAYADI field’ında Dire FayAdları yer almaktadır. Select * From Diri Faylar Where: bölümüne “FAYADI” = ‘Kuzey Anadolu Fayı’ mantıksal ifadesini yazınız ve OK butonun basınız. Doğru cevap B'dir.

“Yapım yılı ara değeri + Kat adedi ara değeri + Yapı türü ara değeri + Faydan uzaklık ara değeri + Zemin dayanım değeri toplamının * 0,5” ile çarpımı ile Binanın Dayanım Değeri bulunmaktadır. Fay uzunluğu değeri adında bir değer bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bina dayanım Değerleri Risk Haritasını oluşturmak için, Bina_Fay_Zemin katmanıüzerinde mouse’un sağ tuşuna basarak Layer properties fonksiyonunu seçiniz. Aktif halegelen Layer Properties penceresinde Sembology fonksiyonunu seçiniz. Quantities altında yer alan Graduated colors fonksiyonunu seçiniz. Value Field’ı Bina_Day_Deger olarak set ediniz. Color Ramp bölümünden bir semboloji set ediniz. ve Tamam Butonuna basarak işlemi sonlandırınız. Doğru cevap A'dır.

Spatial Join Fonksiyonu (Bina ve Fay İlişkisi). Doğru cevap B'dir.